خانه » اقتصاد هفته (برگ 28)

اقتصاد هفته

ضمیمه اقتصادی هفته شماره 17 سال 93

46dfs65f45e3

آرزو بر طبیب نیا عیب نیست

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: با اجرایی‌شدن بسته سیاستی برای خروج از رکود، دولت مقابله با تورم را تا جایی ادامه می‌دهد که شاهد تورم تک‌رقمی باشیم. علی طیب‌نیا درباره ویژگی‌های بسته پیشنهادی دولت برای خروج از رکود گفت: بسته‌ای که دولت تهیه کرده بسته جامع و کاملی است که در آن مجموعه سیاست‌های پولی، مالی، تجاری، ارزی و بودجه‌ای برای خروج از شرایط رکود پیش‌بینی شده است. وی با تاکید بر اینکه برای تنظیم این بسته، مطالعه و بحث‌های نسبتا طولانی شده است، افزود: در تنظیم این بسته سعی شد از مجموع توان کارشناسی کشور و فعالان بخش خصوصی استفاده شود. وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: این بسته هم شامل سیاست‌های در اختیار دولت و شوراهای زیر مجموعه آن است که نیاز به اخذ مجوز مجلس ندارد و هم شامل مواردی است که نیازمند اخذ مجوز از مجلس است. طیب‌نیا با بیان اینکه امیدواریم با این بسته زمینه‌های خروج غیرتورمی از رکود فراهم شود، گفت: دولت مقابله با تورم را تا جایی ادامه می‌دهد که شاهد تورم تک‌رقمی باشیم. وی در این‌باره که آیا مالیات حذف می‌شود یا معافیت‌های مالیاتی در این بسته افزایش خواهد یافت، گفت: مسلما به‌دنبال حذف مالیات نیستیم، چراکه از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی تامین درآمدها از محل مالیات است، اما باید عادلانه اخذ شود تا بار سنگینی را بر تولید کشور تحمیل نکند. وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: دنبال اصلاح نظام مالیاتی هستیم به گونه‌ای که اثرات سوء را بر فعالیت‌های اقتصادی به حداقل برساند. طیب‌نیا درباره انتقاد تولید‌کنندگان از سیاست‌های پولی و اعتباری، گفت: مسلما دولت دنبال جلوگیری از رشد پایه پولی است چون استفاده از پول پرقدرت بانک مرکزی به تورم دامن می‌زند.

هیچ پروژه عمرانی جدیدی در سال ۹۳ شروع نشده است

یوسفیان ملا عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تاکید بر اینکه پروژه‌های عمرانی وضعیت مناسبی ندارند، گفت: در بحث فاینانس بین «بد» و «بدتر»، بد را انتخاب کردیم که متاسفانه هم‌اکنون این «بد» «بدتر» شده است. وی اظهار کرد: گشایش‌هایی از سوی برخی کشورها باز می‌شود و ما باید منتظر بمانیم و ببینیم چندروز آینده چه اتفاقی می‌افتد. وی با اشاره به فاینانس چینی تصریح کرد: «در مجموع چینی‌ها نمره خوبی در برگزاری پیمانکاری با ما نداشته‌اند، نمونه این مساله آزادراه تهران- شمال و برخی پروژه‌های نفتی جنوب کشور است.» وی ادامه داد: «چینی‌ها از این موقعیت سوء‌استفاده کردند، بنابراین هر زمان جلو ضرر را بگیریم، منفعت است.» وی در پاسخ به این پرسش که چهارماه از سال گذشته، تکلیف پروژه‌های نیمه‌تمام عمرانی چه می‌شود، گفت: “پروژه‌های عمرانی نیمه‌تمام وضع مناسبی ندارند و اینکه هیچ پروژه جدیدی (در سال ۹۳) شروع نشده است. به‌هرحال در بخش عمرانی واقعا مشکل داریم، معتقدیم باید چندروز دیگر تحمل کرد و هفت، هشت‌روز باقیمانده تعیین‌کننده است.”

درآمد نجومی مافیا از قاچاق سیگار

علی‌اصغر رمزی، سرپرست مرکز برنامه‌ریزی و نظارت بر دخانیات کشور گفت: برخی تولیدکنندگان غیرمجاز در کشورهای همسایه اقدام به تولید سیگار و سپس قاچاق محصولات خود به ایران می‌کنند که در حال مکاتبه با وزارت امور خارجه برای مقابله با این تولیدکنندگان غیرقانونی هستیم. وی با اشاره به اینکه در حال حاضر بیشترین حجم قاچاق سیگار به میزان ۴۰ درصد از طریق مرزهای غربی انجام می‌شود، افزود: همچنین حدود ۱۵ تا ۱۶ درصد نیز از طریق مرزهای جنوبی سیگار قاچاق وارد کشور می‌شود و مابقی سهم قاچاق سیگار نیز مربوط به سایر مرزهای کشور است. وی با بیان اینکه قاچاق سیگار بیشترین لطمه را به تولیدات داخلی‌ می‌زند، افزود: تلاش ما این است که با کمک نیروهای انتظامی و اطلاعاتی نظارت بیشتری بر قاچاق سیگار به کشور داشته باشیم و این فعالیت غیرقانونی را به حداقل برسانیم. رمزی در پاسخ به این سوال که دلیل اصلی رشد چشمگیر قاچاق سیگار به کشور در سال‌های گذشته به ویژه سال ۱۳۹۲ چه بوده است؟ اظهار کرد: در سال گذشته خلأ جدی در زمینه مبارزه با قاچاق سیگار به وجود آمد. از یک سو بحث خصوصی‌سازی شرکت دخانیات مطرح و باعث شد این شرکت دیگر نتواند در حوزه مبارزه با قاچاق ورود پیدا کند. بنابراین گشت‌های نظارت و بازرسی از بازار برای مقابله با سیگارهای قاچاق عملا تعطیل شد. در همین حال بعضا انباری هم وجود نداشت که سیگارهای قاچاق را در آن نگهداری کنیم و این مشکل نیز مزید بر علت شده بود. مسوولیت‌ها در زمینه مبارزه با قاچاق سیگار مشخص و شفاف نبود و نیروهای کاشف نیز با مشکلات زیادی مواجه بودند. این مشکلات باعث شد برنامه مبارزه با قاچاق سیگار عملا یک سال دچار تعطیلی شود و به همین دلیل سهم قاچاق در بازار سیگار کشور در سال ۱۳۹۲ به‌شدت افزایش یافت. برآورد میزان سیگار قاچاق شده به کشور در سال قبل حدود ۱۹ میلیارد نخ است.

جنگ مافیاها بر سر تصاحب مجتمع آلومینیوم المهدی

ابوالقاسم جراره عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به اینکه قیمت‌گذاری سازمان خصوصی‌سازی یک چهارم قیمت واقعی مجتمع آلومینیوم المهدی بوده گفت: مجلس باید در این واگذاری و جزییات آن ورود کند.عضو کمیسیون صنایع و معادن افزود: بر این اساس از ماه‌ها پیش بحث مشکلات موجود در حوزه مدیریتی مجتمع آلومینیوم المهدی و شایبه وجود سوءاستفاده در این واگذاری مطرح شده که با این وجود سازمان خصوصی‌سازی در چند هفته گذشته اقدام به قیمتگذاری وعرضه سهام این شرکت کرده است وی با انتقاد از این اقدام سازمان خصوصی‌سازی تصریح کرد: قیمت‌گذاری مجتمع آلومینیوم المهدی برای واگذاری توسط این سازمان به درستی انجام نشده است؛ چرا که قیمت زمین، سازه‌ها و تاسیسات این شرکت بیشتر از این مزان است . وی با اشاره به اینکه قیمت‌گذاری سازمان خصوصی‌سازی یک چهارم قیمت واقعی این شرکت است گفت: مجلس باید در این واگذاری و جزییات آن ورود کند؛ چرا که در گذشته نیز شاهد واگذاری‌های اینچنینی و حیف و میل دارایی مردم بوده‌ایم.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود قیمت‌گذاری پایین این شرکت توسط سازمان خصوصی‌سازی و عرضه آن، متقاضی برای خرید مجتمع آلومینیوم المهدی وجود ندارد تاکید کرد: این موضوع دلیل کافی برای قیمت‌گذاری مناسب سهام این شرکت نیست و بخش خصوصی هم دلایل خود را برای نخریدن این مجتمع دارد. به‌علاوه اینکه شاید بخش خصوصی ترجیح می‌دهد در صنعتی دیگر سرمایه‌گذاری کند . جراره ادامه داد: در مجموع در خصوص واگذاری سهام مجتمع آلومینیوم المهدی نگرانی‌های زیادی وجود دارد و نباید اجازه دهیم تا مزیت‌های این شرکت از میان برود . وی گفت: وظیفه ما در مجلس حفاظت از حقوق مردم است و باید با واگذاری سهام این شرکت به مردم و نیز جذب سرمایه‌های سرگردان آنها، انگیزه تولید و افزایش کارایی این شرکت را بالا ببریم.

دستاورد ۱۱میلیارددلاری کاهش تحریم‌ها برای ایران

. به گزارش پایگاه اینترنتی دیلی‌بیست، کاخ سفید به‌منظور رسیدن به توافق اولیه با ایران، از فشار تحریم‌ها علیه ایران کاست، اما اقتصاد ایران جهش سریعی داشته و با نزدیک‌شدن به زمان پایان مذاکرات، اهرم غرب را کنار زده است. طبق این مطالعات بهبود اقتصاد ایران، برای مردم این کشور که از پول در حال سقوط، تورم در حال نوسان و رکود در تولید ناخالص داخلی رنج می‌برند، خبر خوشایندی است. در همین زمان، تحریم‌هایی که اوباما برای ایجاد فشار بر ایران به‌منظور آغاز مذاکرات وضع کرده بود، تاثیرشان را از دست داده‌اند. مارک دوبویز، نویسنده این گزارش گفت: «در سال۲۰۱۲ و اوایل سال۲۰۱۳ اقتصاد ایران خفته بود. در نتیجه تصمیم کابینه این کشور برای کاهش فشار تحریم‌ها، اقتصاد این کشور به‌روی زانو ایستاد و اکنون به‌تدریج در حال تمام‌قد ایستادن است.»دوبویز و تحلیلگران گروه روبینی چنین نتیجه گرفتند که انتظار می‌رود به‌طور مثال تولید ناخالص داخلی ایران در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به‌میزان دودرصد افزایش یابد. این رشد، فقط یک رشد متوسط است اما برای عملکرد اقتصادی ایران در سال مالی ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ که تولید ناخالص داخلی‌اش به ۶/۶درصد رسید، رشد بسیار قابل‌توجهی است. تورم نیز در حال کاهش است. اقتصاد ایران در سه‌ماهه اول سال ۲۰۱۴ شاهد کاهش نرخ تورم به زیر ۲۰درصد بود که هرچند رقم نگران‌کننده‌ای است اما نسبت به نرخ ۴۵درصدی تورم ایران در اوایل سال ۲۰۱۳ کمتر است. تا پایان سال ۲۰۱۲، هر دلار در ایران برابر با ۴۰هزارریال بود. از ماه ژوئن تا به امروز، بهای هر دلار در ایران به ۳۳هزارریال رسیده است. بر اساس این گزارش بیش از یک‌سال قبل، رییس‌جمهور آمریکا تدریجا شروع به کاهش تحریم‌ها علیه ایران کرد. در ابتدا، وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم‌های شرکت‌های پیشرو، بانک‌ها و اشخاصی را که سابق بر این ایران طی تحریم‌های موجود با آنها همکاری می‌کرد، کاهش داد. این کاهش تحریم‌ها، با انتخابات ایران و انتخاب حسن روحانی در ژوئن سال ۲۰۱۳ همزمان بود.

گزارش اوپک از وضعیت درآمد نفتی ایران

به گزارش ایسنا، به نقل از دبیرخانه اوپک، ایران طی شش ماه گذشته در حال گفت‌وگو با قدرت‌های جهانی برای رسیدن به یک توافقنامه نهایی درباره برنامه هسته‌ای خود بوده است، اما به رغم امضای توافق‌ موقت در ماه نوامبر، دو طرف هنوز موفق به برطرف کردن اختلافات خود نشده‌اند.
اوپک در تازه‌ترین گزارش آماری سالانه خود اعلام کرد که درآمد حاصل از صادرات نفت ایران در سال ۲۰۱۳ به ۶۱ میلیارد و ۹۲۰ میلیون دلار رسیده که نسبت به سال ۲۰۱۱ که ۱۱۴ میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار بود، ۴۶ درصد کاهش یافته است.
همچنین تحریمهای بین‌المللی علیه صادرات نفت فروش نفت خام ایران را در سال ۲۰۱۳ به میزان ۴۲ درصد نسبت به سال قبل‌تر کاهش داده است.
این در حالی است که کاهش درآمد صادرات نفت ایران در سال ۲۰۱۲ تا حد زیادی بر اثر افزایش بهای نفت جبران شده است.

ایران مالک بزرگ‌ترین ناوگان نفتکش اوپک

بر اساس جدیدترین گزارش «بولتن آماری سالیانه» اوپک، ایران در سال گذشته میلادی ۳۲۱ حلقه چاه نفت و گاز را تکمیل کرده است.بر اساس این گزارش، تعداد چاه‌های تکمیل شده ایران نسبت به سال ۲۰۱۲، دو حلقه کاهش یافته است. در سال ۲۰۱۲، ایران ۳۲۳ حلقه چاه نفت و گاز را توسعه داده بود. بر اساس آمار این گزارش، ایران در سال ۲۰۱۱ بیش از ۲۰۴ حلقه چاه نفت و گاز را توسعه داده است و این تعداد در سال پس از آن به ۳۲۳ حلقه چاه رسیده است که نشان از افزایش ۱۱۹ حلقه‌ای این چاه‌ها دارد. همچنین توسعه و تکمیل چاه‌های نفت و گاز ایران در سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ (۸۸ تا ۹۱) نیز از ۱۶۰ حلقه چاه به ۳۲۳ حلقه چاه رسیده که رشد حدود ۲۰۲ درصدی را نشان می‌دهد. عربستان نیز در سال گذشته میلادی ۴۲۹ حلقه چاه نفت و گازی را تکمیل کرده که نسبت به سال ۲۰۱۲ از افزایش ۶۷ حلقه چاه به چاه های تکمیل شده این کشور خبر می‌دهد . بیشترین تعداد چاه تکمیل شده به کویت با ۵۹۰ حلقه چاه نفت و گاز تعلق دارد. پس از آن عربستان و ونزوئلا با ۴۲۹ و ۴۱۵ حلقه چاه در رتبه های دوم و سوم قرار دارند. ایران با ۳۲۱ حلقه چاه نفت و گاز تکمیل شده در جایگاه چهارم قرار گرفته است. در بخش دیگری از این گزارش آمده است، تعداد ناوگان نفتکش ایران در سال گذشته میلادی ۴۷ فروند اعلام شده است که این تعداد در سال ۲۰۰۹ برابر با ۴۲ فروند بوده است . ایران بیشترین تعداد نفتکش را در میان کشورهای عضو اوپک در اختیار دارد و پس از آن بیشترین تعداد نفتکش به آنگولا با ۳۱ فروند و عربستان به ۲۳ فروند تعلق دارد . تعداد نفتکش‌های عربستان در سال ۲۰۱۳ نسبت به سال ۲۰۰۹ با کاهش ۱۷ فروند روبرو شده است. تعداد نفتکش های عربستان در سال ۲۰۰۹ برابر با ۴۰ فروند بوده است

مصیبتی بنام بانکها / دکتر منوچهر فرح بخش

دریک نظام اقتصادی متکی بر قانون ورعایت ضوابط معمول تجاری، بانکها به مهمترین و مطمئتن ترین واحد اقتصادی در جامعه تبدیل میشوند. این افتخار درصورتی نصیب بانکها میشود که فعالیت خود را تنها در وظائف واسطه گری حفظ کنند. دربسیاری از مواقع پیش آمده و میاید که بانکها با مشگلات مالی مواجه شده و یا حتا ورشکسته میشوند که این بیشتر به ضعف مدیریت بانک مربوط میشود تا ظوابط عمومومی مربوط به آن.

دررژیم گذشته و قبل از استقرار انقلاب منحوس اسلامی هم چنین بود و بیشتر اموربانکها تمرکز بر روی امور مربوط به واسطه گری قرار داشت و همین امر سبب شده بود تا سیستم بانکی کشور بسیار پر تحرک و مثبت عمل کند. دربعد از انقلاب یکی از ضربات محکمی که بر اقتصاد کشور وارد آمد دخالت دادن اصول فقهی ومسئله ربا آنهم در سطحی بسیار ناشیانه و غیر کارشناسانه در نظام بانکی کشور بود که نه تنها موجب شد تا روال کار بهم ریزد ، بلکه کل نظام بانکی بکلی درهم ریخته شد و بانکها را با شرائط جدیدی مواجه کرد که نه تجربه لازم و کافی داشتند و نه آمادگی قبول آنرا. طبیعتا در چنین شرائط و موقعیت هایی ، برنده فرصت طلبان ، سودجویان و ابن ابنالوقتها هستند که مانند قارچ سبز شده و بعنوان حلال مشگلات وارد عمل میشوند و توجهی هم به عواقب زیانبار اعمال خود ندارند. این بلا و شایعه بر سر بانکهای ایران وارد شد . مدیران و صاحبان قبلی به بهانه طاقوتی و ضد انقلاب طرد شته و اموالشان مصادره شد و فرصت طلبان و ابن الوقتها یکشبه بانکدار شدند وآمدند و بر بانکها تسلط پیدا کردند و با بی اطلاعی ، بی لیاقتی و فساد مالی خود بانکها را به این روز که میبینیم انداخته اند.

امروزه درباره سیستم بانکی ، اعمال و فعالیتعای بانکهای ایران مطالبی شنیده میشود که بیشتر به افسانه شبیه است . به آسانی شنیده میشود که فلان بانک ورشکست شده ولی دولت از اعلام ورشکستگی آن جلوگیری میکند، یا اینکه نقدینگی فلان بانک به حداقل و در حد هیچ رسیده است ولی باز فعال نگهداشته میشود. بانکهایی هستند که اصولا وظیفه اصلی خود را فراموش کرده و با سپرده مردم مشغول تجارت هستند. همه اینها اتفاقاتی است که در کشور بی در و پیکری مانند حکومت اسلامی اتفاق افتده و به کار روزمره بانکها تبدیل شده است.کارشناسان بیماریهای سیستم بانکی ایران را عمیق تر از آنچه که وانمود میشود می دانند. عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در گفتگویی عنوان کرده بانکهای ایران سه بیماری مزمن دارند: دارایی‌های سمی، مطالبات معوق و عدم‌ کفایت سرمایه . وی ادامه داده: در سیستم بانکی ما در حال حاضر دارایی‌های غیرواقعی زیادی وجود دارد که به آن دارایی‌های سمی می‌گویند و در سال‌های گذشته که بانک مرکزی، دستوری و سیاسی اداره شد و قدرت نظارتی‌اش کاهش یافت، بر میزان دارایی‌های سمی بانک‌ها افزوده شد.این وزیر دولت روحانی میگوید: مدام ارقام غیرواقعی و آمارهای دروغین در بانک‌ها باز‌تولید می‌شود وهر روز برمیزان داراییهای سمی بانکها افزوده میشود، گفته هایی که تنها بخشی از واقعبت را بیان میدارد.

دکتر محمد طبیبیان استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی میگوید: «کمیته بال (بازل) سومین ویرایش مقررات بانکداری را در مورد سلامت کارکرد بانکها تعیین کرده است. یکی از ضابطه هایی که این کمیته تعیین کرده مربوط به کفایت سرمایه میشود. یعنی بانکها چه مقدار سرمایه به نسبت اعتباری که توزیع میکنند از خود داشته باشند. بانکهای ما اکثر مواقع دچار مشکل عدم کفایت سرمایه اند و علت آنهم این است که مقدار اعتباری که وام می دهند گاها بیش از حد تعیین شده توسط بال است . معمولا مقدار سرمایه ای که بانک دارد باید حدود ۶ تا ۸ درصد اعتباراتی که تامین می کند باشد و البته این مقدار با توجه به سطح ذخیره سرمایه احتیاطی تا ۱۰.۵ درصد می تواند افزایش یابد. اما وقتی اعتبارات و سرمایه بانک ها را محاسبه می کنیم می بینیم درصد سرمایه ای که بانک ها نگاه می دارند نسبت به اعتباری که تامین می کنند کمتر است. بدین تریب رابطه عدم کفایت سرمایه در مورد این بانک ها صدق می کند. حال اگر ضابطه کمیته بال در مورد وامهای معوق به کار گرفته شود، معوقات بسیاری از بانکها از آنچه در ترازنامه آنها نشان داده میشود بالاتر است و سودی هم که نشان میدهند کمتر از سود واقعی آنها است. چون وام هایی که اصل آنها دچار مشکل است و به تاخیر افتاده و یا در حال مذاکره مجدد هستند، بعضا سود و اصل آن را تبدیل به یک وام جدید میکنند و آن سود را در صورت حساب سود و زیان خود منعکس می کنند . بنابراین ترازنامه بانکها درسال های اخیر که تحت فشار قرار داشته و انواع تکالیف مختلف بر آن تحمیل شده ترازنامه ناسالمی است. بدین ترتیب که بدهیهای ترازنامه بانک ها (سپرده های مردم) واقعی و درست باشد؛ ادرحالیکه داراییهای آنها واقعی نیست چون بسیاری از دارایی های آنها همین وام هایی است که افراد گرفتند و نمی توانند یا نمی خواهند پس دهند و بانک ها هم به ناچار مجبور به تمدید آن می شوند.

آخوندی بدرستی از وامهای سمی سخن گفته است. این اصطلاح که در سال ۲۰۰۸ در بحران بانکی امریکا مصطلح شد، بمعنای بدهی بیش از سرمایه به بانکها معنی میدهد وه زبان حال وضعیت بانکهای امروز کشور است. بطور مثال یک شرکت به اندازه دو تا سه برابر سرمایه خود وام گرفته و مثلا ۲ هزار میلیارد تومان به بانک بدهی دارد، اما کل ارزش دارایی هایی آن ۱۰۰۰ میلیارد تومان تجاوز نمیکند به این دارایی بانک، دارایی سمی می گویند. از جمله معضلات دیگر در نظام بانکی کشور رواج فعالیت بنگاهداری است و بانکه در همه جهان یک وظیفه اصلی دارند و آن واسطه گری مالی است ، هرفعالیتی غیر از این خارج از چارچوب وظائف بانکداری است دلیل آنهم ریسک آن است که بانکها اجازه ندارند با پول امانتی مردم ریسک کنند، مثلا وارد کار زمین بازی ، هتلداری ، ساختمان سازی و غیره شوند، هرچند که ممکن است درآمد زا هم باشد.ولی در حال حاضر اگثر بانکها در ایران شرکت داری میکنند. یعنی بسیار اتفاق افتاده که بانکها شرکتی را به دلیل بدهی تصاحب کرده اند خود اقدام به اداره آن نموده اند که موارد آن بسیار است. ازجمله معضلات دیگر بانگها هجوم نهادهای غیر خصوصی برای تصاحب مالکیت بانکهاست که در نهایت مدیریت بانکها رانیز برعهده میگیرند که سبب میگردد تا بانکها هم به نحوی مونوپولیزه شده درکنترل این نهادها قرارگیرند که درنظام اقتصاد آزاد بسیار مضر است. این نهادها نه دولتی هستند که جوابگوی نظام نظارتی دولت، مجلس و غیره باشند و نه خصوصی هستند که ضرر و زیان آنها متوجه خود آنها باشد وبا ارتباطاتی که دارند این امکان را فراهم میکند که مسیر مشکلات خود را راحت تر از شرکت های خصوصی حل کنند .

بهرحال بانگها در وادی افتاده اند که برای برون رفت از آن نیاز به دست قدرتمند و بلندی است که نمیتواند کسی جز دولت باشد. بانکها باید برای وصول مطالبات خود اقدام به ضبط دارایی بدهکاران کنند که پروسه ای وقت گیر و دردسر ساز است و به همین دلیل بانک ها سعی کنند با بدهکار خود کنار بیایند و وام وی را نو کرده و برای بازپرداخت آن طرح جدید تهیه کنند. ازطرفی هم بدهکار دیگربخش صنعت کشور است که در اثرهجوم واردات در دولت قبل ضعیف شده و بانک ها نمی خواهند با فشار بیشتر موجب زمین خوردن آنها شوند و سعی می کنند مماشات نمایند. بنا براین دولت بایستی پا در میان گذارد ،وامهای سمی را از بدنه بانکها جدا کرده، بخش مربوط بخود را بگونه ای با بانکها حل کند و بخشی که متوجه اشخاص است در پروسه بازیافت مطالبات شخصا درگیر شوند حال یا از طریق قانونی و یا ازطرق دیگر که حکومت اسلامی دراین راه تبحر کافی دارد و اگر بخواهد به راحتی قادر به وصول وامهای سمی که عده ای خورده و برده اند خواهد بود.

ضمیمه اقتصادی هفته شماره 16 سال 93

فعال شدن ۲۵ درصدی پروژه‌های عمرانی کشور

حسن سعادتمند، رییس کانون سراسری پیمانکاران عمرانی ایران از پرداخت ۱۸۱۰ میلیارد تومان مطالبات معوق پیمانکاران توسط دولت خبر داد و گفت: با توجه به وعده‌های مسوولان دولت یازدهم، اواخر سال گذشته ۴۸۱۰ میلیارد تومان از معوقات پیمانکاران پروژه‌های عمرانی پرداخت شد. وی تصریح کرد: این اقدام دولت در واقع شروع دوباره پروژه‌های متوقف شده عمرانی در کشور است. با توجه به اینکه سال گذشته فقط ۱۰ درصد از پروژه‌های عمرانی فعال و ۹۰ درصد غیرفعال بود با اقدام دولت یازدهم در پرداخت بخشی از مطالبات پیمانکاران در حال حاضر ۲۰ تا ۲۵ درصد پروژه‌ها فعال شده است. وی با اشاره به قول مسوولان دولت یازدهم برای پرداخت همه مطالبات پیمانکاران پروژه‌های عمرانی کشور در سال ۹۳، گفت: بر اساس تصمیم دولت مقرر شده که به پروژه‌های با پیشرفت کمتر از ۲۰ درصد خاتمه پیمان داده شود، همچنین مبالغی را برای نگهداری به پروژه‌های با پیشرفت فیزیکی ۲۰ تا ۸۰ درصد اختصاص یابد و فقط اولویت با پروژه‌های با پیشرفت بالای ۸۰ درصد برای اتمام باشد. در همین حال سعید زمانیان دهکردی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس حل معضل رکود تورمی را از اولویت‌های کشور دانست و گفت: ۴ میلیون کارگر فصلی در کشور از طریق پروژه‌های عمرانی امرار معاش می‌کردند، اما به دلیل مشکلاتی از قبیل تعطیلی پروژه‌های عمرانی بیکار شده‌اند و دولت باید برای حل مشکل پیمانکاران و راه‌اندازی دوباره پروژه‌های عمرانی اقدام کند. نماینده مردم شهر کرد در مجلس گفت: بیکاری شالوده امنیتی، اجتماعی و سیاسی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و بیکاری ۴ میلیون کارگر فصلی برابر با ایجاد مشکل در زندگی ۱۶ میلیون ایرانی است، چرا که هر کدام از این اشخاص بیکار، بطور میانگی نان آور یک خانواده ۴ نفره هستند.

دستور ویژه برای توقف یک مزایده جنجالی

قراربود در یک مزایده جنجالی ۲۵ در تیرماه در اداره ثبت اسناد و املاک شهرستان سنگر از توابع استان گیلان برگزار شود، مزایده مربوط به یک واحد صنعتی ۲۰۰ میلیارد تومانی است که به مبلغ ۹ میلیارد تومان بمزایده گذارده شده است. پس از انتشار خبر مزایده ۹ میلیارد تومانی در استان گیلان، وزیر امور اقتصادی و دارایی دستور رسیدگی آنرا برای مدیرعامل بانک ملی صادر کرده است.. بر پایه این گزارش، شرکت ایحا گستر شمال به عنوان بزرگ‌ترین مجتمع صنایع چاپ و بسته‌بندی ایران که با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در استان گیلان احداث شده، پس از تغییرات متوالی نرخ ارز در حالی با انباشت بدهی ۱۲۵ میلیارد تومانی به بانک ملی روبه‌رو شده که طی سال‌های گذشته با وجود بسیاری از مصوبات و دستورات از سوی مسوولان ذی‌ربط همچنان با چالش مواجه است. ارزش ۲۰۰ میلیارد تومانی این کارخانه تنها با استناد به ارزیابی یک هیات هفت نفره از گروه کارشناسان نخبه دادگستری برآورد شده، این درحالی است که از سوی فعالان صنعتی (چاپ و بسته بندی) چنین مجتمعی حداقل ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه خواهد داشت. دستور ویژه وزیر اقتصاد و دارایی خطاب به مدیرعامل بانک ملی در حالی صادر شده است که به تازگی با مصوبه هیات دولت و ابلاغ معاون اول رییس‌جمهور علی‌اصغر یوسف‌نژاد به عنوان یکی از اعضای هیات حمایت از صنایع موضوع قانون حمایت صنعتی و جلوگیری از تعطیلی کارخانه‌های کشور منصوب شده و به نظر می‌رسد دولت در تلاش است تا سازوکارهای لازم جهت رفع مشکلات صنایع را فراهم کند

از هر طرف که شود محکوم سود امریکاست

امریکا از محل جریمه بانک‌های فرانسوی و آلمانی به اتهام آنچه نقض تحریم‌های ایران می‌خواند، ۳ میلیارد دلار به بودجه دولتی خود اضافه کرد . به نقل از آسوشیتدپرس، امریکا ۳/۳ میلیارد دلار از جریمه بانک‌های فرانسوی و آلمانی را در سرمایه عمومی دولت هزینه می‌کند. این گزارش می‌نویسد: این میزان سرمایه بیش از اعتبار سیستم زندان‌ها یا برنامه رفاه یک ساله کودکان در این کشور است. ۲۹۸ میلیون دلار از این پرداخت‌ها برای معالجه معتادان به الکل و سایر اعتیاد‌ها در ادارات دولتی این کشور هزینه خواهد شد. این میزان ۵۱ درصد بیش از اعتبار دولتی این بخش است. آندرو کومو در جلسه نقش نیویورک در بررسی بانک‌ها اعلام داشت: بخش سرویس مالی نیویورک به نقش موثر و توانمند خود برای مبارزه با پولشویی ادامه می‌دهد. چندی پیش، بزرگ‌ترین بانک فرانسه به نام پاریباس به اتهام نقض تحریم‌های امریکا علیه سودان، کوبا و ایران طی بازه زمانی ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۲ به پرداخت جریمه تاریخی ۹/۸ میلیارد دلاری به دولت امریکا محکوم شد. کردیت اگریکول و سوشیت جنراله دیگر بانک‌های فرانسوی نیز تحت تحقیقات امریکا قرار گرفته‌اند. همچنین کامرزبانک، دومین بانک بزرگ آلمان نیز به اتهام انجام مبادلات با کشورهای تحت تحریم واشنگتن قرار است حداقل ۵۰۰ میلیون دلار جریمه شود.

کل سرمایه‌های موجود کشور یک میلیون و ۳۰۰ هزار میلیارد تومان است

علی آقا محمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در جلسه تخصصی بررسی ابعاد اقتصاد مقاومتی که در معاونت امور مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، گفت : کل سرمایه موجود کشور یک میلیون و ۳۰۰ هزار میلیارد تومان است و گفت: نرخ استهلاک این سرمایه‌ها در صورتیکه از آنها بهره‌گیری نشود برابر با چهار درصد است. وی با بیان اینکه براساس چشم‌انداز ۲۰ ساله، ایران باید به رشد اقتصادی ۸ درصدی دست یابد، افزود: باید ۴/۲ درصد از این رقم از بهره‌وری ایجاد شود که این امر نیاز به رشد سرمایه‌گذاری دارد. آقا محمدی تصریح کرد: در حالی که ایران در سخت‌ترین شرایط دارای ۴۰ درصد پس انداز است اما میزان سرمایه‌گذاری در آن تنها ۲۵ درصد است، به همین دلیل همواره فاصله‌یی بین سرمایه‌گذاری و پس‌انداز وجود دارد.

جزییات گزارش نعمت‌زاده به دولت

هیات‌وزیران پس از بحث و بررسی درباره گزارش وزیر صنعت، معدن و تجارت، کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط‌زیست را مامور بررسی پیشنهادهای ارایه‌شده به‌منظور تقویت صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی کرد. محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت با ارایه گزارشی درباره «صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی» در جلسه هیات دولت، گفت: ۸۱هزار واحد صنایع کشور متعلق به صنایع کوچک و متوسط است که این تعداد، ۹۲درصد کل صنایع کشور را تشکیل داده و با اشتغالی بالغ بر یک‌میلیون‌نفر، سهم ۴۵درصدی از کل اشتغال صنعتی کشور را به خود اختصاص داده است. وی، توجه ویژه دولت به صنایع کوچک و متوسط را موجب کمک قابل‌توجه به ایجاد اشتغال و رفع رکود دانست و گفت: ۱۴هزار واحد صنعتی از صنایع کوچک به دلایل مختلف طی سال‌های گذشته متوقف شده‌اند که می‌توان با ارایه تسهیلاتی معادل ۴۰هزارمیلیاردریال به بخشی از آنها که قابلیت راه‌اندازی مجدد را دارند، در کوتاه‌مدت اشتغالی بالغ بر ۱۱هزارو۲۰۰ نفر ایجاد کرد.

سقوط تولید نفت‌ ایران به پایین‌ترین سطح ۸ساله

تولید نفت کشور در سال ۹۱ به پایین‌ترین میزان خود در هشت سال اخیر رسیده است. میزان تولید نفت خام کشور در سال ۹۱ حدود یک میلیارد و ۴۰میلیون‌و۶۰۰هزاربشکه (۱۰۴/۶میلیون بشکه) بوده که از این میزان ۶۴۵میلیون‌و۶۰۰هزار بشکه به عنوان خوراک در پالایشگاه‌های داخلی به مصرف رسیده و ۴۱۳میلیون‌و۵۰۰هزار بشکه به طور مستقیم صادر شده است. بر این اساس تولید نفت خام در سال ۹۱ نسبت به سال ۹۰ از کاهش ۲۷/۲درصدی برخوردار شده که یکی از دلایل اصلی آن عدم سرمایه‌گذاری لازم جهت اکتشاف و تولید نفت بوده است؛ زیرا سازمان هدفمندی‌ یارانه‌ها جهت اجرای طرح خود از بودجه شرکت ملی پالایش و پخش و شرکت ملی گاز استفاده کرده و این شرکت‌ها را با موانعی در تامین منابع مواجه کرده است. ادامه تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران و محدودیت‌های حمل و نقل دریایی را می‌توان از دیگر دلایل افت تولید نفت برشمرد.

آمار صندوق بین المللی پول در مورد یارانه ها

صندوق بین المللی پول در مورد موفقیت برنامه یارانه ها در مورد ایران می‌نویسد: بنا به آمارهایی که منتشر شده، بیشترین کسانی که از یارانه بنزین در ایران منفعت می‌برند، همچنان بالاترین دهک درآمدی جامعه و همان ثروتمندان هستند. بر این اساس، پایین‌ترین دهک درآمدی جامعه ۸ درصد، دهک دوم ۱۱ درصد، دهک سوم ۱۶ درصد، دهک چهارم ۲۴ درصد و بالاترین دهک، یعنی دهک دهم ۴۱ درصد از یارانه بنزین بهره‌مند می‌شوند. این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که توزیع یارانه سوخت هنوز منطقی نشده و بالاترین دهک‌ها بیشترین سهم از یارانه انرژی را می‌برند؛ چراکه معمولا اقشار کم‌درآمد جامعه یا وسیله‌نقلیه ندارند یا اگر هم دارند، به‌طور محدود از آن استفاده می‌کنند. در مقابل، اقشار پردرآمد جامعه بیشترین تعداد وسایل نقلیه را در اختیار داشته و سهم زیادی از یارانه سوخت را به خود اختصاص می‌دهند. در زمینه یارانه برق نیز پایین‌ترین دهک ۱۳ درصد، دهک دوم ۱۶ درصد، دهک سوم ۱۹ درصد، دهک چهارم ۲۱ درصد و دهک دهم ۳۱ درصد از این یارانه برخوردار هستند. همچنین در خصوص بحث مربوط به سهم مردم از یارانه نان، پایین‌ترین دهک جامعه ۱۹ درصد، دهک دوم ۲۰ درصد، دهک سوم ۲۰ درصد، دهک چهارم ۲۰ درصد و دهک دهم ۲۱ درصد از یارانه نان بهره‌مند می‌شوند. از سوی دیگر، گزارش صندوق بین‌المللی پول نشان داده که ایران تنها کشور صادرکننده نفت است که اصلاح جامع یارانه‌ها را در دستور کار قرار داده است و در ابتدای اجرای طرح اصلاح یارانه‌ها که از سال ۸۹ آغاز شد، موفق عمل کرد؛ به خصوص پرداخت یارانه‌های نقدی توانسته درآمد خانوارها را بهبود بخشد. براساس این گزارش، پرداخت ماهانه یارانه ۴۴۵۰۰ تومانی در سال ۲۰۱۱ به خانوارها، به خصوص خانوارهای فقیر با درآمد متوسط روزانه بالای دو دلار ، بسیار موثربوده است؛ چراکه این یارانه درآمدی بالغ بر ۴۵ دلار را برای هر یک از اعضای این خانوار در ماه ایجاد می‌کرد. همین موضوع باعث شده بود ضریب جینی در سال ۲۰۱۱ به ۳۷ درصد برسد؛ در حالی که در سال ۲۰۱۰ ضریب جینی ۴۱ درصد بوده است. با این حال، در این گزارش آمده است که در حال حاضر آمار رسمی که بتواند نشان دهد از سال ۲۰۱۲ به بعد که ایران با تورم بالا مواجه شده در دسترس نیست، زیرا ارزش پول ملی کاهش یافته و ارزش واقعی دستمزدها پایین آمده، و اینکه اتفاقاتی که طی سه سال گذشته برای شاخص‌ها و متغیرهای اقتصادی ایران افتاده است همه روی سیاست هدفمندی تاثیرگذار بوده است. گزارش «اعتماد» در این خصوص حاکی است که البته صندوق بین‌المللی پول در جولای ۲۰۱۱ نیز یک گزارش دیگری درباره اصلاح یارانه‌ها در ایران منتشر کرده بود که براساس آن، اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها مثبت ارزیابی شده بود. اما نگاهی به گزارش این صندوق یک‌سری علامت سوال‌ها را بر جای می‌گذاشت و اینکه اطلاعات صندوق بین‌المللی پول از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها از چه منبعی به دست آمده است. دقت در این گزارش نشان می‌داد که یکی از همکاران تهیه این گزارش، محمدرضا فرزین، یعنی دبیر وقت ستاد هدفمندی یارانه‌ها بود.

نیم‌درصد سهم ایران از صنعت گردشگری جهان / دکتر منوچهر فرح بخش

das5w828rr

امروزه صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از منابع اصلی ایجاد درآمد دربسیاری از کشورها بطور جدی مطرح و برای توسعه آن برنامه ریزیهای گسترده ای درجریان است. درآمد این تجارت تمیز و درعین حال فرهنگی ، تفریحی و سالم، براساس برآوردها پس از صنایع نفت و خودروسازی درمرتبه سوم صنعت درآمدزای جهان قرارگرفته است و این در حالی است که هنوز فرصتها و امکانات زیادی برای گسترش این صنعت وجود دارد. از نظر اقتصادی این صنعت بشدت اشتغالزاست و با کاهش بیکاری افزایش درآمد میکند. مضافا به اینکه میزان سرمایه‌ گذاری برای ایجاد یک فرصت شغلی در حوزه گردشگری بسیار پایین‌تر از بخش صنعت و یا سایر بخشهاست. بعبارت دیگر اشتغال‌زایی در این صنعت به سرمایه‌گذاری کمتری نیاز دارد و از همین رواست که تقریبا همه کشورهای جهان بدنبال گسترش این صنعت در رقابتی تنگاتنگ با یکدیگر برای بهره‌گیری از مزایای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و بویژه دریافت سهم بیشتری از درآمد جهانی حاصل از گردشگری و همچنین بالابردن سطح اشتغال در کشور متبوع خود هستند.
زمانی بود که آمار گردشگری درمحاسبات جهانی جایگاهی نداشت ، ولی اکنون ازمهممترین آمارها بشمار میرودو براساس آمار سازمان جهانی گردشگری از میان ۱۵ شاغل در جهان یک شغل به گردشگری اختصاص دارد. ازیک مجموعه ده نفره گردشگر یک فرصت شغلی ایجادمیشود. در حال حاضرحدود ۲۶۰میلیون‌ نفردر جهان در صنعت گردشگری و صنایع مرتبط با آن اشتغال دارند و درآمدهای حاصل از این صنعت در مجموع حدود ۹% تولید ناخالص داخلی کشورهای جهان را بخود اختصاص داده است. یعنی گردش مالی بیش از یک‌ تریلیون دلار درسال از مجموع ۱۳ تریلیون دلار بازرگانی جهانی.
مشارکت در یک چنین درآمد قابل ملاحظه و تقریبا بدون دردسر گرفتاریهای تولیدی ، تجاری علی الاصول میبایستی ایده آل و بقطه اولیه حرکت هر دولتی باشد. حال سوال این است که چرا درحکومت اسلامی ایران با وجود غنی بودن کشور بلحاظ آثار کردشگری و دیدنیهای بسیار تاریخی ،طبیعی و تفریحی و با داشتن رتبه‌های ممتاز درعرصه گردشگری نتوانسته‌ از این موهبت خدادادی استفاده کند و سهم مناسبی داشته باشد؟ . روزی دکتر ماهاتیری محمد نخست وزیر اسیق مالزی در یکی از سفرهایش به ایران گفت “اگر مدیریت جاذبه‌های توریستی استان اصفهان در اختیار مالزی قرار ‌گیرد، سالانه برابر با ارز‌آوری نفت برای ایران درآمد میداشت” . بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران در ردیف ۱۰ کشور ممتازدنیا در زمینه گردشگری قرار دارد. اما سهم کشور ما از این صنعت سودآور چه به لحاظ تعداد و چه به لحاظ گردش مالی ؛ کمتر از نیم‌ درصد است . آنگونه که آمارهای نیم بند کشور نشان میدهند ، بر اساس آمار منتشره در سال ۲۰۱۳ از مجموع ۱۵۰میلیون سفر خارجی در جهان، سهم ایران تنها چهارمیلیون‌نفر بوده است وه آنهم بیشتر مربوط به دیدن از اماکن زیارتی بوده است که در واقع برای دینداران یک وظیفه الهی محسوب میشود و نه یک وسیله گردشگری.همچنین بنا بر گفته مسعود سلطانی‌فر رییس سازمان میراث فرهنگی در سال ۲۰۱۳ در کل جهان مبلغ ۱۲۵۰ میلیارد دلار ازمحل جابجایی گردشگران درآمد کسب‌ شده‌ که بنا بر آمار منتشره سهم ایران در همین سال از محل جذب گردشگر فقط پنج‌میلیارددلار بوده است و این یعنی فقر شدید ایران از درآمد صنعتگردشگری .اهمیت درآمد صنعت توریسم زمانی مشخص می‌شود که میزان درآمد آن را با میزان صادرات نفت و گاز ایران بسنجیم. بنا بر گفته بیژن زنگنه وزیر نفت درآمد ایران از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی در سال ۹۲ ،۴۱.۶ میلیارد‌ دلار بوده است. درآمدی درحد درآمد سالانه صنعت گردشگری ایتالیا . اعداد و ارقام نشان می‌دهد سهم صنعت گردشگری در اقتصاد ایران بسیار اندک است بر اساس آمار منتشره سهم مستقیم سفر و گردشگری نسبت به سهم سایر بخش‌های اقتصاد ایران در تولید ناخالص داخلی، حدود ۲% از کل اعلام شده است. بر این اساس ایران در بین ۱۸۴کشور جهان باید رتبه ۱۴۷ را به خود اختصاص دهد این در حالیست که صنعت گردشگری ترکیه با ۴/۱ درصد از تولید ناخالص داخلی توانسته رتبه ۷۶ را به خود اختصاص دهد.
گردشگری تنها بازدید از یک محل و یا برگذاری تعطیلات معنا نمیدهد و در واقع بسیار عمیقترو چند وجهی تر از آن است ، تا آنجا که میتواند مستقیم و غیر مستقیم بر سایر بخشهای اقتصادی هم اثر گذارباشد. . از اینروصنعتی است چندوجهی ، ازجمله اینکه روی درآمد ارزی، افزایش درآمد ملی جامعه میزبان، افزایش درآمد دولت، افزایش سرمایه‌گذاری، افزایش اشتغال نیروی کار، توسعه تولید، فروش و گردش اقتصادی صنایع دستی تاثیر مستقیم دارد و مهم‌تر اینکه چه بسا میتواند باعث تغییر دید فرهنگی و نگرشی اجتماعی گردشگران در مورد آن کشور بوجود آورد. به همین دلیل توجه به این صنعت از اهمیت بالایی برخوردار است و کشورها برای افزایش سهم خود برنامه‌ریزی‌های مفصلی را انجام داده‌اند. برای مثال یک نمونه آن کشور ترکیه است که در فاصله سالهای ۲۰۱۳-۲۰۰۵، از نظر جذب گردشگران خارجی عملکرد قابل توجهی را به نمایش گذاشت. ترکیه در سال ۲۰۰۵میلادی برای اولین‌بار توانست وارد فهرست ۱۰کشور برتر به لحاظ جذب گردشگران خارجی شود و رتبه نهم را به خود اختصاص دهد. در حال حاضر ترکیه سالانه حدود ۲۵میلیارددلار از محل صنعت گردشگری درآمد دارد و دولت این کشور همچنین قصد دارد این رقم را به ۵۰میلیارددلار در سال ۲۰۲۳ برساند. همچنین می‌توان به شیخ‌نشین دوبی اشاره کرد که با جذب بیش از ۱۰میلیون‌گردشگر تنها در سال ۲۰۱۳ رکورد تازه‌ای را در گردشگری خود و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس ثبت کرده است. این در حالی است که شیخ‌نشین حاشیه خلیج‌فارس از نظر جاذبه‌های گردشگری به هیچ‌وجه قابل مقایسه با ایران نبوده و ترکیه نیز در رده‌بندی تعداد اماکن تاریخی ۱۷پله پایین‌تر از ایران قرار دارد!
نکته دیگر عدم توازن بین ورودی‌ها و خروجی‌های صنعت گردشگری ایران است بر اساس مستندات موجود در سال ۲۰۱۳ حدود هفت‌میلیون‌نفر ایرانی با صرف هزینه‌ای معادل ۱۰میلیارددلار به خارج از کشور سفر کرده‌اند و در همین سال ایران فقط پذیرای چهارمیلیون گردشگر بوده و از این محل درآمدی معادل پنج‌میلیارددلار کسب کرده است. این عدم توازن نشانگر نبود برنامه‌ای مدون در عرصه گردشگری است. با توجه به رتبه ممتاز ایران در جاذبه‌های گردشگری می‌توان گفت در صورت اتخاذ تدابیر لازمه و جذب گردشگران بیشتر؛ هر یک از مناطق گردشگری ایران در حکم چند حلقه چاه نفت است؛ چاه‌هایی که نه‌تنها تمام نمی‌شوند که با استحصال بیشتر رونق بیشتری هم می‌گیرند. اگرچه در سند چشم‌انداز توسعه پیش‌بینی شده تا سال ۱۴۰۴ ایران باید میزبان ۲۰میلیون گردشگر باشد و از این محل ۲۵میلیارددلار درآمد ارزی کسب کند، اما رسیدن به این میزان نیازمند یک برنامه ریزی اساسی است که آثار آن مشاهده تمیشود. در زیر به آمار گردشگری درچند کشور اشاره شده ، ازجمله ایران که با فاصله زیاد در آخر جدول قرارگرفته است.

xx12

ضمیمه اقتصادی هفته شماره 14 سال 93

asd5235q1

یارانه ها افزایش دهنده فقر وفشار طبقاتی

وزارت اقتصاد و دارایی در گزارش خود تاکید می‌کند از همان روزهایی که مردی در کسوت رییس دولت بر صفحه تلویزیون ظاهر شد و از پولی گفت که برکت دارد، مال صاحب‌الزمان است و حق همه مردم تا امروز که مرد دیگری در کسوت رییس دولت یازدهم از مردم درخواست کرده تا با انصراف از دریافت این پول به دولت و اقتصاد کشور و درواقع به خودشان کمک کنند، روزگار سختی بر مردم و بر اقتصاد کشور گذشته است. یارانه‌ای که جز استقراض از بانک‌مرکزی، ندادن حق تولید و صنعت کشور و در نتیجه ورشکستگی کارخانه‌های تولیدی و عادت‌دادن عده‌ای به تنبلی و بیکاری با این امید که یارانه نقدی ماهانه بحساب آنها واریز خواهد شد، نتیجه‌‌ای برای اقتصاد کشور نداشت ولی بخشی از مردم بدلیل گرانی و فشار اقتصادی به یارانه نقدی عادت کرده‌اند. حالا در دولت جدید آخرین اطلاعاتی که از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها منتشر شده، نشان میدهد که مردم ایران پس از اجرای این طرح، فقیرتر شده‌اند، میزان قدرت خرید خانوارهای ایرانی طی دوره‌ اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها به میزان ۵/۱% کاهش یافته است. طی اجرای فاز اول طرح هدفمندی یارانه‌ها قیمت حامل‌های انرژی ۵۰۰‌درصد افزایش داشته است. بررسی‌هایی که وزارت مسکن و شهرسازی برای اجرای طرح‌های مسکن انجام داده، نشان می‌دهد قدرت اقتصادی خانواده‌ها طی دوره نخست اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها ۲۵‌درصد کاهش داشته است. تا سال ۸۵، حدود ۲۵درصد خانوارها زیر خط فقر بودند ولی بررسی‌ها نشان می‌دهد این عدد در حال حاضر به ۳۱‌درصد رسیده است. از سوی دیگر شکاف قیمتی هر مترمربع آپارتمان و حتی اجاره‌بهای این متراژ در مناطق‌ گران و ارزان شهر تهران حدود ۴۱ برابر اعلام شده است. مرکز آمار ایران در گزارشی مربوط به وضعیت قیمت مسکن و اجاره‌بها در پاییز ۹۲ و در شهر تهران متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان را ۹/۳میلیون‌تومان ذکر کرده است. بررسی این اعداد نشان می‌دهد، هر متر آپارتمان افراد ساکن در منطقه ۲ تهران ۴۱ برابر گران‌تر از اهالی منطقه ۱۵ تهران است که آپارتمان‌نشین هستند به این ترتیب این آمار نشان می‌دهد هدفمندی یارانه‌ها و پرداخت یارانه نقدی تنها باعث افزایش فاصله میان فقیر و غنی شده و تاثیر مثبتی بر اقتصاد نداشته است

140 هزارمیلیارد تومان بدهی برجای مانده احمدی نژاد

مرتضی بانک معاون کل سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری در نشستی با حضور اعضای حزب اعتدال و توسعه در اصفهان با اشاره به درآمد ۷۰۰میلیارددلاری دولت قبل، افزود: متاسفانه دولت قبلی با وجود درآمد۷۰۰ میلیارد دلاری، هزاران پروژه ناتمام به دولت یازدهم تحویل داده است. وی با بیان اینکه از عمده‌ترین موضوعات اثرگذار در تورم شیوه اجرای مسکن مهر بود، تصریح کرد: در بحث مسکن مهر ۴۰هزارمیلیاردتومان از اعتبارات بانکی استفاده شد و این پروژه‌ها نیاز به ۵۰هزارمیلیاردتومان دیگر برای خاتمه دارد. معاون کل سرپرست نهاد ریاست‌ جمهوری با بیان اینکه میزان تعهدات سفرهای استانی در دولت قبلی ۲۱۵هزارمیلیاردتومان بوده است، گفت: از این میزان ۷۵هزارمیلیاردتومان تامین و ۱۴۰هزارمیلیاردتومان بدهی برای دولت یازدهم باقی مانده است. انک با اشاره به اینکه دولت برای ساماندهی وضع اقتصادی کشور سعی در مهار رشد نرخ تورم داشته است، خاطرنشان کرد: فعلا نمیتوان ‌یکباره تورم را از بین برد که این انتظاری غیرممکن است اما دولت توانسته است رشد ۴۰ درصدی تورم را مهار کند و آن را کاهش دهد. همچنین در بحث سیاست خارجی شاهد گسترش روابط دوجانبه و سفر هیات‌های بلندپایه خارجی و ارتباط منطقی و اصولی با دیگر کشورها از جمله همسایگان و کشورهای اروپایی هستیم. وی با اشاره به فشارهای فراوانی که از سوی مخالفان در این مدت بر دولت وارد شده است، ادامه داد: مخالفان قصد دارند تا این دولت را در نوجوانی ذبح کنند و به این منظور با استفاده از همه منابع و همه روش‌ها سعی در حفظ نیروها و مناصب خود دارند.

حماقت پشت حماقت یعنی عملکرد حکومت اسلامی

در جریان اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و خصوصی‌سازی، دولت برخی از سازمان‌های خود را واگذار کرده است. برخی به بخش خصوصی واگذار شده و برخی به بخش شبه‌دولتی. اما موضوع این است که واگذاری، انجام شده و معامله شکل گرفته است. حال دولت متوجه شده که بیشتر این معاملات با ضد و بند بوده و به ضرر دولت بوده است و میخواهد باز پس گیرد. که این خود دردسر بزرگتری است . زیرا که در چنین شرایطی امکان بازپس‌گیری این شرکتها وجود ندارد و دولت نمیتواند شرکت‌های واگذار کرده را پس بگیرد. چون موضوع انتقال مالکیت شکل گرفته و بازپس‌گیری آن براساس قانون تجارت امکان‌ پذیر نیست. جدای از اینکه قانون تجارت مانع این کار می‌شود، بازپس‌گیری این سازمان‌ها بلحاظ اجرایی هم بسیار سخت است. تنها راهکار این است که مجددا معامله‌ای میان دولت و خریدار سازمان‌های دولتی شکل بگیرد و بیع مجددا انجام شود. تنها در این صورت است که دولت می‌تواند مدعی بازپس‌گیری سازمان‌هایی شود که پیش از این فروخته است. اما موضوعی که در این مورد مطرح می‌شود این است که در معاملات برگشتی احتمالا دولت منتفع نخواهد شد و متضررمی‌شود. چون اگر خریدارحاضرشود شرکت دولتی را بازپس بدهد، حتما شرایط و خواسته‌هایی دارد که چندان برای دولت خوشایند نخواهد بود و دولت متضرر خواهد شد. جدای از این اما سوالی که مطرح می‌شود، این است که چرا باید دولتی خصوصی‌سازی را اجرا کند و دولت بعدی شرکت‌های واگذارشده را باز پس بگیرد؟ سوال این است که اصلا چرا شرکت‌ها به این شیوه واگذار می‌شود که بخواهد شیوه واگذاری مورد نقد قرار بگیرد. در این میان هم سازمان خصوصی‌سازی باید به‌عنوان متولی اقدامی انجام دهد و هم سازمان بورس.

سهم صنایع از تسهیلات بانکی ۲۹ درصد است

طبق قانون هدفمندکردن یارانه‌ها دولت مکلف بود در سه‌ماهه نخست سال‌جاری پنج‌هزارو۲۰۰میلیاردتومان به بخش تولید یارانه پرداخت کند. اما با وجود این تکلیف هنوز هیچ کمک مالی به واحدهایی که اقدام به اصلاح سیستم انرژی‌برشان کرده‌اند؛ نشده‌ است. بدنبال این اتفاق صنعتگران روز صنعت و معدن و مراسم بزرگداشت آن را موقعیت مناسبی دیدند که وعده‌های محقق‌نشده را از مسوولان پیگیری کنند. اما پاسخ وزیر صنعت، معدن و تجارت به تولیدکنندگان چندان امیدوارکننده نبود. محمدرضا نعمت‌زاده در این مراسم توضیح داد که اخیرا با موافقت معاون برنامه‌ریزی رییس‌جمهور قرار شد مبلغ ناچیزی از یارانه‌ها به بخش صنعت اختصاص یابد که امیدواریم این مساله در ماه‌های آینده نهایی شود. وی افزود: این پول به تولیدکنندگانی که برای کاهش مصرف انرژی اقدام کرده‌اند، پرداخت می‌شود. نکته‌ای که در صحبت‌های وزیر قابل تامل بود آنکه درصورت تخصیص این مبلغ ناچیز هم قرار نیست بعنوان یارانه در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرد بلکه به گفته نعمت‌زاده در صورت اختصاص این مبلغ می‌توانیم با سپرده‌گذاری آن نزد بانک صنعت و معدن سه برابر این رقم را برای اعطای تسهیلات به دو بخش عمده شامل واحدهای صنعتی فعال در جهت کاهش مصرف انرژی و همچنین صنایع برخوردار از مزایای دانش فنی و فناوری بالا و دارای جنبه‌های صادراتی اختصاص دهیم.

35 مانع پیش‌روی تولید را برداشتیم

نعمت زاده وزیر صنعت میگوید دولت یازدهم تاکنون دست‌کم ۳۵ مورد از موانع تولید را برطرف کرده وبرنامه‌ها و راهکارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت برای خروج کشور از رکود اقتصادی تهیه و خدمت رییس‌جمهوری ارایه شد. درهمین زمینه رییس‌جمهور کارگروه مشخصی برای خروج از رکود و ایجاد رونق اقتصادی تعیین کرده است. وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه از سال ۱۳۹۰ تاکنون هیچ‌گونه اعتباری تحت عنوان جایزه صادراتی پیش‌بینی نشده است، گفت: امیدواریم بتوانیم با اقدامات انجام‌شده مجددا بودجه مورد نیاز برای جایزه صادراتی را تامین کنیم. نعمت‌زاده همچنین خواستار تعیین تکلیف هرچه سریع‌تر معوقات بانکی و تسویه حساب تسهیلات ارزی تولیدکنندگان شد. وی در ادامه با بیان اینکه مشکلی در تامین کالاهای اساسی مورد نیاز کشور وجود ندارد، افزود: کالاهای اساسی به ویژه مواد غذایی دارای ذخایر مناسبی در کشور است و میزان ذخایر مواد غذایی نسبت به سال گذشته بالاتر است. نعمت‌زاده تصریح کرد: در مورد گندم، برنج، روغن و شکر که تامین آن با شرکت بازرگانی دولتی است نگرانی در مورد تامین و قیمت‌ها نداریم و در مورد سایر کالاها نیز آمار کاهش تورم طی سه ماهه گذشته حاکی از کنترل قیمت‌هاست.

ناامیدی رئیس اتاق بازرگانی از وضعیت تولید کشور

غلامحسین شافعی رییس اتاق بازرگانی ایران نیز در این مراسم با اشاره به عدم استفاده مناسب از درآمدهای رویایی سال‌های ۸۴ تا ۹۰ توسط دولت، از رییس‌جمهور خواست تا قانون بهبود مستمر فضای کسب‌وکار به‌طور دقیق در کشور اجرایی شود. وی در ادامه با تشریح جمع تغییر در مانده تسهیلات بانکی در سال‌های ۸۴ تا ۹۲ گفت: سهم بازرگانی و خدمات متفرقه ۱۱۸هزارمیلیاردتومان، ساختمان ۹۸ هزار میلیارد تومان، صادرات دوهزارمیلیاردتومان، کشاورزی ۲۹هزارمیلیاردتومان و صنعت تنها ۶۰هزارمیلیاردتومان بود. رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با بیان اینکه نگران آن هستیم که دولت به کاهش تورم دل بسته و رکود صنعت را نادیده بگیرد، گفت: از دولت درخواست می‌کنیم تا برای بخشودگی جرایم بانکی واحدهای تولیدی تصمیم مناسبی اتخاذ کند. سهل‌آبادی با اشاره به اینکه صحبت امروز من از جانب۱۰ هزار واحد صنعتی کشور با رییس‌جمهور است، اظهار کرد: چالش‌های پیش‌روی صنعت .ایران در حال حاضر مزمن و انباشته شده است البته این چالش‌ها به تازگی اتفاق نیفتاده است که به‌راحتی قابل حل باشد بلکه باید برای حل آن کل قوای کشور همکاری کرده و در یک گفت‌وگوی بی‌پرده و جدی به یک راهکار جامع دست پیدا کنند.

ضرر ماهانه ۱۵۰ هزار تومانی هر ایرانی از قاچاق کالا

بذرافشان دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان فارس گفت: ضرر هر ایرانی از ناحیه قاچاق کالا، ماهانه معادل ۱۰۵هزارتومان است. قاچاق کالا سالانه دومیلیون‌و۵۰۰هزار فرصت شغلی را در کشور از بین می‌برد. وی افزود: پدیده شوم قاچاق کالا و ارز می‌تواند روند توسعه در یک کشور را مخدوش سازد و این پیامدها تنها به حوزه اقتصادی محدود نشده، تبعات اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و سیاسی را نیز در پی خواهد داشت. وی با بیان اینکه قاچاق کالا در حوزه سلامت و بهداشت، آسیب‌های جدی به روح و جسم افراد وارد می‌کند، ابراز داشت: حمل، دپو و توزیع کالای قاچاق مشکل دارد چنانکه کالاهای آشامیدنی و نوشیدنی به سبب آنکه در طیف مناسب دما قرار ندارند فاسد می‌شوند. بذرافشان خاطرنشان کرد: گاه دیده شده که در جنوب کشور در اوج گرما، کالاهایی روی هم انبار شده و دمای آن به بیش از صد درجه می‌رسد که مواد نگهدارنده کالا در این دما به سم تبدیل شده و انواع بیماری‌ها را در پی خواهد داشت. این مسوول ادامه داد: در حوزه مواد خوراکی باید بحث بیوتروریسم را نیز رصد کرد و تدابیر لازم را به عمل آورد. وی گفت: ارزش ریالی کشفیات کالاهای دخانی و گمرکی فارس در سه‌ماهه نخست سال‌جاری ۷۵میلیاردریال بوده که ۵۱درصد رشد را نسبت به مدت مشابه نشان می‌دهد. به‌گفته دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان فارس، در سه‌ماه نخست امسال در فارس دوهزارو۲۰۰ راس انواع دام سبک و سنگین کشف شد.بذرافشان اضافه کرد: ارزش فروش و مزایده کالاهای قاچاق به‌نفع دولت در این استان و در مدت سه‌ماه نخست امسال، ۲۵میلیاردریال بوده است. وی متذکر شد: در همین مدت‌زمان، ۱۵ تن کالای سریع‌الفساد برای مصارف غیرانسانی به ارزش یک‌میلیاردو۸۰۰میلیون‌ریال امحا شد

حکایت بدون پایان وامهای بانکی سوخت شده/دکتر منوچهر فرح بخش

موضوع مطالبات معوق بانکها هم رفته رفته میرود تا تبدیل به جوک شود . حکومت اسلامی ایران در برخورد با مسائل حساس و اساسی کشوراعم از سیاسی، اقتصادی و یا دررابطه با مسائل اجتماعی که پرداختن به آن برای نظام میسر نباشد یا هزینه دار باشد همواره از دو شیوه متفاوت استفاده میکند که انتخاب این یا آن شیوه بستگی به حساسیت موضوع و سیاستهای رژیم دارد . این دو شیوه کاملا متفاوت از این قرار است که یا مطلقا سکوت میکند وهرگونه اطلاع رسانی چه بصورت اظهار نظرمسئولین ، خبری یا مصاحبه جهت روشن شدن اذهان عمومی ممنوع میگیرد.

محمود احمدی نژاد

محمود احمدی نژاد

یا اینکه برعکس آنقدر درباره آن صحبت و مصاحبه و طرح در نماز جمعه و تبلیغات مشابه میشود تا جامعه نسبت به آن دلزده شده و موضوع درحد مسائل عادی پیش پا افتاده قرارگیرد. دراین رابطه مثالهای قابل ذکر فراوان است که بموارد مشخصی که مربوط به روز است اشاره میشود. یک مورد آن درآمد ۷۰۰ میلیارد دلاری نفت در دوره احمدی نژاد است که با وجود سوالات مکرر و پیگیری مداوم جامعه از نحوه هزینه کردن آن دولت احمدی نژاد سکوت مطلق کرد وتا آخرین روز دولت هیچ پاسخی شنیده نشد. دولت روحانی هم با وجود انتقاداتی که در اول کار نسبت به این موضوع داشت ،معهذا جز یکی دوبار که پاسخهایی کلی داده شد، جزئیات آن هیچگاه افشا نشد. مورد دیگر دررابطه با بابک زنجانی است که سه میلیارد دلار پول دولت را بالا کشیده ولی حکومت اسلامی بجز درمورد شخص وی که بهرحال جلودار قضیه بوده و نمیشد که پنهان نگه داشت در مورد بقییه افرادکلیدی این ماجرا سکوت مطلق کرده و هیچگونه روشنگری نمیکند. مورد بسیار مشخص دیگرکشتار هزاران جوان زندانی سال ۱۳۶۷ است که حکومت اسلامی ۲۵ سال است درباره آن سکوتی مرگبار کرده و کمترین خبررسانی صورت نمیدهد تا بلکه موضوع از اذهان عمومی پاک شود.
ولی در مقابل، قیام مردمی خرداد ۱۳۸۸ را که مردم برای احقاق خواسته های خود که انتخابات آزاد است یکپارچه بپا میخیزند ، چندین صد نفر کشته میدهند ، صدها نفر زندانی میشوند، حکومت اسلامی بجای عذرخواهی از مردم با نهادن نام فتنه به این حرکت مردمی و بکارانداختن دستگاه عظیم تبلیغاتی تمام تلاش خود را بکار برده تا این لغت در اذهان مردم جا افتد که البته موفق نشده است.

بیشتر بخوانید »

ضمیمه اقتصادی هفته شماره 13 سال 93

25jhk021mn

آمارسازی در دولت احمدی نژاد

با انتشار آخرین آمارها از سوی بانک مرکزی که مربوط به ماه‌های پایانی ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد است امکان بررسی عملکرد اقتصادی وی با آمارهای رسمی فراهم شد. این گزارش نشان میدهد تولید ناخالص داخلی کشور در شش‌ماه نخست سال ۹۲، ۵۱۶هزارمیلیارد ریال بوده و نرخ رشد اقتصادی به ۳/۲- درصد رسیده است. مقایسه سال نخست ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد با سال پایانی مسوولیت او نشان میدهد که رشد اقتصادی کشور از ۸/۴% در نیمه نخست سال ۸۴ یعنی زمانی که احمدی‌نژاد کار خود را آغاز کرده بود به منفی ۳/۲% در خاتمه کار او رسید. بررسی ارزش افزوده در زیربخشهای اقتصاد کشور نیز نشان میدهد این شاخص در حوزه نفت از ۹/۱% در نیمه نخست سال ۸۴ به ۳/۲- درصد در پایان شهریور ۹۲ رسیده است. ارزش افزوده بخش‌های صنعت و معدن نیز که تا ۶% را در سال ۸۴ نشان میدهد در سال ۹۲ با شیبی تند منفی بوده است. در بین بخشهای اقتصادی حوزه خدمات که همواره رشدی مثبت داشته به رقمی معادل ۸/۲- درصد کاهش یافته است. اما حوزه‌ای که کماکان در اقتصاد کشور مثبت بوده و توانسته تاثیر قابل توجهی در رشد اقتصادی کشور داشته باشد بخش کشاورزی است که توانسته ارزش افزوده ۲/۷ درصدی را بدست آورد. بخش کشاورزی بجز سال ۸۷ که بدلیل بروز خشکسالی با رشد منفی ۸/۱۱ درصدی همراه شد در سایر سال‌ها همواره رشدی مثبت داشته است. اتفاق سال۸۷ در عین حال نشان می‌دهد این بخش وابستگی شدیدی به بارش دارد و اگر اقلیم دست یاری به سوی کشاورزان نگشاید؛ از دست تولیدات این بخش نیز کاری ساخته نخواهد بود.

چرخ تولید در چاله‌ سه‌گانه‌ بانکی

منوچهر توسطی نایب رئیس خانه صنعت و معدن کشور درخصوص پیش‌نویس لایحه حمایت از تولید و مشکلاتی که سالهای اخیر تولید کشور با آن مواجه بوده است، اظهار کرد: مطمئنا لایحه حمایت از تولید ملی حتی اگر ناقص هم باشد نکاتی درآن هست که حمایت از تولید ملی را در شرایط فعلی بهمراه دارد و نباید در پیچ و خم بروکراسی دولت ومجلس معلق بماند. وی بیان داشت: یکی از خواسته‌های خانه صنعت ومعدن و تصویب این لایحه است که نکات خوبی درآن بود و می‌تواند مشکلات فعلی را یک مقدار واقعگرایانه ببیند و قطعا اگر این لایحه تصویب شود بخش عمده‌ای از مشکلات را ازسرراه تولید‌ برخواهد داشت. با توجه بیشتر به تولید می‌توانیم، مشکلات نا‌خواسته‌ای را که از طریق سوء‌ برنامه‌های اقتصادی یا تحریمها به این بخش وارد شد از بین ببریم و این اقدام نیازمند قانون است. توسطی مشکل حاد فعلی بخش تولید را نقدینگی دانسته،میگوید: تجربه نشان داده که تمامی بانکها همکاری لازم با بخش تولید ندارند و بیشتر علاقه‌مندند که تسهیلات و منابع داخلی خود را بسمت فعالیتهای خدماتی و بازرگانی ببرند چون پرداخت تسهیلات و برگشت آن پروسه کوتاه تری و ریسک کمتری دارد، لذا تقویت بانکهای تخصصی مثل بانک صنعت و معدن و بانک توسعه صادرات و صندوق ضمانت صادرات می‌تواند کمک‌کننده دولت و تولیدکنندگان باشد. گرفتن تسهیلات از بانکها در شرایط عادی سخت است، تقویت بانکها وافزایش سرمایه آنها به تولید کمک میکند، اما یک پیش‌نیاز دارد و چیزی که مانع میشود بانکها به تولیدکنندگان وام بدهند مواردی همچون وثیقه است که تولیدکنندگان دیگر وثیقه‌ای ندارند که در گرو بانک بگذارند و تسهیلات بگیرند. نایب‌رئیس خانه صنعت و معدن ایران با بیان اینکه هر فعال اقتصادی با توجه به مشکلات فعلی و نبود پول با مشکل چک برگشتی مواجه شده است، گفت: اگر قرار است این میزان نقدینگی که در حوزه بانکهای تخصصی مثل صنعت و معدن و توسعه صادرات و صندوق ضمانت صادرات که اهرم خوبی برای حمایت از صادرات و جایگزین کردن وثائق است، به صنعت کمک کند بایستی موانع سه‌گانه وثیقه‌های ملکی، معوقه‌های بانکی و چک‌های برگشتی را در کنار این منابع بانکی برطرف کنیم وگرنه این پرداختها انجام نخواهد شد و تنها حرفه‌ای‌ها منابع را جذب خواهند کرد و عموم تولیدکنندگان بهره‌ای نخواهند برد.

پنج میلیون «یارانه‌بگیر سایه» در بهار امسال

بر اساس آمارهای اعلام شده معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور در بهارامسال معادل یارانه پنج میلیون نفر، اعتبار صرف شده اما مشخص نیست این یارانه‌ها به چه کسانی داده شده است. طبق آمار اعلام شده توسط نوبخت سخنگوی دولت در سه ماه ابتدایی سالجاری حدود ۱۰هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان فقط به توزیع یارانه نقدی بین خانوارها اختصاص یافته است. این آمار معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهوری نشان میدهد که در این سه مرحله در مجموع اعتباری معادل پرداخت یارانه ۲۲۸ میلیون و ۵۷۱ هزار و ۴۲۸ نفر پرداخت شده است. از آنجا که نوبخت اعلام کرده بود که ۷۳ میلیون نفر برای دریافت یارانه نقدی ثبت‌نام کرده‌اند و پس از آن اعلام شد که در اردیبهشت وخرداد بتمام متقاضیان ثبت‌نام کرده یارانه داده میشود، میتوان اینگونه استنباط کرد که در دو ماه اردیبهشت و خرداد امسال به بیش از ۱۴۶ میلیون نفر یارانه داده شده است. تفاوت آن ۲۲۸ میلیون و ۵۷۱ هزار و ۴۲۸ نفری که در مجموع سه ماه بهار امسال یارانه دریافت کردند با این رقم ۱۴۶ میلیون نفری که در دو ماه اردیبهشت و خرداد یارانه گرفتند نشان میدهد که یا در فروردین ماه امسال بیش از ۸۲ میلیون و ۵۷۲هزار نفر یارانه دریافت کرده‌اند یا اینکه در دو ماه اردیبهشت و خرداد آمار انصرافی‌های دریافت یارانه لحاظ نشده است. این در حالی است که طبق آخرین آمار مرکز آمار ایران تا امروز میزان کل جمعیت ایران ۷۷ میلیون و ۵۳۰ هزار نفر است. در واقع در فروردین ماه امسال اگر به ۸۲ میلیون و ۵۷۲ هزار نفر یارانه داده شده باشد، این میزان بیش از پنج میلیون نفر بیشتر از کل جمعیت ایران است. موضوعی که پیش از این اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری به آن اشاره و گلایه کرده بود که دولت به جمعیتی بیش از کل جمعیت ایران یارانه داده است. البته اگر این موضوع رد شود نشان می‌دهد در دو ماه اردیبهشت و خرداد امسال معادل اعتبار لازم برای دادن یارانه به دو میلیون و ۴۰۰ هزار نفر(چهار میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در دو ماه) یارانه‌ای پرداخت شده که معلوم نیست به چه کسی رسیده است.

سخنان قابل تعمق مسئول یک مسئول دولت

محمود عسگری آزاد جانشین معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس‌جمهوری از افزایش بودجه جاری کشور انتقاد کرد و گفت: در مقایسه با سال ۸۴ که ۶۷% بودجه کشور به هزینه‌های جاری اختصاص داشت، این رقم در سال ۹۲ به ۸۰% رسید که زنگ خطری برای بودجه کشور است. وی با اشاره به اینکه در دولت قبلی (از سال ۸۴ تا ۹۲) ۶۵۰هزارنفر بصورت رسمی، پیمانی یا قراردادی استخدام شدند، گفت: استخدام ۴۰۰هزارنفر بدون نشر آگهی و برگزاری آزمون بود. او با اعلام اینکه تعداد کارکنان دولت از مرز ۲ میلیون‌ نفر گذشته است، افزود: ۶۰۰هزارنفر هم در بخش نظامی و انتظامی اشتغال دارند، ۱.۲ ‌میلیون‌ نفربازنشسته کشوری و ۶۰۷هزارنفر بازنشسته لشکری در کشور وجود دارد، نزدیک به ۲.۴ میلیون‌ نفر هم بازنشسته تامین اجتماعی هستند که حقوق خود را از دولت دریافت میکنند. عسگری‌آزاد با بیان اینکه نسبت بودجه کشور به درآمد ناخالص داخلی ۹۲% است، افزود: این در حالیست که کشوری مانند ژاپن با ۱۳۰میلیون‌نفر جمعیت فقط ۳۱۰هزارنفر شاغل دولتی دارد. وی یادآوری کرد: تنها تعداد مدیران دولتی ما ۵/۱ برابر شاغلان دولتی کشور ژاپن است. وی همچنین در همایش اصلاح ساختار نظام اداری آذربایجان‌شرقی گفت: سالانه ۱۲۴میلیارددلار درآمد ارزی عاید کشور میشود که با یکمیلیارددلار آن می‌توان برای ۱۰۰هزارنفر در سال ایجاد شغل کرد اما تاکنون توانسته‌ایم بنا به اعلام مرکز آمار ایران تنها سالانه ۱۰هزارشغل ایجاد کنیم. وی افزود: با کمال تاسف شاهد هستیم که نیروهای متخصص دانشگاهی ما بیکار هستند و اقتصاد کشور با رشد منفی ۷% مواجه است واضافه کرد: نخستین اشتباه ما در توسعه کشور دولتی‌کردن تمام امور بود و در قضیه واگذاری امور به مردم نیز عملکرد درستی نداشته یا دلمان نمیآمد یا چند سهم ویژه برای خود نگه می‌داشتیم. وی با اشاره به دو کشور کره‌جنوبی و شمالی، اظهار کرد: با اینکه این دو کشور از منابع انسانی و جغرافیایی یکسان برخوردارند، اما بدلیل تفاوت درنگرش اقتصادی کره‌جنوبی توسعه یافته و کره‌ شمالی تنزل کرده است. از امکانات ایجادشده توسط دولت برای مردم تنها ۱۰درصد آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد و ۹۰درصد آنها هرز می‌روند.

20 میلیارددلار برای توسعه پارس‌جنوبی

زنگنه وزیر نفت گفت: امسال به ۱۰میلیارد دلار برای پارس‌ جنوبی نیاز داریم و اگر فرصت امسال را از دست بدهیم درسالهای بعد اثرخودرا نشان میدهد. در حالیکه ما باید تمام فازهای پارس‌جنوبی را حداکثر ظرف سه‌سال آینده تمام کنیم و این ۱۷ فاز، باید برای ما سالانه ۵۰میلیارددلار درآمد ایجاد کند. بیژن زنگنه افزود: در ۱۷ فاز متعارف پارس‌جنوبی تاکنون بیش از ۳۰میلیارددلار هزینه شده و برآورد میکنیم حدود ۲۰میلیارددلار دیگر نیاز داریم تا ظرف ۳ الی ۳.۵ سال آینده تمام شود. او اضافه کرد: با اینکه تاکنون بیش از ۳۰ میلیارددلار هزینه شده، اما هنوز گازی به شبکه اضافه نشده است. البته مقداری اواخر سال گذشته درفاز ۱۵ اضافه شد، اما پیمانکاران قول دادند که تاپایان سال بیش از صدمیلیون‌مترمکعب را درفازهای ۱۲، ۱۵، ۱۶، ۱۷ و ۱۸ تزریق کنیم. فازهای پارس‌ جنوبی را اولویت‌بندی کرده‌ایم، فازهای ۱۲، ۱۵، ۱۶ ، ۱۷ و ۱۸ را بعنوان اولویت یک و ۱۰ فاز دیگر را بعنوان اولویت دو در نظر گرفته‌ایم تا پروژه‌ها پیشرفت داشته باشند، اما این شبهه پیش آمد که ما برخی فازها را تعطیل کرده‌ایم در حالیکه اینطور نیست چراکه قصد داشتیم امسال حداقل صدمیلیون‌مترمکعب گاز به شبکه تزریق کنیم به همین علت اولویت‌بندی کردیم. وزیر نفت اضافه کرد: در حال حاضر کمبود گاز داریم در حالیکه دراین فصل باید ظرفیت اضافی را نیز شاهد باشیم و به این دلیل است که نیروگاه‌های ما نه‌تنها مایع مصرف می‌کنند بلکه هرروز ظرفیت بیشتری هم میخواهند. بنابراین باید با اولویت‌بندی گاز بیشتری تزریق کنیم تا در زمستان کمبود نداشته باشیم. وی تصریح کرد: در کشور در طرح‌هاییکه تا سال ۸۴ از نظر مالی تامین شده بود یعنی همین ۱۰ طرحی که در حال بهره‌برداری هستند، ۳۰۰میلیون‌مترمکعب گاز برداشت می‌کنیم، اما در مقابل قطر بیش از ۶۰۰میلیون‌مترمکعب برداشت می‌کند و بدتر آنکه تولید انباشته قطر بیش از ۵/۲ برابر ماست و ما باید در بخش گاز حتما این وضع را تغییر دهیم. بحث مدیریتی را تا جایی که می‌توانستیم برطرف کردیم، اما امسال با صدمیلیون‌مترمکعب مشکل ما حل نمی‌شود. وزیر نفت با اشاره به فازهای ۱۰گانه ابتدایی پارس‌جنوبی، گفت: تا سال ۸۴ پنج فاز آن به مدار اضافه شده بود و فازهای ۶، ۷ و ۸ نیز ساماندهی شده بود و نزدیک به ۷۰درصد پیشرفت داشت و فاز ۹ و ۱۰ نیز ۱۵درصد پیشرفت داشت، اما فازهایی که بعد از آن آغاز شده بود هیچ‌کدام به نتیجه نرسیده و دلیل آن هم یکی بحث مدیریتی و یکی هم بحث تامین مالی بوده که بعد از تحریم‌ها کار سخت‌تر شده است. زنگنه با اشاره به مشکل منابع مالی، گفت: در حالی که ما باید تمام فازهای پارس‌جنوبی را حداکثر ظرف سه‌سال آینده تمام کنیم و این ۱۷ فاز، باید برای ما سالانه ۵۰میلیارددلار درآمد ایجاد کند. زنگنه خاطرنشان کرد: در حال حاضر ۶۰۰واندی‌میلیون‌مترمکعب تولید گاز داریم که با اتمام این فازها تولید ما به هزارمیلیون‌مترمکعب می‌رسد و درواقع از نظر تولید از قطر جلو می‌زنیم و علاوه بر گاز مصرفی، اضافه نیز خواهیم داشت.

باید ۱۱ ساله ۵۰۰ هواپیما داشته باشیم

علیرضا جهانگیریان، رییس سازمان هواپیمایی کشوری گفت: ایران بر اساس اسناد بالادستی و اهداف تعیین شده در افق ۱۴۰۴ در نظر دارد تعداد هواپیماهای خود را به ۵۰۰ فروند و جا بجایی مسافر را به ۴ برابر میزان کنونی یعنی ۱۰۰ میلیون نفر برساند. با وجود تحریمهای اعمال شده بر صنعت هوانوردی ایران طی سالهای بعد از انقلاب اسلامی موفقیتهای چشمگیری در حوزه‌های مختلف صنعت اعم از طراحی و ساخت انواع پرنده‌ها، ارائه خدمات تعمیرات سنگین هواپیماها و ارتقای سطح ناوبری هوایی و خدمات فرودگاهی داشته است. وی افزود: فرصتهای متعددی از قبیل نوسازی ناوگان تجاری هوایی، تامین موتورهای هوایی، تامین قطعات هوایی، تعمیرات اساسی هواپیماهای تجاری، نوسازی و تعمیرات بالگردها، نوسازی و به‌روزسازی فرودگاه‌ها، همکاری برای آموزش‌های هوایی و هوانوردی، همکاری متقابل برای جذب شرکت‌های گردشگری و تبدیل ایران به هاب هوایی منطقه برای همکاری و سرمایه‌گذاری در صنعت هوانوردی ایران وجود دارد. قابل توجه مافیای هوایی کشور، حق دلالی خرید ۵۰۰ فروند هواپیما چنان بالاست که تنها از گلوی دلالان ذوب شده در ولایت پایین میرود.

مذاکرات ایران و شرکتهای خارجی در المپیک نفت

شرکت ملی نفت ایران در حاشیه برگزاری المپیک جهانی نفت مسکوی روسیه ۴۱ فرصت جدید سرمایه گذاری صنایع نفت و گاز را به ارزش تقریبی ۱۰۰ میلیارد دلار به شرکتهای خارجی معرفی کرده است که طرحهای سرمایه گذاری در حوزه های مختلفی همچون جمع آوری گازهای همراه نفت، توسعه میادین نفتی و گازی و همچنین احداث کارخانه های تولید گاز و گاز مایع از جمله آنهاست. از میان آنها، ۱۱ پروژه مربوط به توسعه میادین گازی، ۲۳ پروژه مربوط به توسعه میادین نفتی، یک پروژه مربوط به طرح نوسازی و بازسازی تاسیسات آغاجاری و NGL پروژه مربوط به احداث کارخانه گاز و گاز مایع ۱۷۰۰، ۱۸۰۰ و ۲۳۰۰ و ۲ پروژه زیست محیطی و یک پروژه اقامتی است. طرح توسعه فاز دوم میدان گازی سلمان، فاز یک توسعه میدان گازی کیش، طرح توسعه میدان گازی پارس شمالی، گلشن و فردوسی، طرح توسعه میدان گازی لاوان، فروز B، فرزاد A و B، دی و سفیدزاخور، طرح توسعه مخازن گازی جنوب و طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی از جمله پروژه های توسعه ای در بخش گاز هستند.
از میان پروژه های نفتی نیز می توان به طرح توسعه میدان نفتی یاران جنوبی، فاز ۲ میدان نفتی دهلران، فاز سوم میدان نفتی دارخوین، جفیر، سومار، بندکرخه، فاز ۲ میدان نفتی سروش در منطقه بهرگان، طرح توسعه میدان نفتی ماهشهر، چنگوله، فاز ۲ میدان نفتی دانان، توسعه تکمیلی میدان نفتی دالپری، توسعه میدان نفتی چشمه خوش-بنگستان، میدان نفتی زاغه-نفت سنگین، طرح توسعه میدان های ریگ، شوروم و دودرو، توسعه میدان نفتی عسلویه شرقی، توسعه میدان های نفت سنگین (کوه موند، کوه کاکی و بوشکان)، توسعه میدان نفتی سپهر، . . سوسنگرد، آرش و سهراب اشاره کرد.
طرح نوسازی و بهسازی تاسیسات آغاجاری و NGL 1800 از دیگر فرصت های سرمایه گذاری اولویت دار شرکت ملی نفت ایران است که از اهداف تولیدی این طرح می توان به احداث کارخانه گاز و گاز مایع ۱۸۰۰ آغاجاری، احداث واحد تفکیک سی اف یو ۱۰۰ (cfu)، احداث تاسیسات فرآورشی و ایستگاه جمع آوری گازهای همراه میدان آغاجاری، اشاره کرد. احداث کارخانه گاز و گاز مایع ۱۷۰۰، ۱۸۰۰ و ۲۳۰۰ به نمایندگی شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب نیز از دیگر فرصت های سرمایه گذاری است

مافیایی بنام ستاد اجرایی فرمان امام / دکتر منوچهر فرح بخش

barkat-mafia

ستاد اجرایی فرمان امام، که در زمان آیت‌الله خمینی با نام ستاد پیگیری فرمان هشت ماده‌ای امام خوانده میشد، نهادی حکومتی است که براساس قوانین مؤسّسات و نهادهای عمومی غیردولتی و بطورمستقیم زیرنظر ولی فقیه اداره میشود. این نهاد در سال ۱۳۶۸ در راستای اجرای اصل ۴۹ قانون اساسی با مهلتی یکساله جهت شناسایی و مصادره اموال وابستگان به رژیم سیاسی سابق ایران و بدستور آیت الله خمینی بتصویب رسید. با شروع رهبری آیت الله خامنه ای فعالیتهای این سازمان با یک جهش همه جانبه وارد فاز دیگری شد و با یک حکم حکومتی یکسال دوره قانونی آن به یک سازمان تجاری قدرتمند ابدی تبدیل گردید.

147ertdsd4e4e435
اصل ۴۹ قانون اساسی دربرگیرنده تکلیف قوای اجرائی کشور در قبال داراییهای رها شده و تشریح آن بخش از آن اموال که بایستی به نفع دولت جمهوری اسلامی ایران مصادره شوند، میباشد. بنحویکه بموجب آن دولت مکلّف است ثروتهای ناشی از ربا، غصب، رشوه، اختلاس، سرقت، قمار، سوءاستفاده از موقوفات، سوءاستفاده از پیمانکاریها و معاملات دولتی، دایر کردن اماکن غیرمشروع وسایر موارد را گرفته و به صاحب حق رد کند و در صورت معلوم نبودن او، به بیت‌المال واگذار کند. این حکم باید با رسیدگی و تحقیق و ثبوت شرعی به وسیله دولت اجرا شود.
درمورد اموالی هم که قانونا به این نهاد تعلق میگرفت یک تجدید نظر کلی بعمل آمد و بسیار گسترده تر شد. حتا برای محکم کاری بیشتر اخیرا قوه قظاییه با اشاره آیت الله خامنه ای بخشنامه ای صادر کرده که قدرت اجرایی این ستاد را چندبرابر و نهادینه کرده است .

رییس قوه قضاییه طی بخشنامه‌ای به مراجع قضایی سراسر کشور اعلام کرد که ستاد اجرایی فرمان امام (ره) تنها نهاد ماذون در مورد اموال مربوط به ولی فقیه است . در این بخشنامه قوه قضاییه آمده است:
«با توجه به حکم مورخ ۶/ ۲/ ۶۸ حضرت امام (ره) و حکم مورخ ۱۶ /۶/ ۱۳۶۸ مقام معظم رهبری و سایر احکام معظم‌له راجع به اموال در اختیار ولی فقیه، بدینوسیله مراتب ذیل جهت اقدام مقتضی به دادگاه‌ها و دادسراها اعلام می‌گردد:
۱ – نظر به این‌که تاکنون اذنی از سوی مقام معظم رهبری مدظله العالی برای سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی مذکور در ماده ۳ قانون تاسیس سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی و اساسنامه آن مصوب ۱۳۷۰ داده نشده است، ستاد اجرایی فرمان امام (ره) به عنوان تنها نهاد ماذون در مورد اموال مربوط به ولی فقیه میباشد.
۲ – اموال در اختیار ولی فقیه عبارتند از اموال مجهول‌المالک، بلاصاحب، ارث بلاوارث، کالاهای قاچاق بلاصاحب و صاحب متواری و اموال رسوب‌شده در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، اموال اعراضی، رها شده، اموال و املاک غائبین مفقود‌الاثر، اموالی که بابت تخمیس و خروج از ذمه و اجرای اصل ۴۹ قانون اساسی و دیگر قوانین در اختیار ولی فقیه است.
۳ – دادگاه‌ها مکلفند در مورد اموال به‌جای مانده از محکومین پرونده‌های موضوع اصل ۴۹ قانون اساسی که حکم آن به نفع سایر نهادها صادر شده و لکن تاکنون نسبت به شناسایی، اعمال سرپرستی و تملک آن اقدام ننموده‌اند، رسیدگی و نسبت به صدور حکم تکمیلی به نفع ستاد اجرایی فرمان امام (ره) اقدام نمایند.
نظارت بر حسن اجرای این بخشنامه بر عهده روسای کل دادگستری استان‌ها می‌باشد.

صادق آملی لاریجانی

محمد شریعتمداری و دکتر محمد جواد ایروانی از روسای پیشین آن ستاد بوده و محمد مخبر نیز از سال ۱۳۸۶ به بعد ریاست ستاد را بر عهده دارد.از زمان روی کار آمدن محمد مخبر وی با استفاده از انواع ترفندهای تجاری و غیر تجاری موفق شده است دارایی و درآمد ستاد را چندین برابر کند. از جمله اقدامات این ستاد خرید سهام شرکتهای عظیم دولتی است . این ستاد در سال ۱۳۸۸ در خرید بخش عمده سهام شرکت مخابرات ایران که ابهامات قانونی و اعتراضات فراوانی را سبب شد در کنار چند شرکت دیگر دست داشت. پیش از آن در سال ۱۳۷۹ این ستاد اقدام به خرید ۴۸ درصد سهام نفت پارس نمود که بزرگترین معامله بورس در آن دوره نام گرفت. ستاد از طریق شرکتهای زیر مجموعه خود بزرگترین سهامدار شرکتهای پتروشیمی کشور میباشد. رویترز در گزارشی دررابطه با تحریمها به این نکته اشاره کرده که بخشی از فعالیت‌های ستاد فرمان امام در صنعت پتروشیمی است و طبق توافق ژنو، تحریم مبادلات تجاری مرتبط با محصولات پتروشیمی ایران رفع شده است.
درمجموع ستاد اجرایی فرمان امام بعنوان قدرتمندترین سازمان اقتصادی وتجاری کشورعمده فعالیت خود را در پنج بخش متمرکز کرده است که عبارتند از: بخش ساختمان و زمین که با داشتن هزاران واحد مسکونی و تجاری و میلیونها متر زمین در سطح کشور بزرگترین واحد پولسازستاد یشمار میرود ، بطوریکه دارایی آن به بیش از ۶۰ هزارمیلیارد تومان تخمین زده میشود که البته رقم واقعی آن میتواند بسیار بالاتر باشد.بخش نفت و انرژی از جمله فعالیتهای جدیدی است که به این مجموعه اضافه شده است. ستاد درکارهای اجرایی نفت و گاز مستقیما دخالتی ندارد ولی در بخش پتروشیمی در بخش مدیریتی آن حضور مستقیم دارد. همچنین ستاد در زمینه تولیدات صنعتی نیز با خرید سهام بعضی از شرکتهای تولیدی و همچنین سرمایه گذاریهای مستقیم بطور فعال وارد عمل شده است و چون از پرداخت مالیات معاف بوده ، از رانتهای دولتی استفاده کرده و بدنبال تولیدات بدون رقیب یا کم رقیب میرود لذا شرکتهای تولیدی وابسته بسیار سود آوری را راه اندازی کرده که در این رابطه تنها در بخش دارویی که بسیار سود آور است سرمایه گذاریهای زیر بعمل آمده است: بهره برداری از اولین کارخانه تولید داروهای ضد سرطان سبحان انکولوژی در شهر رشت، ایجاد مرکز تلفنی سلامت به نام برکت تل، سرمایه گذاری جهت بهره برداری از خط تولید سرنگهای آماده تزریق بنام پریفیلد در کارخانه البرزدارو، سرمایه گذاری در پروژه احداث بزرگترین مرکز تولید مواد اولیه ده‌ها نوع آنتی بیوتیک از سلول زنده در کارخانه شفافارمد وسرمایه گذاری جهت احداث شهرک دارویی البرز. این سرمایه گذاریها در قالب شرکتی بنام برکت که بدین منظور تاسیس شده است انجام میگیرد.
ستاد فرمان دربخش مالی هم بسیار فعال عمل میکند . دوبانک و چندین موسسه مالی را مالک است . همچنین در سایر بانکها و سازمانهای پولی نیز بعنوان سهامدار حضور مستقیم دارد. دربورس تهران هم بعنوان سهامدار بسیاری از شرکتها حضور فعال دارد.
دولت آمریکا، در لیست تحریمها علیه حکومت اسلامی مجموعه ستاد اجرای فرمان امام و ۳۷ شرکت را که به گفته آمریکا زیرمجموعه این ستاد است به فهرست طولانی افراد و شرکت‌های ایرانی تحریم‌شده اضافه کرد. البته این ۳۷ شرکت تنها بخشی از شرکتهای این ستاد را تشکیل میدهد.

با آغاز اجرای توافق شش‌ماهه ایران و قدرت‌های جهانی، دولت آمریکا اعلام کرد ۱۴ شرکت پتروشیمی ایرانی را از فهرست سیاه خود خارج کرده و تجارت با آنها طی شش ماه آینده مشمول تحریم نیست. در این فهرست سه شرکت از زیرمجموعه ستاد فرمان امام قرار دارند؛ شرکت‌های قائد بصیر، مرجان و صدف. البته سخنگوی ستاد فرمان امام این ادعا را رد کرده و به رویترز گفته که سرمایه این مجموعه اقتصادی در بخش پتروشیمی جزئی است و فقط شامل شرکت قائد بصیر میشود.

چندی قبل رویترز درارائه گزارش نسبتا مستدلی دارای ستاد اجرای فرمان امام را ۹۵ میلیارد دلار تخمین زد که با توجه به حجم عظیم فعالیت این ستاد چندان هم غیرعادی بنظر نمیرسد. در یک چنین دستگاه اقتصادی عظیمی که هیچگونه کنترل دولتی هم بر روی آن نیست و حتا سازمان بازرسی کل کشور هم که نهادی مستقل است اجازه بازرسی و کنترل بر روی فعالیتهای ستاد را ندارد، طبیعتا حیف و میلها و سوء استفاده های کلانی هم صورت میگیرد که کمتر به بیرون از ستاد درز پیدا میکند. یک مورد کوچک آن بنا به گفته حجت الاسلام ایزدپناه سخنگوی ستاد مبارزه با مفاسد مالی و قاچاق اقدام غیرقانونی یکی از پرسنل ستاد اجرایی است که ۳۶۷ هزارمترمربع زمین به ارزش ۶۰۰ میلیارد ریال را به صورت غیرقانونی به فروش رسانده بود.
البته ستاد برای اینکه نشان دهد بکارهای عام المنفعه هم توجه دارد به یک سری کارهای تبلیغاتی و نمایشی هم توسط بنیاد برکت روی آورده است ، ازجمله ساخت مدارس مجهز به امکانات روز در مناطق روستایی و محروم، راه اندازی بیش از ۱۰۰ طرح اقتصادی در مناطق محروم کشور با محوریت اشتغال زایی و انجام بیش از هزار طرح زیربنایی (راه سازی، احداث خانه محرومین، آب، برق، مخابرات، مسجد، طرحهای کشاورزی و غیره) است. همه سرمایه گذاریها درموارد فوق حتا از سود واحدهای پتروشیمی متعلق به ستاد هم کمتر است، درحالیکه انتظارات از یک واحد اقتصادی ۹۵ میلیارد دلاری که علی الاصول متعلق بمردم است بسیار بیش از این میباشد.
ستاد، بخشی از سهام بانک پارسیان را خریداری کرده است. ستاد اجرایی فرمان امام از طریق راه‌اندازی شرکت‌های سرمایه‌گذاری از جمله «شرکت‌ سرمایه‌گذاری تدبیر» سهام شرکت‌هایی که در آنها سهیم است را کنترل می‌کند. بر اساس گزارش رویترز، وقتی در سال ۲۰۰۶، محمد شریعتمداری، عضو ستاد می‌خواست برای یکی از شرکت‌ها وامی ۴۴ میلیون دلاری و بدون وثیقه از بانک پارسیان بگیرد، مدیر بانک با پرداخت وام مخالفت کرد، اما بعد از مدتی شرکت سرمایه‌گذاری تدبیر، سهمی معادل ۱۶٪ از بانک پارسیان را خریداری کرد. خرید این سهام باعث تغییرات بسیاری در بانک پارسیان شد. بانکی که به گفته کارمندان سابقش، بسیار مدرن‌تر به نظر می‌آمد و شکل ظاهری کارمندانش با شکل دیگر کارمندان بانک‌های دولتی متفاوت بود. از بعد از خریداری آن ۱۶٪، محدودیت‌های ظاهری بر کارمندان اعمال شد و استفاده از کراوات برای آقایان ممنوع گردید و پوشیدن شلوار جین و استفاده از رژ لب برای بانوان قدغن شد. روسای بانک نیز تغییر کردند. گویی با همان ۱۶٪، ستاد اجرایی فرمان امام از طریق شرکت سرمایه‌گذاری تدبیر، بانک پارسیان را خریده بود.
بر اساس گفته مدیر شرکت تدبیر، ستاد ۸۳۳ میلیون دلار در شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرده است، و بنیاد خیریه‌ای به نام «بنیاد» برکت را نیز در اختیار دارد. بنیادی که‌ حساب‌های بانکی‌اش محرمانه است. مدیر شرکت سرمایه‌گذاری تدبیر مدعی است که تمامی درآمد ستاد به بنیاد برکت می‌رسد.

بنیاد برکت، بخشی به نام شرکت دارویی برکت دارد که بیش از ۲۰ شرکت زیر نظر آن کار می‌کنند و در ۲۰۱۱، بیش از یک میلیارد دلار درآمد داشته است. این مجموعه در ساخت و تولید داروهای ضد باروری نقشی فعال داشته است. نقشی دقیقا مخالف سخنان اخیر خامنه‌ای در باره افزایش جمعیت.

ستاد اجرایی فرمان امام اما، سهام بزرگی از شرکت مخابرات ایران (۵۰٪+۱) و دیگر شرکت‌های بزرگ و حتی شرکت سرمایه‌گذاری ری را در اختیار دارد. بهرحال هرموسسه تجاری بزرگ سود آور و آینده دار که بررسی شود مشاهده میگردد که ستاد فرمان مستقیم یا غیر مستقیم در آن مشارکت دارد ومزاحم بزرگی بمعنای واقعی کلمه برای بخش خصوصی واقعی بشمار میرود. نکته حائز اهمیت دیگر اینکه درشرائط عادی اگر نه تمام، حداقل بخشی از سودآوری بخش خصوصی درقالب سرمایه گذاری و یا نوسازی وارد اقتصاد کشور میگردد. ولی سودهای عظیمی که درحال حاضر نصیب ستاد فرمان میشود درخارج از کشور هزینه میگردد. بهرحال این ستاد با وجود آنکه از کد یمین و عرق جبین و مصادره و ضبط اموال مردم ایران به این امپراطوری عظیم مالی رسیده ولی ملت هیچگونه شناختی از آن ندارد و این ستاد بیش ازهمه ولی نعمت خود یعنی ملت ایران را غریبه میداند و امکان هرگونه کنترل ملی را مسدود کرده است.

ضمیمه اقتصادی هفته شماره 12 سال 93

zamime5462

ایران در حلقه فساد مالی و بانکی

طی هشت‌سال گذشته ایران همواره جزو یک‌چهارم مجموعه کشورهای جهان بوده است که در بدترین مجموعه فساد مالی قرار داشته است. در این میان بر اساس محاسبه‌های گروه کاری اقدام مالی- که مهم‌ترین سازمان بین‌المللی مبارزه با پولشویی است – ۳۲ کشور جهان در محدوده قرمز پولشویی قرار دارند که از دیدگاه آنها ایران جزء آنهاست. این به آن معناست که هر نوع فساد مالی در اقتصاد ایران قابل تصور است و مدیریت سیستم پولی و مالی باید دراین خصوص پاسخگو باشد. ا راهکاری که مسوولان پولی برای حل این مشکل در دستور کار قرار داده‌اند نفی و انکار واقعیت است آنهم در زمانی که ادامه چنین برخوردی میتواند منجر به بروز مشکلات بسیاری شود. در حالیکه گزارش‌های رسمی اصولا گزارشهایی محافظه‌کارانه است، ولی حتی همین گزارشهای محافظه‌کار هم اوضاع را نگران‌کننده میدانند. گزارش وضعیت اقتصاد ایران در فاصله سال‌های ۸۲ تا ۹۲ که توسط سازمان برنامه سابق منتشر شد وجه دیگری از این موضوع را نشان میدهد. براساس این گزارش سهم فعالیتهای واسطه‌ای و دلالی از کل تسهیلات اعطایی بطور متوسط بین دو تا سه‌برابر سهم بخش کشاورزی و ۵/۱ تا دوبرابر سهم صنعت و معدن بوده است. با ادامه این رویه آیا هیچ امیدی به اجرای سند چشم‌انداز دارند؟ مقام پولی و مالی باید در گزارشی سهم واردکنندگان و تولیدکنندگان را از کل تسهیلات بانکی عنوان کند. مسوولان باید تحولات سهم واسطه‌ گری در اقتصاد را بیان کنند. چون دراین شرایط که فضای رانتی شکل گرفته است تنها مشوق رشد فساد و رانت است و تولید را از بین میبرد و این به‌نفع هیچ‌کس نیست.

صادرات غیر‌نفتی یک ساله ایران معادل سود شرکت اپل

جلال توفیق معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در مراسم افتتاحیه جشنواره تحقیق و توسعه صنایع شیر ایران در شیراز اظهار کرد: ایران در بکارگیری علم جایگاه مناسبی در جهان ندارد و همین باعث شده تا صادرات غیرنفتی ایران به اندازه سود یکسال شرکتی مانند اپل شود. اوگفت : شاخصهای تحقیق وتوسعه دردنیا از تولید علم شروع میشود و نهایتا به بکارگیری و جذب فناوری و تکنولوژی میرسد که ایران در این زمینه رتبه خوبی در تولید علم دارد اما جایگاه مناسبی در فرآیند بکارگیری آن و جذب فناوری ندارد. وی افزود: براساس تحقیق مقایسه‌ای که در سال ۲۰۱۳ بین ۱۴۸کشور جهان انجام شد ایران در تولید علم نانو رتبه دهم ودر تولیدعلم در رشته‌های مختلف رتبه۲۵ را دارد اما در شاخص نهادهای پژوهشی رتبه۴۳ را دارد. معاون تحقیق و توسعه وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: ایران در کاربرد فناوری رتبه ۷۳، در ظرفیت نوآوری رتبه ۸۵، در ارتباط صنعت و دانشگاه رتبه۹۰ و در جذب فناوری در شرکت‌ها رتبه۱۲۰ را دارد. توفیق درباره ۱۰ قلم کالاهای عمده صادراتی اظهار کرد: کالاهای عمده صادراتی ایران در سال گذشته به ترتیب متانول با ۱/۱میلیارددلار، پروپان مایع با یک‌میلیارد‌دلار، قیر نفت با یک‌میلیارددلار‌، اوره با یک‌میلیارددلار، پلی‌اتیلن با یک‌میلیارددلار، بوتان مایع با ۰/۸میلیارددلار، سنگ‌آهن با ۰/۸۵ میلیارددلار، پسته با ۰/۸میلیارددلار، سیمان با ۰/۸ میلیارددلار و فلزات گرانبها با ۶/۰میلیارددلار به‌شمار می‌روند که ارزش آنها به حدود ۱۰میلیارددلار می‌رسد اما در این میان نقش کمرنگ علم و دانش کاملا مشهود است.

افت ۴۰‌درصدی صادرات محصولات پتروشیمی پایه

بررسی روند صادرات محصولات پتروشیمی در صنایع بالادستی و میانی طی سال‌های ۸۷ تا ۹۲ نشان میدهد با وجود کاهش صادرات محصولات پایه شیمیایی به دلیل شرایط خاص کشور و انتظار تبدیل این محصولات در صنایع میانی و در نتیجه افزایش تولید و صادرات در این بخش، صادرات محصولات میانی نسبت به روند گذشته خود تغییر چندانی نداشته است. به عبارت ساده‌تر در سالهای اخیر صنایع میانی به‌عنوان حلقه واسط صنایع بالادست و نهایی، توسعه کافی پیدا نکرده و سبب ناقص‌شدن زنجیره ارزش در صنعت پتروشیمی شده است. درسال ۹۲ بطورمتوسط ارزش هرتن محصول پتروشیمی صادراتی کشور حدود ۸۶۴ دلار بوده در حالیکه ارزش هر تن محصول وارداتی ۲۲۴۸ دلار برآورد شده است. اختلاف بسیار زیاد قیمت کالاهای وارداتی با محصولات صادراتی نشان میدهد که زنجیره ارزش این محصولات، کامل نیست و بعبارت دیگر خامفروشی دراین صنعت زیاد است. با توجه به ظرفیت مطلوبی که در گذشته در صنایع بالادستی و صنایع نهایی پتروشیمی کشور ایجاد شده و با توجه به امکان اجرای پروژه‌ها در بخش صنایع میانی با سرمایه کمتر، توسعه صنایع میانی و به ظرفیت‌رساندن صنایع نهایی پتروشیمی کشور و ایجاد صنایع نهایی با فناوری بالاتر می‌تواند تاثیر بسزایی در تحقق اهداف سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی داشته باشد. میزان تولید محصولات پتروشیمی درسال ۹۲ حدود ۴۰‌ میلیون‌ تن بوده که از این مقدار حدود ۱۲/۶ میلیون‌ تن صادر و حدود ۱۴‌میلیون‌تن مصرف داخلی بوده است . با وجود اهمیت این صنعت بعنوان یک صنعت استراتژیک، مغهذا با مشکلات زیادی مواجه است که مهمترین آن تولید کمتر از ظرفیت است که در پی کمبود خوراک و مشکلات تعمیراتی عمدتا اتفاق می‌افتد. کاهش سرمایه‌گذاری، تاخیر در اجرای پروژه‌ها و تکمیل زیرساختها، وجود ابهام در قیمت خوراک، بی‌توجهی به اهمیت زنجیره ارزش و تکمیل‌ نشدن طرحهای توسعه واحدهای پتروشیمی، ضعیف‌بودن جایگاه شرکت ملی صنایع پتروشیمی و… از دیگر مشکلات این بخش است.

قاچاق ۷ میلیارد دلاری محصولات نساجی

محمد مروج، رییس هیات‌مدیره انجمن صنایع نساجی از آمار ۷ میلیارد دلاری قاچاق سالانه محصولات نساجی و پوشاک به کشور خبر داد وگفت: مصوبه اخیر دولت درباره ممنوعیت واردات کالاهای مشابه تولید داخل بیشتر منجر به افزایش قاچاق محصولات نساجی و پوشاک به کشور خواهد شد. وی با اشاره به اینکه فکر نمی‌کنم مصوبه جدید دولت کمکی به کاهش واردات کالاهای مشابه تولید داخل بکند، افزود: واردات محصولات نساجی و پوشاک برخلاف کالاهایی مانند خودرو بسیار راحت بوده و در حال حاضر این محصولات در حجم انبوه بصورت قاچاق و نیمه قاچاق وارد کشور میشوند. وی با بیان اینکه طبق آمار منتشر شده سال قبل بیش از ۷ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر مسافر از کشور خارج شدند گفت: این تعداد مسافر در زمان برگشت اگر فقط یک چمدان ۲۰ کیلویی نیز با خود بیاورند حجم انبوهی از محصولات نساجی و پوشاک سالانه به همین شکل وارد میشود که کسی نیز نمیتواند جلوی آنرا بگیرد. همچنین از طریق بازارچه‌های مرزی و به صورت ته لنجی نیز سالانه حجم عظیمی از محصولات نساجی و پوشاک وارد کشور می‌شود. مروج با بیان اینکه مصوبه دولت درباره ممنوعیت واردات کالاهای مشابه تولید داخل می‌تواند همان مقدار اندک واردات رسمی پوشاک به کشور را نیز تبدیل به قاچاق بکند، گفت: هم‌اکنون محصولات نساجی و پوشاک قاچاق به راحتی در سطح کشور و پایتخت به فروش می‌رسند و کسی هم جلودار آنها نیست.

رقابت ایران و عراق بر سر رده دومین تولیدکننده اوپک

رویترز طی گزارشی نوشت: ایران بدنبال بازپس‌گرفتن جایگاه خود به‌عنوان دومین تولید‌کننده بزرگ عضو اوپک از عراق است اما دشوار به‌نظر میرسد که بتواند بصورتی پایدار عراق را در طی کمتر از دوسال پشت‌سر بگذارد. بغداد امسال تولید نفت خود را به ۳/۴میلیون بشکه در روز رسانده و سطح صادراتش را در ماه فوریه به رقم بی‌سابقه ۲/۸ میلیون بشکه در روز افزایش داده است. این میزان تولید، عراق را به رده دومین تولید‌کننده بزرگ عضو اوپک پس از عربستان رسانده است. رو به وخامت گذاشتن اوضاع امنیتی موجب شده است که عراق نتواند افزایش تولید ماه‌های اولیه امسال را ادامه دهد، اما میزان تولید روزانه ۳/۲میلیون بشکه نفت عراق همچنان بیشتر از حجم تولید در سال۲۰۱۳ است و عراق قصد دارد میزان تولید خود را تا پایان امسال با احتساب نفت تولیدشده در اقلیم خودمختار کردستان، به حدود چهارمیلیون بشکه برساند. ایران که پس از کاهش تحریم‌های غرب، دلگرمی بیشتری پیدا کرده است، میزان تولید نفت خود را به ۲/۸میلیون‌بشکه در روز افزایش داده است. وزیر نفت ایران وعده داده است که به محض لغو کامل تحریم‌ها تهران را به رده دومین تولید‌کننده بزرگ اوپک بازگرداند. کارشناسان نفتی می‌گویند، در صورت لغو تحریم‌ها، میزان تولید نفت ایران می‌تواند در طی شش‌ماه به ۳/۵میلیون بشکه در روز افزایش یابد، هرچند امیدواری‌ها به دستیابی به توافق نهایی بین ایران و غرب اندکی کاهش یافته است، ولی در صورت رسیدن میزان تولید نفت ایران به این رقم، این برای پیشی‌گرفتن تولید نفت ایران از عراق کافی نیست.

روزانه ۲۰ میلیون لیتر سوخت قاچاق می‌شود/ ورود غیررسمی سالیانه ۸.۵ میلیون گوشی

حبیب الله حقیقی رئیس ستاد مبارزه با قاچاق در نشست مشترک با نمایندگان مجلس گفت امروزه اکثر کشورهای دنیا که در آن قاچاق صورت میگیرد عمدتا یا کشور مبداء هستند و یا مقصد اما در حال حاضر ایران هم کشور مبداء به حساب آمده و هم مقصد، که این مورد آسیب‌های زیادی را وارد کرده است. وی قاچاق را از اصلی‌ترین موانع توسعه اقتصادی کشور عنوان و خاطرنشان کرد: باید به طور جدی به این موانع پرداخته شود چراکه قاچاق جزو مواردی است که اثرات آن در بخش‌های مختلف نمود پیدا می‌کند و تاثیر آن را علاوه بر اقتصاد کشور می‌توان در حوزه‌های بهداشت، سلامت، فرهنگ و حتی امنیتی مشاهده کرد. حقیقی با بیان اینکه قسمت قابل توجهی از قاچاق، زائیده فرآیندهای رسمی است گفت: بیش از ۷۰ درصد مسائل قاچاق ناشی از فرآیندهای رسمی اقتصاد کشور است و کشورمان در سال گذشته رتبه ۱۴۳ جهان را در تجارت فرامرزی به خود اختصاص داده است. معضل قاچاق معطوف به ورود یک واحد کالا توسط یک کوله‌بر نیست بلکه از یک طرف ورود عمده و تحت پوشش کالاهای گوناگون در حجم گسترده و از طرف دیگر خروج عمده سوخت از طریق مرزهای آبی و خشکی است. وی به قاچاق روزانه حداقل ۱۰ میلیون لیتر سوخت فقط از طریق مرز آبی اشاره کرد و افزود: با تجمیع میزان قاچاق سوخت از طریق مرزهای کشور به رقم ۲۰ میلیون لیتر در روز می‌رسیم که با توجه به مابه‌التفاوت حدود یک دلاری در دو سوی مرز، کشور سالانه ۲.۷ میلیارد دلار کشور از قاچاق سوخت متضرر می‌شود. حقیقی همچنین به قاچاق گوشی تلفن همراه اشاره کرد و گفت: بر اساس برآوردها سالانه ۱۰ میلیون گوشی تلفن همراه در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد که از این تعداد یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه به صورت رسمی وارد شده و سالانه حدود ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه گوشی تلفن همراه به صورت غیر رسمی وارد کشور می شود که برآورد ارزش حداقلی آن معادل ۱.۸ میلیارد دلار است. حقیقی تحقق توسعه اقتصادی با وجود قاچاق را غیرممکن دانست و افزود: رسیدن به نقطه مطلوب در اقتصاد مقاومتی با وجود قاچاق ممکن نیست در نتیجه پرداختن به حل معضل قاچاق امری ضروری در کشور است. وی در واردات کالا سه عامل اسناد مربوطه، عوارض و زمان ترخیص را تعیین کننده دانست و افزود: جزء کشورهایی به شمار می‌رویم که با بیشترین اسناد، بالاترین عوارض و طولانی‌ترین زمان مربوط به ترخیص کالا مواجه هستیم و بین ۱۸۵ کشور در رتبه ۱۵۳ قرار داریم و این روند موجب به‌صرفه شدن قاچاق شده است.

ایران جزو سران تورم بالا در دنیاست

اکبر کمیجایی قائم مقام بانک مرکزی در بیست و چهارمین همایش سالانه سیاست های پولی و ارزی با اشاره به اینکه سرمایه گذاری در بخش ساختمان به نصف رسیده است، ایران را جزو کشورهای دارای بالاترین نرخ تورم اعلام کرد و گفت: نقدینگی در پایان فروردین به ۶۰۲ هزار میلیارد تومان رسید که ۱.۲ درصد افزایش را نشان می دهد. وی در عین حال اظهار داشت اقتصاد کشور در حال عبور از عمق و شدت رکود است؛ گرچه شتاب خروج از رکود به اندازه شتابی که به آن وارد شدیم، نخواهد بود. او رشد سرمایه گذاری سال ۹۲ را منفی ۲۸.۱ درصد اعلام کرد و گفت: سرمایه گذاری در بخش ساختمان در سال ۹۲ دچار کسادی شد بطوریکه روند آن در ۹ ماهه سال ۹۲ نسبت به ۹ ماهه ۹۱ به نصف رسیده است. سرمایه گذاری و تولید در بخش سیمان نیز در ۹ ماهه ۹۲ با کسادی همراه بود که با رونق ساخت و ساز روند آن بهبود می یابد. وی از تولید ۱۳۵ هزار و ۹۰۰ دستگاه خودرو سبک و سواری در ۲ ماهه ابتدای امسال با رشد ۹۲.۵ درصد خبر داد و گفت: تمامی اینها علایمی برای خروج اقتصاد از رکود است . کمیجانی ادامه داد: آمارها نشان می دهد که ساخت خانه های متراژ کوچکتر ولی به صورت عمودی تر در حال رونق است، همچنین آمار صدور پروانه های ساختمانی در تهران همچنان منفی است اما در شهرهای بزرگ بهبود یافته است. وی تورم را تهدیدی جدی و بزرگ برای تولید، سرمایه گذاری بلندمدت و میان مدت قلمداد کرد و با تاکید بر اینکه از تورم نباید به سادگی عبور کرد، گفت: ایران جزو کشورهایی با بالاترین نرخ تورم است گرچه ابا دارم بگویم که ایران شاگرد اول نرخ تورم در دنیا است اما جزو سران نرخ تورم است.

ادعاهای فرمانده قرارگاه خاتم الانبیا

سردار عبدالهی فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا گفت: بی‌انصافی است که عنوان شود این مجموعه در انجام پروژه‌ها انحصار ایجاد کرده و بخش خصوصی را به حاشیه رانده است . کل نیروهای رسمی این قرارگاه ۲۶۰۰ نفرهستند و بقیه نیروهای مردمی میباشند . وی در ادامه میگوید: هم‌اکنون پنجهزار پیمانکار دراختیار داریم که در میان این نیروها ۳۶هزار متخصص اعم از مهندس، دکتر و مانند آن حضور دارند. وی همچنین با بیان اینکه اجرای پروژه خط دوم قطار شهری مشهد یکی از اقدامات کوچکی است که این مجموعه انجام میدهد، گفت: قرارگاه خاتم هم اینک ۲۶۰ کیلومتر تونل درنقاط مختلف کشوردر دست اجرا دارد و سدهای بزرگ وشبکه‌های وسیعی را م‌سازد. وی افزود: در ساخت پالایشگاه نیز درمراحل مختلف فعالیت جدی داریم و دراجرای مراحل ۱۵و ۱۶ پارس جنوبی تعهد کرده‌ایم تا انتهای سال روزانه ۵۰میلیون مترمکعب گاز را به شبکه اصلی گاز کشور تزریق کنیم. عبدالهی ادامه داد: تاکنون دو پالایشگاه مورد نیاز برای تولید این حجم گاز ساخته‌ایم و یک پالایشگاه دیگر هم به زودی فعال میشود. همچنین در زمینه تامین آب، در اجرای خطوط انتقال آب ۱۴ استان کشور فعال هستیم و در حوزه راه و راه‌آهن نیز پروژه‌های بزرگی توسط این قرارگاه در دست انجام است. او اظهار کرد: قرارگاه هم‌اکنون با ۱۳هزار دستگاه ماشین‌آلات و تجهیزات منحصربفرد و مدرن و نیروهای متخصص و توانمند در حال فعالیت است دستگاه‌های حفاری TBM سردار عبداللهی افزود: علاوه بر آن ۱۴۰هزار نیروی انسانی توانمند و مجموعه‌ای از پیمانکاران قوی در اختیار این قرارگاه است. وی همچنین گفت: قطعه نخست پروژه آزادراه حرم تا حرم (مشهد – تهران – قم) در مسیر قم – گرمسار به انجام رسیده و به زودی بهره‌برداری می‌شود. قطعه اول این آزادراه به طول ۱۵۶ کیلومتر با ۷۰۰ پل و آبراهه طی کمتر از دوسال به انجام رسید. وی افزود: ۴۰درصد از تامین مالی این آزادراه بر عهده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) و ۶۰درصد دیگر بر عهده وزارت راه‌وشهرسازی است که امیدواریم با تامین به‌موقع اعتبار قطعات دیگر آن را هم به‌سرعت راه‌اندازی کنیم.

صنعت خودروی کشور درسراشیب سقوط / دکتر منوچهر فرح بخش

sdf4sdf4sd4f434e

مرکزپژوهشهای مجلس گزارش جامعی از حال و روز صنعت خودروسازی کشور منتشر کرده است. دراین گزارش این صنعت به چهاردوره تقسیم شده است:
دوره اول از شکل گیری صنعت خودرو سازی در سال ۱۳۳۶ خورشیدی شروع می شود و دو سال بعد از انقلاب ادامه می یابد.
دوره دوم زمان جنگ هشت ساله است که این صنعت دچار “رکود شدید” میشود ولی بعد از پایان جنگ دولت برای رسیدن به خودکفایی توجه ویژه ای به این صنعت دارد و افزایش تولد خودرو در داخل کشور را جزو برنامه های خود قرار می دهد که تا سال ۱۳۸۴ یعنی زمان ریاست جمهوری احمدی نژاد ادامه یافت.
دوره سوم تا سال ۱۳۹۰ که مرکز پژوهشهای مجلس آنرا “پیری زودهنگام” صنعت خودرو توصیف میکند، ادامه مییابد. در این دوره تولید خودرو به ۱.۶ میلیون دستگاه در سال رسید و رشد خیره کننده ای داشت.

بیشتر بخوانید »

ضمیمه اقتصادی هفته شماره 11 سال 93

بخش تعاون تنها ۵ درصد اقتصاد کشور را در اختیار دارد

درقانون اساسی حکومت اسلامی ایران اقتصاد کشور به سه پایه دولتی ،خصوصی و تعاونی قرار گرفته است. در طول ۳۵ سال گذشته نه تنها بخش تعاون رشد نکرده بلکه فراموش شده است. درحال حاضر سهم ۲۵ درصدی بخش تعاون در اقتصاد کشور از کمتر از ۵% تجاوز نمیکند. بنا بر نظر کارشناسان این بخش برای رسیدن به سهم تعیین شده به یک سرمایه گذاری حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان نیاز است. به گفته معاون امور مجلس، حقوقی و استانهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیش نیاز تقویت بخش تعاون توسعه و ترویج فرهنگ تعاون در جامعه است. چنین سرمایه گذاری عظیمی در بخش تعاون کشور نه میسر است و نه اصولا چنین اراده ای در دولت دیده میشود. بنابراین بایستی بخش تعاون را فراموش شده تصور کرد .

تخلفات بودجه‌ای در نیمه اول سال گذشته
dfs4f4r44rf
گزارشهای دیوان محاسبات درباره عملکرد بودجه‌ یکسال پس از اجرای آن با عنوان «تفریغ بودجه» به کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ارائه داده است. در سال‌های گذشته، گزارش‌های دیوان محاسبات از تفریغ بودجه‌های سنواتی دولت، پرده از تخلفاتی با ارقام ریز و درشت برداشته و گاه چالش‌هایی را نیز در روابط دولت و مجلس به وجود آورده است. گزارش دیوان محاسبات ابتدا ناظر برمیزان تحقق درآمدهای چند وزارتخانه مهم است که در این بخش، دیوان محاسبات به وضعیت منابع و مصارف وزارت بهداشت اشاره کرده است . بنا به اطلاعاتی که دیوان محاسبات در ۶ ماهه نخست سال ۹۲ فقط ۳۹% اعتبارات مصوب وزارت بهداشت تخصیص یافته است.دیوان محاسبات با ابراز نگرانی از این روند اعلام کرده که عدم وصول درآمد‌های وزارت بهداشت از محل درآمدهای عمومی دولت در نیمه اول سال گذشته، دو پیامد عمده بدنبال داشته است.

اول اینکه بخش عمده وصولی وزارت بهداشت را به سمت «درآمد‌های اختصاصی» سوق می‌دهد و این مساله می‌تواند فشار مالی زیادی را به دولت وارد کرده و تامین هزینه‌های بهداشت و سلامت را مختل کند. اول اینکه بخش عمده وصولی وزارت بهداشت را به سمت «درآمد‌های اختصاصی» سوق می‌دهد و این مساله می‌تواند فشار مالی زیادی را به دولت وارد کرده و تامین هزینه‌های بهداشت و سلامت را مختل کند. اول اینکه بخش عمده وصولی وزارت بهداشت را به سمت «درآمد‌های اختصاصی» سوق می‌دهد و این مساله می‌تواند فشار مالی زیادی را به دولت وارد کرده و تامین هزینه‌های بهداشت و سلامت را مختل کند.

دیوان محاسبات همچنین اعلام کرده که «درصد پرداختی به تخصیص» در وزارت بهداشت در بخش اعتبارات عمرانی ۵ %، اعتبارات هزینه ای ۱% و اعتبارات اختصاصی حدود ۲% بوده است که ارقامی بسیار پایین و نگران‌کننده است و می‌تواند تمامی برنامه‌ریزی‌های مربوط به بهداشت و سلامت عمومی را مختل سازد.

در بخش دیگرازاین گزارش منابع و مصارف وزارت راه و شهرسازی در قانون بودجه سال ۹۲ مورد بررسی قرار گفته است. براین اساس در ۶ ماهه اول سال ۹۲ فقط ۲۶ % منابع این وزارتخانه محقق شده که به تبع آن ۲۴% مصارف نیز تحقق یافته است . ضمن اینکه بر خلاف اهداف در نظر گرفته شده برای خصوصی‌سازی، نزدیک به نیمی از سهام راه آهن جمهوری اسلامی به مبلغ ۱۶۹میلیارد و ۱۹۷ میلیون ریال به بنیاد شهید و امور ایثارگران بابت رد دیون واگذار شده است.

دیوان محاسبات در ادامه گزارش بوضعیت بودجه وزارت نفت پرداخته واز تخلفات گسترده‌ای در این وزارتخانه طی نیمه اول سال گذشته خبر داده است. درگزارش آمده ، درنیمه اول سال گذشته، روزانه بطورمتوسط ۲ میلیون و ۷۱۰ هزار و ۳۰۰ بشکه، نفت تولید شده که در مقایسه با پیش‌بینی بودجه ۹۲، بطورمیانگین روزانه ۷۷ هزار و ۷۰۰ بشکه کاهش تولید بچشم میخورد. بگفته دیوان محاسبات، با وجود افزایش ۸ دلاری قیمت نفت به ازای هربشکه، کاهش نزدیک به ۱۰ درصدی میزان صادرات نسبت بمدت مشابه سال گذشته، منجر به کاهش ۲ درصدی در آمد مورد انتظار در نیمه اول سال گذشته شده است . دیوان محاسبات در بخش دیگری از این گزارش اعلام کرده که سهم ۶/۱ هزار میلیارد تومانی شرکت ملی گاز برای احداث تاسیسات و خط لوله گاز به شهر‌های سردسیر به این شرکت پرداخت نشده و به هدفمندی یارانه‌ها اختصاص یافته است . دیوان محاسبات در گزارش عملکرد بودجه در نیمه اول پارسال، اعلام کرده که شرکت‌های توسعه و نگهداری اماکن ورزشی ۷۸ % از منابعشان وصول شده و ۷۸ درصد از مصارفشان نیز انجام شده است .
fdsf54gthytr

بگفته دیوان محاسبات، باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس حکم قانونی بودجه ۹۲، مبنی بر واریز درآمدهای حاصل از فروش کالا و خدمات شرکت‌های دولتی به حساب‌های معرفی شده از سوی خزانه داری کل کشور را رعایت نکرده و بخشی از درآمدهای خود را به حساب‌های غیرقانونی واریز کرده اند که تصرف غیرمجاز در اموال دولتی محسوب می شود. بر اساس گزارش دیوان محاسبات، در ۶ ماهه اول سال گذشته، ۷۷/۳۴ درصد از اعتبارات طرح‌های عمرانی تخصیص یافته به وزارت ورزش و جوانان ودستگاه‌های تابعه پرداخت ومصرف شده است که بگفته دیوان، هر چند مبلغ مناسبی است اما در این شرایط همچنان ساخت و اتمام پروژه‌های عمرانی نیمه تمام به تعویق افتاده و این مساله موجب افزایش هزینه‌های عمرانی در درازمدت و استهلاک سرمایه‌ها می‌شود. به گفته دیوان محاسبات، معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور نیز در ۶ ماه اول سال ۹۲ باید مبلغ ۵۵ میلیارد تومان را برای مقابله با پدیده‌های مخرب جوی به سازمان‌های حفاظت محیط‌زیست و هواشناسی اختصاص می‌داد که این اتفاق نیفتاده است.

تحقق ۹۰ درصد درآمد مالیاتی

حسین وکیلی معاون سازمان امور مالیاتی کشورمیگوید: اساسی‌ترین مشکل مالیاتی نداشتن اطلاعات است حسین وی با اشاره به اینکه نزدیک به ۶۰ هزار میلیارد تومان درآمد از محل مالیات‌های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده در سالجاری باید محقق شود، اظهار داشت: درآمد مالیاتی حال حاضر نسبت به عملکرد مدت مشابه سال گذشته ۳۵ درصد رشد وجود دارد و نیز نزدیک به ۹۰ درصد درآمدهای مالیاتی محقق شده است. معاون سازمان امور مالیاتی افزود: ۶۸۰۰ میلیارد تومان با مالیات ارزش افزوده تاکنون محقق شده است. وی در مورد اینکه چه زمانی اظهارنامه‌های مالیاتی بصورت کامل الکترونیکی خواهد شد، اظهارداشت: طبق قانون برنامه پنجم توسعه اجازه داده شده که اظهارنامه‌های مالیاتی به صورت الکترونیکی از سوی مودیان ارائه شود و در حال حاضر این اظهارنامه‌ها به صورت تمام الکترونیکی بوده و دیگر نیازی به چاپ اظهارنامه و مراجعه به ادارات مالیاتی وجود ندارد زیرا کد رهگیری برای این موضوع در نظر گرفته شده و مشکلات تایید اظهارنامه را نخواهیم داشت. وی در مورد اینکه آیا داشتن کد اقتصادی برای ارائه اظهارنامه الکترونیکی اجباری است، بیان داشت: هنوز این موضوع اجباری نیست و نیاز داریم مودیان در مرحله اول ثبت‌نام کنند و در فضای الکترونیکی پرونده داشته باشند.

زنگنه توسعه میادین مستقل نفتی رامتوقف کرد

طبق دستور زنگنه وزیر نفت تمام قراردادهایی که وزارت نفت با پیمانکاران برای توسعه میادین مستقل داشت بجز آنهایی که قبلا به تولید رسیده، فسخ شده و وزارت نفت خسارتهای فسخ این قراردادها را پرداخت میکند. نظر زنگنه بر آن است که تمام ظرفیت پیمانکاری و سرمایه‌ای توسعه پروژه‌های صنعت نفت روی میادین مشترک متمرکزشود. در بسیاری از میادین مشترک نفتی و گازی برداشت کشورهای همسایه بیشتر از میزان برداشت ایران است و در توسعه میادین مشترک بطور مشخص عقب مانده‌ایم. برخی از سرمایه‌گذاران در چندماه اخیر پیشنهاداتی برای سرمایه‌گذاری روی میادین مستقل داشته‌اند که وزارت نفت با درخواست آنها موافقت نکرده است. این تصمیم وزارت نفت در توقف توسعه میادین مستقل و تمرکز بر میادین مشترک بسیار بجا و میباستی سالها پیش به اجرا گذارده میشد. باید با ایجاد جذابیت وانگیزه بیشتر درخواست‌های سرمایه‌گذاری را به سمت توسعه این میادین و افزایش تولید از میادین مشترک گازی و نفتی سوق داد تا جبران مافات بشود

سونامی لشگر بیکاران درراه است / دکتر منوچهر فرح بخش

eghtesad-ba-dr-farah-bakhsh

حسن روحانی رئیس جمهور درزمان تشکیل کابینه خود و ضمن تشریح وضعیت اقتصادی کشور بر مشگل بیکاری آگاهانه انگشت گذارد و از آن بعنوان یکی از معضلات اصلی اقتصاد کشور نام برد. طیب نیا وزیر امور اقتصدی و دارایی هم در یک گزارش مبسوط با اشاره به وضعیت اشتغال در کشور از ورود لشگر پنج میلیونی جوانان فارق التحصیل به بازار کار در چهار سال آینده ابراز نگرانی کرد . ربیعی وزیر کار و امور اجتماعی هم در هر موقعیتی از فرصت استفاده کرده و از افزایش نرخ بیکاری سخن میگوید ودغدغه خود را ابراز میدارد. نوبخت سخنگوی دولت هم هر از چندگاهی به این موضوع اشاره دارد. سایر مقامات دولتی در رده های مختلف ، مسئولین اتاق بازرگانی و صنایع و معادن کشورو حتا امامان جماعت نیز مرتب به مسئله بیکاری و خطرات اقتصادی و اجتماعی ناشی اشاره دارند و هشدارهای گوناگونی نیز در اینباره داده میشود. با وجود همه این ابرازنگرانیها واظهارنظرها بویژه از ناحیه دولت ، معهذا هنوز پس از گذشت نزدیک به یکسال از عمر دولت تدبیر امید نزدیک شدن دولت تدبیر و امید ب هنوز هیچ حرکت منموس و کار مشخصی از سوی دولت در زمینه اشتغال وکاهش بیکاری انجام نشده است ، حتا میتولن گفت اقداماتی که تاکنون در رابطه با رفع بیکاری صورت گرفته تقریبا مساوی صفر بوده است..

13910318122610119_PhotoLgj
وزارت کار و امور اجتماعی درگزارش اخیر خود اعلام کرده است که نرخ بیکاری جوانان به مرز هشداردهنده ۲۴ درصد رسیده و حد اقل یک میلیون و یکصد هزارفارغ التحصیل دانشگاهی امکان ورود به بازار کار را نمییابند. طبق گفته ربیعی وزیر کار که معمولا سنجیده سخن میگوید درتایید سخنان طیب نیا تاکید میکند که، در طی چهار سال آینده ۴.۵ میلیون نفر فارغ التحصیل دانشگاهی راهی بازار کار شده بر تعداد بیکاران خواهند افزود؛ بنابراین اگر نتوان برای اشتغال آنها اقدامات موثری انجام داد، سونامی ۵.۶ میلیونی بیکاران فارغ التحصیل دانشگاهی به وقوع خواهد پیوست.
طبق اعلام مرکز آمار ایران نرخ بیکاری عمومی کشور در سال ۱۳۹۲ برابر با ۱۰.۴ درصد بوده است ، ولی نرخ بیکاری جوانان گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال به میزان ۲۴ درصد اعلام شده است. همچنین نرخ بیکاری جوانان گروه سنی ۱۵ تا ۲۹ ساله نیز ۲۱.۲ درصد است. کارشناسان میگویند در زمانیکه نرخ بیکاری جوانان به دو برابر نرخ بیکاری عمومی کشور برسد (در مورد ایران به بیش از دو برابر رسیده است)، وضعیت بیکاری کارجویان جوان در حالت بحرانی و شرایط نامناسب قرار دارد.

مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهورکه نظرات اقتصادی وی قابل تعمق است نیز با بحرانی دانستن شرایط بیکاری کارجویان جوان کشور، نرخ بیکاری جوانان را رقمی بین ۲۳ تا ۲۶ درصد دانسته است. از طرفی هم وی معتقد است نرخ بیکاری زنان به رقم نجومی ۴۳ درصد رسیده که نشان دهنده عمق مسئله بیکاری در بخش زنان کشور است. حکومت مردسالار اسلامی به بیکاری بانوان نه تنها بها نمیدهد که اصلا به رسمیت نمیشناسد . اگر آقای خامنه ای دچار ملاحظات جهانی و طغیان بانوان کشور نبود چه بسا که حکم حکومتی صادر میکرد که زنان باید فقط به شغل خانه داری پسنده کنند و بدنبال اشتغال خارج از منزل نباشند. کما اینکه با یک حکم حکومتی دستور افزایش جمعیت به دو برابر را بطورغیر مستقیم صادر کرده تا بدینوسیله زنان کشور را خانه نشین کند. آقای خامنه ای خبر ندارد که با این فرمان لعن و نفرین ابدی برای خود خریده است .
نکته بسیار حائز اهمیت دیگر اینکه تجربه در بیش از سدهه حکومت اسلامی نشان داده است که به آمار و اطلاعات صادر شده توسط دستگاههای مختلف حکومتی نمیتوان اعتماد کرد. بنا براین اینکه آمار مربوط به بیکاران هم تا چه حد صحت داشته باشد بشدت مورد تردید است و چه بسا که آمارهای واقعی فراتر از داده های حکومتی باشد که قطعا هست. ازاینرو درباره بیکاری باید بررسیهای تخصصی تری صورت گیرد، زیراکه آمارها واطلاعات موجود ( البته اگر برنامه ریزی وجود داشته باشد) نمیتواند ملاک برنامه ریزی قرارگیرد . در آمارهای حکومتی بسیاری از افراد در مشاغلی غیررسمی، ازقبیل دلالی ،واسطه گری، دستفروشی ، زنان خیابانی ….. فعالیت دارند که اتفاقا بعضا درآمدهای مناسبی نیز کسب می کنند؛ اما از نگاه آمارها این نوع کارها شغل محسوب نمی شوند . اینگونه اشتغالهای کاذب و غیر رسمی که تعدادشان و افراد شاغل با آن هم کم نیستند باعث میشود تا رقم دقیق بیکاری در جامعه چندان محسوس نباشد. با این حال، در برخی استان ها مانند کردستان، ایلام و لرستان و بویژه بلوچستان به دلایل گوناون از جمله اقلیمی نرخ بیکاری عمومی نیز بالای ۲۰ درصد است. در حال حاضر بیش از ۱.۵ میلیون نفر فارغ التحصیل جویای کار در کشور وجود دارد. همچنین یک میلیون نفر زن نیز که زیر ۳۰ سال سن دارند هم جویای کار هستند.

هرچند که صداهای انتقاد آمیز و نگران کننده از شرائط موجود بیکاری در کشور از گوشه و کنار حکومت از امامان جماعت گرفته تا مقامات دولتی غیره بگوش میرسد، ولی ابراز نگرانی و صدای اعتراض یک موضوع است که تنها میتواند بلندتر شدن صدای آژیر خطر بیکاری را به نمایش گذارد ، ولی ایجاد اشتغال مطلب دیگری است که ساز و کارها و بسترسازی مناسب خود را میطلبد. مبارزه با بیکاری با ایجاد اشتغال با افزایش سطح تولید در کشور نسبت مستقیم با اشتغال و نسبت معکوس با بیکاری دارد. به عبارت دیگر هر قدر تولید افزایش یابد، سطح اشتغال هم بالا میرود و بیکاری قوس نزولی پیدا میکند.

در طول قریب یکسال گذشته هیچ حرکت ملموسی در جهت ایجاد تسهیلات موثر و ساختاری در جهت افزایش تولید صورت نگرفته تا بشود امیدوار بود که بشود به کاهش بیکاری دسترسی پیدا کرد که البته چندان هم غیر مترقبه و تعجب آور نیست. همانطور که در بالا اشاره شد اصلی ترین ، منطقی ترین وسریعترین راه مبارزه در جهت رفع بیکاری، گسترش بخش تولید است . گسترش این بخش سبب میگردد تا دو بخش تجارت و خدمات هم فعال گردند. برای اینکه بشود تولید را توسعه داد انجام دو شرط ضروری است ، اول اینکه بایستی یک برنامه ریزی تولیدی دقیق و منطبق با شرائط و موقعیت روز کشور آماده و برای اجرا در دسترس باشد ( آنچه که در برنامه پنجم توسعه در نظر گرفته شده پاسخگوی معضل بیکاری موجود نیست و نیاز به تجدید نظر اصولی دارد). شرط دوم که اهمیت آن کمتر از شرط اول نیست تامین سرملیه لازم برای ایجاد پنج میلیون واحد شغلی میباشد. براساس محاسبات بین المللی موجود برای ایجاد چنین اشتغالی بایستی درپنج سال آینده رقمی حدود یکصد میلیارد دلار در بخش تولید سرمایه گذاری شود. چنین سرمایه گذاری عظیمی نمیتواند تنها متکی به مصرف بازار داخلی باشد، بنا براین نیاز به آن است تا بخش صادرات کشور هم بشدت فعال گردد که در آنصورت مسائل جدیدی ازجمله رقابت بین المللی وارد معادلات تولیدی کشور خواهد شد و سازو کارهای ویژه خود را میطلبد.
درحال حاضر دولت بجز برنامه ناقص و پرعیب واشتباه برنامه پنجم با آمارها و اطلاعات غلط و غیر قابل استفاده آن برنامه دیگری در دسترس ندارد. بنابراین اگر از هم اکنون تصمیم به تهیه نقشه راه برای تولید کشور گرفته شود که تا حدودی به عیب نقص کمتری آلوده باشد و با زبان علمی و فنی روز نوشته گردد تا بشود از تکنولوژی پیشرفته استفاده کرد، حداقل چند سالی وقت لازم است . حال اگر فرض برآن باشد که چنین برنامه ای آماده شده و دسترسی به تکنولوژی جهانی هم عملی است موضوع مهمتر یعنی تامین سرمایه لازم مطرح میگردد.
باز فرض برآن است که برنامه افزایش تولید و سرمایه لازم فراهم شده در آنصورت موضوع فروش مطرح میباشد. بازار مصرفی داخل با چنین سرمایه گذاری قابل ملاحظه ای اشباع خواهد شد. بنابراین نیاز به آن است تا تولیدات داخلی جایگاهی در بازار جهانی بدست آورد که در آنصورت وارد رقابت بی امان بین المللی میگردد که نفوذ در آن و گرفتن جای دیگر رقبا سازو کارهای ویژه خود را میطلبد که کار آسانی نخواهد بود تا از عهده حکومت اسلامی بی خبر از دنیا برآید.
موضوع بسیار حائز اهمیت دیگر متولی گری بخش تولید است که فرماندهی آن با بخش خصوصی حقیقی و واقعی، دولت ویا با بخش خصوصی قلابی ولی قدرتمند حکومتی است. هر یک از این سه بخش ویژگیهای خود را دارد. بخش تولید دولتی بعلت عملکرد بد و زیاندهی اکثر واحدهای تولیدی درصدد است تا خود را از زیر بار تولید کنار کشد وآنرا به بخش خصوصی واگذار نماید که البته برنامه ایستکه بسیار کند پیش میرود. بخش تولید حکومتی هم به تولید بیشت بعنوان وسیله و ابزارکار نگاه میکند تا از آن طریق به تجارت وارداتی خود ادامه دهد و هیچگونه علاقمندی ، پایبندی و تعهدی نسبت به تولید از خود نشان نمیدهد. درمیان متولی و دلسوز اصلی بخش خصوصی واقعی است که آنقدر ضعیف شده وفعالیتش در رقابت با بخش خصوصی حکومتی محدود گردیده که امیدی به نجاتش نیست . مضافا به اینکه اصولا حکومت اسلامی از یک بخش خصوصی حقیقی قدرتمند که قادر به کنترل آن نباشد وحشت دارد.
بنابراین از هر زاویه ایکه به بخش تولید نظر افکنده شود ملاحظه میگردد که هیچگونه راه نجاتی برای آن متصور نیست و لذا هرگونه امید بستن به حرفهای شیرین و امیدوارکننده مسئولین که سرمایه گذاری خواهد شد، تسهیلات بانکی . مالیاتی و ایجاد میگردد تنها امیدواریهای کاذبی هستند که ره به ناکجا آباد دارند و رفع بیکاری از این طریق تنها سرابی بیش نیست.

ضمیمه اقتصادی هفته ، شماره 10 سال 93

14600 طرح معطل ۶۰ هزار میلیارد تومان اعتبار
حسین ابویی مهریزی

حسین ابویی مهریزی

حسین ابویی مهریزی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از ارائه گزارشی از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت در خصوص طرح‌های نیمه‌تمام صنعتی به رییس‌جمهور خبرداد و گفت: هم اکنون ۱۴ هزار و ۶۰۰ طرح نیمه تمام صنعتی با پیشرفت بالای ۲۰ درصد در کشور وجود دارد که به ۶۰ هزار میلیارد تومان اعتبار دولتی نیازمند است. بر این اساس، اولویت‌بندی این طرحها از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای اجرای هرچه سریع‌تر و اتمام صورت گرفته است. برخی از این طرحها درسالجاری و برخی دیگردرسال ۹۴ به پایان خواهند رسید اما در مجموع برای این طرحها که سلسله جنبان زنجیره ارزش به لحاظ سرمایه‌گذاری، پشتیبانی، تامین نیاز واحدهای پایین دستی هستند، فایلی باز کرده و تمرکز بیشتری برای اتمام آنها خواهیم داشت. وی تصریح کرد: درمجموع برای این طرحها، ۱۰۵هزارمیلیارد تومان مورد نیاز است که اگر ۴۰ % آن از سوی سرمایه‌گذاران و سهامداران تامین شود، ۶۰ هزار میلیارد تومان باید از سوی دولت تامین شود، بنابراین اگر قرار باشد که تمام این طرح‌ها ظرف سه سال به اتمام برسند، بطور قطع به سالانه ۲۰ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیازمندیم. به اعتقاد ابویی مهریزی، اجرای این میزان منابع مالی در سال، با توجه به منابع صندوق توسعه ملی و منابع دیگر بودجه‌یی، سخت نیست و به راحتی می‌توان آن را تامین کرد.

بیشتر بخوانید »

دکان بی رونق خصوصی سازی / دکتر منوچهر فرح بخش

حکومت اسلامی ایران از بدو تشکیل تاکنون عمدا ، یا سهوا با دستکاریهای مخرب در بنیانهای اقتصاد کشور چنان گره های کوری به آن زده است که وقتی شرائطی پیش میاید که مجبور به بهر دلیلی یکی از گره ها را بگشاید درمقابل آن چنان درمانده و بلاتکلیف قرارمیگیرد که گاه مجبور میشود همان شیوه غلط را ادامه دهد. تا خرابکاریها در همان وضعی که هست باقی بماندو بدتر از آنکه هست نشود.

ضمیمه اقتصادی خلیج فارس

ضمیمه اقتصادی خلیج فارس

یکی از شاه گره های اقتصاد کشور موضوع واگذاری سهام شرکتهای دولتی به مردم است. این موضوع سالهاست که بعنوان یک مسئله لاینحل دردولتهای حکومت اسلامی دست بدست گشته تا به امروز رسیده است. حدود پنج سال پیش آقای خامنه ای با صدور یک فرمان حکومتی دستور واگذاری بیش از ۸۰ درصد از سهام شرکتهای دولتی به بخش خصوصی را صادر کرد. این حکم حکومتی که علی الاصول اقدامی مثبت بشمار میاید و در صورت اجرای درست میتواند موجب تقویت بخش خصوصی گردد درطول این پنج سال چنان مورد سوء استفاده رانتخواران و مافیاهای قدرت قرارگرفته که بقول معروف گوشت لخم این طعمه لذیذ نصیب مافیاهای گرگ صفت نظام اسلامی شده واستخوانهای آن به بخش خصوصی رسیده است .

اینکه چرا این برنامه که در صورت اجرای درست میتوانست و هنوز هم میتواند برای اقتصاد ، بویژه یخش تولید کشورمفید و راه گشا باشد اینگونه به بیراهه کشانده شده سوال کلیدی این روند است. بسیاربعید است که کشاندن چنین برنامه سنگین و پرمخاطره به بیراهه کار شخص یا اشخاصی خاص یا حتا گروه های مافیایی باشد، سوء استفاده هاییکه آنها کرده و میکنند استفاده های رانتی است که زمینه آن از قبل فراهم شده است . اشکال اصلی درعدم اجرای این برنامه و برنامه هایی نظیر آن به اراده حکومت مربوط میشود که اولا آمادگی قبول بخش خصوصی قدرتمند و مستقل از حکومت را ندارد، دوم اینکه اعتقادی هم به تولید ندارد.
درحکومت اسلامی از بدو انقلاب یک نظام اقتصادی برآمده از تجارت (نه تولید) آنهم برپایه واردات شکل گرفته که متکی بر درآمد نفت بوده و بتدریج هم قدرتمند و هم نهادینه شده است . حکومت اسلامی ایران هم مانند همه حکومتهای خودکامه درجهان از تمرکز قدرت که خارج از کنترل حکومتی باشد بشدت بیم دارد. بنابراین نمبتواند از برنامه هاییکه در جهت تقویت بخش خصوصی خارج از کنترل حکومتی باشد حمایت کند. این اراده حکومت در جریان واگذاری سهام شرکتهای دولتی به بخش خصوصی بخوبی مشهود است . در پنج سال گذشته برنامه واگذاری سهام واحدهای تولیدی دولتی که میتوانست با اقتباس از الگوهای انجام شده در سایر کشورها که چنین برنامه هایی را با موفقیت به اجرا گذارده اند وتعدادشان هم کم نیست عملی شود. درحالیکه آنچه که شد برنامه ای ناقص، غیر هدفمند وموردی است که بیشتربرای واگذاری سهام شرکتهای سودآور و آینده داربه افراد مراکز وشرکتهای مشخص ومورد تایید حکومت به اجرا گذارده شد تا در جهت گسترش بخش خصوصی مستقل. نکته جالب توجه اینک وقتی از مسئولین حکومت سوال میشود که چرا این برنامه با حکم حکومتی و آب و تاب مطرح شد ولی در عمل هیچ حرکت قابل توجهی صورت نگرفته استدلال میکنند که این موضوع فضای کسب‌ وکار را با مشگل مواجه میکند و بر تعدادبیکاران میافزاید.

علی اشرف پوری حسینی

علی اشرف پوری حسینی

در این رابطه نظر علی اشرف پوری حسینی رییس سازمان خصوصی‌سازی بسیار قابل تعمق است که میگوید: در حالیکه بخش خصوصی از نظر نقدینگی و توان مالی مشکلی ندارد اما اگر رغبتی برای جذب واگذاری‌ها نشان نمیدهد، نگران این است که در آینده چوب لای چرخ او بگذارند و با بیان اینکه متاسفانه در چهار، پنج سال گذشته خصوصی‌ سازی گرفتار مصوبات رد دیون شده است، متذکر میشود: خصوصی‌سازی بدلیل اینکه تاکنون درگیر رد دیون بود، قیمت گذاریها را اصلاح نمیکرد و دنبال توانمندسازی بخش خصوصی و بازاریابی‌های واقعی نمیرفت و روشهای قیمتگذاری را نیز اصلاح نمیکرد.
وزیر اقتصاد در سال گذشته گزارشی از واگذاری‌ها ارائه کرد که قابل تامل بود. براساس این گزارش، میزان واگذاری‌های واقعی به بخش خصوصی ۱۳ درصد بوده است و البته عنوان شده بدون توجه به آمارسازی‌ها، دولت گذشته تنها به اندازه سه درصد واگذاری واقعی شرکت‌ها به بخش خصوصی را انجام داده است. پوری حسینی در ادامه میگوید: ما با توجه به آماری که در پایان دولت دهم ارائه شد، مروری در سازمان خصوصی‌سازی داشتیم و احساس کردیم که آمارها در بخش‌هایی از شفافیت و دقت لازم برخوردار نیست. بر این اساس، این آمارها را در انتهای سال گذشته اصلاح کردیم.

آماری که قبلا ارائه شده بود، گویای این بود که ۱۵۱ هزار میلیارد تومان سهم فروخته شده که حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان مربوط به سهام عدالت، حدود ۵۲ هزار میلیارد تومان مربوط به رد دیون و ۶۰ هزار میلیارد تومان نیز غیر از رد دیون و سهام عدالت بود.
در بررسی‌ها مشخص شد که این آمار در بعضی بخش‌ها شفاف نیست از جمله اینکه برای سهام عدالت تا ابتدای مهرماه سال گذشته حدود ۲۴ هزار میلیارد تومان سهم به صورت قطعی و برای رد دیون نیز حدود ۲۸ هزار میلیارد تومان به صورت قطعی واگذار شده بود. یعنی آنچه به صورت قطعی واگذار شده بود، با احتساب ۲۸ هزار میلیارد تومان رد دیون و ۲۴ هزار میلیارد تومان سهام عدالت، در مجموع ۹۶ هزار میلیارد تومان بود. یعنی حدود ۵۵ هزار میلیارد تومان از آمار واگذاری‌های سازمان خصوصی‌سازی، واگذاری‌های غیرقطعی بود که گزارش شده بود.

ما این آمار را اصلاح کردیم. بر این اساس، گزارشی که من الان می‌توانم از آن دفاع کنم، این است که سازمان خصوصی‌سازی تا ابتدای دولت یازدهم و در طول ۵/۱۲ سال گذشته -از سال ۸۰ تا شهریور ۹۲- حدود ۹۶ هزار میلیارد تومان سهم را به صورت قطعی واگذار کرده است؛ چه بابت سهام عدالت، چه بابت رد دیون دولت و چه برای عموم مردم. با این آمار، آن درصدهایی که قبلا گفته شده بود اصلاح شد چون قبلا مخرج کسر ۱۵۱ هزار میلیارد تومان بود و الان مخرج کسر ۹۶ هزار میلیارد تومان شده و تقریبا بیش از ۳۵ درصد از این آمار بابت واگذاری به بخشی غیر از سهام عدالت و غیر از ردیون دولت بوده است..

اما از این طرف، باید بگویم که واقعا یک شاخص دقیقی وجود ندارد که بگوییم کدام واگذاری‌ها به بخش خصوصی واقعی و کدام واگذاری‌ها به بخش خصوصی غیرواقعی بوده است. اصلا در جایی تعریف نشده که بدانیم خصولتی یعنی چه؟ مثلا نمی‌دانیم بانک‌هایی که گروه سرمایه‌گذاری دارند، خصولتی هستند یا خیر؟ خب مثلا وقتی خریدار بانک ملی باشد، دولتی می‌شود اما موضوع در اینجاست که گروه سرمایه‌گذاری این بانک چه می‌شود؟ آن هم دولتی است یا خصوصی؟ یا اینکه مشخص نیست صندوق‌های بازنشستگی، صندوق کارکنان، تامین اجتماعی، صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح و بازنشستگی کشوری در کدام بخش‌ها جا می‌گیرند؟ آیا این بخش‌ها خصولتی هستند؟ قاعدتا باید این بخش‌ها خصوصی باشند ولی دولت آنها را اداره می‌کند. به عبارتی، هیچ تعریف صریحی وجود ندارد که این بخش‌ها خصوصی هستند یا دولتی. اما در جاهایی این مرزبندی‌ها مشخص شده است. برای مثال، بخش‌هایی همچون بنیاد تعاون ارتش، بنیاد تعاون ناجا و قرارگاه خاتم، خصولتی هستند. به واقع، حد و مرز برای مشخص کردن دولتی‌ها و خصوصی‌ها وجود ندارد. این سخنان صریح و روشن از زبان شخصی شنیده میشود که مسئولیت اجرای برنامه خصوصی یازی را بر عهده دارد. حتا او هم نمیداند که منظور از بخش خصوصی چیست و کیست. ولی این بدان معنا نیست که گردانندگان اصلی حکومت اسلامی دچار چنین غفلتی باشند و ندانند که بخش خصوصی درایران چگونه معنی میشود. آنچه که روشن و واضح است اینستکه برنامه خصوصی سازی بایستی کورسویی بزند و همینطور لک لک کنان براه خود ادامه دهد تا زمینه واگذاریهای بزرگ به از ما بهتران حکومت همواره باز باقی بماند، بجز این هیچ انتظاردیگری از خصوصی سازی در کشور نباید داشت.

یعنی قانون این خلأ را دارد؟
ببینید این مسائل در هیچ‌کجا تعریف نشده است. وقتی ما از عبارت خصولتی استفاده می‌کنیم، تعریف خاصی برای آن وجود نداریم. برای همین در نیمه دوم سال گذشته تمهیدی اندیشیدیم و یک تعریف درست کردیم و این تعریف را در هیات واگذاری به تصویب رساندیم. بر این اساس، مشخص شد که از این به بعد کدام بخش‌ها در تعریف خصوصی و کدام بخش‌ها در تعریف خصولتی‌ها گنجانده شوند. در جاهایی هم دولت که حضور دارد، می‌دانیم که نباید به این بخش سهم بدهیم چون طبق اصل ۴۴ قانون اساسی واگذاری به دولت ممنوع است. منتها هیات دولت در جاهایی مصوبه داده که به صورت رد دیون به دولت سهم بدهیم که این امر، از یک طرف مصوبه هیات وزیران وقت بوده و از طرف دیگر، هیات تطبیق آن را رد نکرده است. سازمان خصوصی‌سازی نیز مجری است و باید مصوبات را اجرایی کند. از نظر سازمان خصوصی‌سازی این کار خلاف قانون است و نباید سهم را به دولت بدهیم در حالی که این اتفاق می‌افتد و این واگذاری در آمار خصوصی‌سازی نیز می‌آید. از یک طرف سهام دولت را به صورت قطعی واگذاری کرده‌ایم و از طرف دیگر، ‌گیرنده سهم صددرصد دولت و حتی یک وزارتخانه است. ما در اینجا قطعا می‌گوییم که خصوصی‌سازی اتفاق نیفتاده است ولو اینکه در آمارها بیاید. همین الان هم که من با شما صحبت می‌کنم، مصوبه‌یی در حد چند هزار میلیارد تومان می‌توانم ارائه کنم که مصوبه هیات دولت است و تاکید کرده که سهم را بابت رد دیون به یک وزارتخانه بدهید.
یک یا چند مورد مصوبه هم برای رد دیون داریم که سهم به دولت یا دولتی‌ها بدهیم، تعدادی هم خصولتی هستند.
در این رابطه چه کردید؟
کاری که ما در نیمه دوم سال گذشته انجام دادیم، این بود که از هیات واگذاری اجازه بگیریم که از این به بعد اگر سهمی عرضه می‌شود، در واگذاری سهم به دولت ممنوع باشیم اما برای واگذاری سهم به خصولتی‌ها ممنوع نباشیم. در کنار آن، برای بخش‌های خصوصی تشویق در نظر گرفته شود به‌طوری که اجازه دهند در آگهی‌ها عنوان کنیم که اگر خصوصی‌ها سهام را بخرند، آنها را در قیمت، سود دوران مشارکت و مدت اقساط تشویق کنیم. به این شکل واگذاری‌ها را برای خصوصی‌ها و خصولتی‌ها تفکیک کردیم. البته این مصوبه اواخر سال گذشته در هیات واگذاری تصویب شد و امیدواریم در سال جاری بتوانیم واگذاری‌ها را شفاف‌سازی و جداسازی کنیم.

با این حال سوال شما برمی‌گردد به این موضوع که چرا در واگذاری‌ها در سال‌های گذشته به انحراف رفتیم؟ ببینید متاسفانه در چهار، پنج سال گذشته خصوصی‌سازی گرفتار مصوبات رد دیون شد. مجموع رقم مربوط به مصوبات رد دیون دولت نزدیک به ۱۷۰ هزار میلیارد تومان است. حالا من تکراری‌ها را کنار می‌گذارم. برای یک واگذاری شاید هیات دولت وقت سه، چهار مصوبه داشته باشد. اینها چون در یک موضوع بوده، من یک‌بار حساب می‌کنم.
یعنی چند بار واگذاری صورت گرفته بود؟
خیر، مثلا هیات دولت یک‌بار تصمیم گرفته بود که مثلا برای صندوق بازنشستگی ۱۰۰۰ میلیارد تومان سهم داده شود اما بعد از آن، یک‌بار دیگر مصوبه را اصلاح کردند و یک حکم دیگر دادند. ما اینها را یک مصوبه قلمداد کردیم. اگر بخواهیم همین‌طوری جمع جبری بزنیم، شاید ۳۰۰، ۴۰۰ هزار میلیارد تومان مصوبه باشد اما ما مصوباتی را که از یک جنس بودند، کنار هم گذاشتیم و حدود ۱۷۰ هزار میلیارد تومان شدند. شما تصور کنید که یک چنین عددی دارید و ۱۷۰ هزار میلیارد تومان هم وظیفه دارید که در باب رد دیون سهم واگذار کنید. از طرف دیگر، در طول ۵/۱۲ سال گذشته در کل ۹۶ هزار میلیارد تومان سهم واگذار شده است. اگر بنا بود این ۱۷۰ هزار میلیارد تومان عملیاتی شود، اصلا شما یک چیزی هم کم می‌آوردید. یعنی همه سهام را که باید بابت رد دیون می‌دادید که هیچ، یک چیزی هم جا خالی می‌آوردید. یعنی اگر قرار بود خصوصی‌سازی فقط بابت رد دیون انجام شود، اصلا باید بقیه کارها را تعطیل می‌کردیم و خصوصی‌سازی‌ای وجود نداشت.
متاسفانه رد دیون یک ویژگی و سهل‌گیری برای سازمان خصوصی‌سازی در قیمت‌گذاری دارد. سازمان که با هر قیمتی که می‌خواست، سهم را عرضه می‌کرد و وقتی سهم فروش نمی‌رفت، می‌دانست که یک مشتری پای آن خوابیده و چه بخواهد و چه نخواهد، این سهم برای او است. بنابراین در باب قیمت‌گذاری دخالت نمی‌کرد و دوست داشت همیشه قیمت‌ها را بالا بگذارد و می‌گفت با این قیمت‌ها عرضه می‌کنم. سهم فروش نرفت که نرفت، آن وقت سهام را به یک طلبکار دولت می‌دهم که هم بدهی دولت از بین رفته و هم آمار خصوصی‌سازی بالا می‌رود. ما واقعا در سال‌های گذشته با این مشکل روبه‌رو بودیم که خصوصی‌سازی به‌دلیل اینکه عملا درگیر رد دیون بود، قیمت‌گذاری‌ها را اصلاح نمی‌کرد و دنبال توانمندسازی بخش خصوصی و بازاریابی‌های واقعی نمی‌رفت و روش‌های قیمت‌گذاری را نیز اصلاح نمی‌کرد. بر این اساس، خصوصی‌سازی رشد پیدا نمی‌کرد، چون اشتباه‌ها رفع نمی‌شد.
به نظر شما چه تفکری پشت این سیستم بود؟
اجازه دهید من وارد این بحث‌ها نشوم؛ منتها می‌خواهم بگویم نگاه به خصوصی‌سازی صرفا یک نگاه درآمدی شده بود.
این سوال را برای این مطرح کردم که به این نتیجه برسیم که این تفکر و شیوه واگذاری‌ها چه خسارتی به اقتصاد و بخش خصوصی کشور زد؟
خسارتی که ما خوردیم، این بود که عملا در طول چند سال گذشته مجال پیدا نکردیم با بخش خصوصی صحبت کنیم و ببینیم دردل بخش خصوصی چیست. نخواستیم ببینیم چرا بخش خصوصی سهام را نمی‌خرد؟ قیمت سهام بالا است یا فضای اقتصادی کشور خراب است؟ آیا دولت بعد از اینکه سهام را می‌فروشد، کاری می‌کند که بخش خصوصی از کرده خود پشیمان شود؟ بالاخره همه اینها وجود داشت. حالا وقتی که همه واگذاری‌ها بابت رد دیون صورت گیرد، آن زمان این مشکلات اصلا مطرح نمی‌شود و وقتی هم که مشکلات مطرح نشود، سازمان خصوصی‌سازی متوجه نمی‌شود که کجای کار اشکال دارد و به همین خاطر خصوصی‌سازی در کشور تعطیل می‌شود. به این ترتیب، نه بخش خصوصی رشد می‌کند، نه بخش خصوصی جای دولت می‌نشیند، نه شرکت‌هایی که واگذار می‌شوند، به بهره‌وری بالا دست پیدا می‌کنند، نه در اقتصاد کشور وزن بخش خصوصی سنگین‌تر می‌شود و نه اقتصاد کشور کاراتر می‌شود. یعنی همه فلسفه‌یی که از خصوصی‌سازی تعریف کرده بوده‌اند، کنار می‌رود. چرا؟ چون می‌خواهیم خصوصی‌سازی وسیله‌یی برای درآمدزایی و رد دیون دولت باشد. زمانی که دولت پول نداشت به پیمانکاران بدهد، به همین دلیل سهم دولت را واگذار می‌کرد. این، بدترین نوع خصوصی‌سازی است که سرمایه کشور را جای هزینه‌های جاری کشور بدهیم. برای مثال، وقتی نمی‌توانیم به بازنشستگان حقوق بدهیم، سهم دولت را بفروشیم و هزینه جاری کشور کنیم.
می‌گویند یک روزی روس‌ها به سراغ فریدمن می‌روند و می‌گویند ما تا به امروز دچار کمونیست بودیم. بنابراین یک فرمولی به ما بدهید که اقتصاد کشور را از این وضعیت نجات دهیم. فریدمن می‌گوید من سه نکته به شما می‌گویم: ۱- خصوصی‌سازی ۲- خصوصی‌سازی ۳- خصوصی‌سازی. به همین دلیل روس‌ها شروع به خصوصی‌سازی می‌کنند اما بعد از ۴، ۵ سال دوباره به سراغ فریدمن می‌روند و می‌گویند ما کاری را که گفتی، انجام دادیم اما همه اقتصاد مافیایی شد. فریدمن می‌گوید شما قبل از اینکه خصوصی‌سازی کنید، لازم بود موسسات غیرانتفاعی و فعالیت‌های اجتماعی را آزاد کنید تا اقتصادتان دچار مافیا نشود. اقتصاد ما هم به‌نوعی گرفتار چنین موضوعی شده است. آیا شما حضور مافیا در اقتصاد ایران را قبول دارید؟
من نمی‌خواهم در این زمینه اظهارنظر کنم اما اجازه دهید به جای کلمه مافیا، این عبارت را به کار ببرم که اقتصاد ما همچنان دولتی و در اختیار دولت است. در حال حاضر اگر یک بخش خصوصی غیرمرتبط با مراکز قدرت بخواهد عرض‌اندام کند، قاعدتا فضایی برای خود نمی‌بیند و بهتر می‌داند به یکی از این مراکز قدرت وصل باشد تا بتواند عرض‌اندام کند. البته این موضوع در سطوح پایین دیده نمی‌شود اما در سطوح متوسط یا متوسط به بالا اگر بخش خصوصی بخواهد عرض‌اندام کند، ترجیح می‌دهد در قالب یکی از مراکز قدرت حضور پیدا کند و می‌داند که اگر چنین نباشد، راه به جایی نخواهد برد.
خب این یک اشکال بزرگ برای اقتصاد هر کشوری است که بخش خصوصی حتما در یک پوشش حضور پیدا کند و به عنوان یک بخش خصوصی اجازه نداشته باشد که قد علم کنم. در این‌جا سازمان خصوصی‌سازی به‌تنهایی نمی‌تواند این قاعده بازی را به‌هم بزند، ولی در هر حال می‌تواند این تذکر را به تصمیم‌گیرندگان کشور در عملکرد، گفته‌ها، نوشته‌ها و اظهارات خود بدهد که هدف خصوصی‌سازی همچنان مغفول مانده است. این نگرانی‌ای است که هم‌اکنون نیز در اظهارات مقامات دیده می‌شود و در فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری نیز این نگرانی به شکل عمیق پیدا بود که ایشان هم خصوصی‌سازی را دور از اهداف اصلی‌اش ارزیابی می‌کنند. ایشان در رابطه با سهام عدالت تذکرات مستقیمی داشتند و در باب عموم هم از فرمایشات ایشان این طور برداشت می‌شود که از خصوصی‌سازی کشور راضی نیستند و احساس می‌کنند که اصل ۴۴ ما را به اهداف مورد نظر نرسانده است. چون در سال‌های گذشته سهام شرکت‌های اصل ۴۴ را بیشتر در قالب رد دیون واگذار کردیم.
در رابطه با واگذاری‌ها به نهادها چه تحلیلی دارید؟
من ارزیابی خاصی از این کار ندارم و نمی‌دانم چقدر از خریداران ما بنیادهای تعاون یا شرکت‌های زیرمجموعه بنیادهای تعاون و نیروهای مسلح بوده‌اند. من الان چنین آماری ندارم اما این مجموعه تهی نیست، یعنی داخل این مجموعه شرکت‌هایی هستند که به زیرمجموعه بنیادهای تعاون واگذار شده‌اند. البته بنیادهای تعاون، بنگاه‌هایی اقتصادی هستند. در واقع دولتی نیستند، خصوصی هم نیستند. مصداق بارز خصولتی‌ها، همین بنیادهای تعاون هستند. اینها حق دارند فعالیت اقتصادی داشته باشند و کسی هم نمی‌تواند مانع فعالیت‌های اقتصادی آنها شود. اما اینکه ما ترغیب و تحریک کنیم یا به‌گونه‌یی برنامه‌ریزی کنیم که سهام دولت در اختیار چنین بنگاه‌هایی قرار گیرد، لااقل اسم آن را خصوصی‌سازی نمی‌توانیم بگذاریم. ما از این کار پرهیز می‌کنیم و می‌خواهیم سهام دولت را کسانی خریداری کنند که چنین وابستگی‌هایی را به مراکز قدرت نداشته باشند.
با توجه به آماری که شما دادید، آیا امکان بازپس‌گیری شرکت‌های واگذار شده از شبه‌دولتی‌ها وجود دارد که دوباره در سیستمی جدید، واگذاری به بخش خصوصی واقعی صورت گیرد؟
از نظر سازمان خصوصی‌سازی، هر سهمی که در هر قالب و عنوانی به صورت قطعی واگذار شده باشد، امکان بازپس‌گیری آن وجود ندارد. نه ما چنین اختیاری را داریم و نه به‌دنبال چنین اختیاری هستیم که سهام را پس بگیریم. بالاخره واگذاری صورت گرفته است؛ حالا می‌خواهد در هر دولتی که باشد. منتها دنبال اصلاح روش برای از این به بعد هستیم و سعی می‌کنیم با تشویق و تقویت بخش خصوصی، عقب‌ماندگی‌های سازمان خصوصی‌سازی را برای نیل به اهداف اصلی و اولیه خودش جبران کنیم.
به نظر شما اگر شرایط برای حضور بخش خصوصی واقعی در اقتصاد و جایگزینی آن با دولت فراهم شده باشد، آیا بخش خصوصی کشور توانایی و قدرت جایگزینی با دولت را دارد؟ چون در گذشته استدلالی که مسوولان مطرح می‌کردند، این بود که بخش خصوصی توانایی مالی برای خرید شرکت‌ها ندارد و به همین دلیل، واگذاری‌ها به نهادهای شبه‌دولتی اتفاق افتاده است.
به نظر من عدم توانایی بخش خصوصی در قدرت مالی و نقدینگی نیست. بخش خصوصی کشور اینقدر توانمند است که امسال که ما برنامه بسیار سنگینی برای واگذاری داریم، همه واگذاری‌ها را جذب کند. فرض کنید همه واگذاری‌های امسال حداکثر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان شود. خب میزان حصه نقدی که از بخش خصوصی می‌خواهیم بگیریم و واگذاری صورت گیرد، ۲۰ هزار میلیارد تومان بیشتر نیست. این ۲۰ هزار میلیارد تومان در مقابل نقدینگی کل جامعه، عدد بسیار ناچیزی است، بنابراین ما از نظر نقدینگی و توان مالی بخش خصوصی هیچ نگرانی‌ای نداریم. می‌دانیم بخش خصوصی می‌تواند چنین کاری را انجام دهد. حالا اگر ورود نمی‌کند، از عدم توانایی مالی این بخش نیست، بلکه به‌خاطر نگرانی‌هایی است که از حضور در چنین فضاهایی دارد. آنها فکر می‌کنند اگر بیش از حد در سطوح بالا حضور پیدا کنند و چرخه اقتصادی کشور را بچرخانند، شاید اذیت شوند. اما اینکه نگرانی‌هایشان واقعی است یا خیر، من اظهارنظر نمی‌کنم. منتها می‌دانم اگر بخش خصوصی رغبتی برای جذب واگذاری‌ها ندارد، به خاطر این قبیل نگرانی‌هاست؛ حالا بحق یا ناحق نمی‌دانم. اما از نظر توان نقدی و مالی احساس نمی‌کنم مشکلی داشته باشند.
سازمان خصوصی‌سازی در این زمینه چه اقدامی می‌تواند انجام دهد تا نگاه فعالان اقتصادی را تغییر دهد؟
سازمان خصوصی‌سازی تنها دستگاه دولتی تقویت‌کننده بخش خصوصی نباید باشد و نیست. ما نباید همه کارها را به گردن سازمان‌خصوصی‌سازی بیندازیم و در خانه خود بنشینیم و بگوییم سازمان خصوصی‌سازی بخش خصوصی را توانمند کند تا اینکه در اقتصاد وزن و سهم خود را پیدا کند. همه باید دست به دست هم بدهند و نگاه‌ها باید تغییر کند. هم در قوه‌قضاییه، هم در قوه‌مقننه و هم در قوه‌مجریه باید چنین رویکردی را شاهد و ناظر باشیم. بالاخره قوای سه‌گانه در اقتصاد کشور سهم بسیار بزرگی دارند؛ این‌طور نیست که فقط قوه‌مجریه نقش داشته باشد. البته در قوه‌قضاییه و قوه‌مقننه اظهارات مسوولانش نشان می‌دهد که نگاه بسیار خوبی به بخش خصوصی دارند اما اینکه همه اتفاقات موید این موضوع هست یا خیر، روی مصداق‌ها باید بحث کنیم؛ و الا ریاست قوه‌قضاییه و ریاست قوه‌مقننه و نمایندگان مجلس اظهارات‌شان گویای این است که می‌خواهند بخش خصوصی رشد کند. منتها شاید بعضی از اتفاق‌ها بیفتد که برخلاف این اظهارنظرها باشد.
مثال می‌زنید؟
من اگر وارد مصداق‌ها شوم، ممکن است از هدف اصلی دور بمانم. اما می‌خواهم همین‌قدر بگویم که تحمل بخش خصوصی در عمل باید دیده شود و نه در گفتار. آیا ما می‌توانیم بخش خصوصی‌ای را تحمل کنیم که در یک بازار از ۳۰، ۴۰ درصد سهام برخوردار باشد. احساس من این است که در بخش‌های مختلف کشور برای اینکه بخش توانمندی را در یک حرفه و صنعت تحمل کنند، وجود ندارد. بعضا از بخش خصوصی می‌ترسند و فکر می‌کنند اگر بخش خصوصی ۲۰ درصد یک صنعت را داشته باشد، به نوعی انحصار ایجاد می‌شود و آن انحصار مانع حضور دولت است.
متاسفانه یک دید بدتری که وجود دارد، این است که تصور دستگاه‌های دولتی بر این است که همیشه اعمال حاکمیت برابر با دارا بودن مالکیت است. یعنی فکر می‌کنند اگر مالک چیزی نباشند، نمی‌توانند حاکمیت را اعمال کنند. در واقع ما بلد نیستیم از طریق تنظیم مقررات، اعمال حاکمیت کنیم. همیشه می‌خواهیم با حفظ مالکیت، اعمال حاکمیت کنیم و این کار ما را سخت‌تر می‌کند. یعنی آقایان به‌دنبال این هستند که مالک بخش اعظمی از بازار باشند تا اینکه نظارت‌کننده. ما دولتی‌ها بلد نیستیم، بگوییم که کنار می‌نشینیم و مقرراتی را تنظیم می‌کنیم که بخش خصوصی نتواند اجحاف، رانت‌خواری و ظلم کند. ما اصلا تنظیم مقررات را بلد نیستیم و همیشه دوست داریم دولت را مالک ببینیم تا ناظر. هم‌اکنون طرز نگرش‌ها ما را اذیت می‌کند. بر این اساس، امیدوارم از یک‌طرف هم بخش خصوصی رشد کند و هم نهادهایی که تنظیم مقررات می‌کنند، رشد کنند و دولت بلد باشد به جای مالکیت، با اعمال مقررات اعمال حاکمیت کند و خصوصی‌سازی بتواند در چنین فضایی بهتر اقتصاد کشور را رشد بدهد.
گزارش یا برآوردی دارید که درآمدی که در رابطه با خصوصی‌سازی کسب شده، به انحراف رفته باشد؟
ببینید گزارشی که من دادم، ۹۶ هزار میلیارد تومان درآمد تا پایان شهریورماه سال گذشته بود. تا پایان سال ۹۲ نیز حدود ۱۲۴ هزار میلیارد تومان فروش قطعی داریم. یعنی در نیمه دوم سال گذشته ۲۸ هزار میلیارد تومان سهم را به صورت قطعی واگذار کردیم که معادل ۳۰ درصد ۵/۱۲ سال گذشته بود. در واقع سازمان خصوصی‌سازی تلاش کرد از روند خصوصی‌سازی عقب نیفتد و اگر احکام و مصوباتی هست، تعیین‌تکلیف شود و به وظایف بودجه‌یی عمل کنیم. از این ۱۲۴ هزار میلیارد تومان، حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان برای رد دیون دولت و حدود ۲۸ هزار میلیارد تومان بابت سهام عدالت به صورت قطعی واگذار شده و بقیه آن نیز برای عموم مردم بوده است.
حالا اینکه منابع کجا رفته، غیر از رد دیون، یعنی ۴۰ هزار میلیارد تومان از ۱۲۴ هزار میلیارد تومان که ۸۴ هزار میلیارد تومان می‌شود، همه برای خزانه و درآمدهای عمومی کشور بوده است. ما نفت را می‌فروشیم و در درآمدهای عمومی می‌ریزیم. مالیات می‌گیریم و در درآمدهای عمومی می‌ریزیم. بنگاه‌های دولتی و اموال دولتی را نیز می‌فروشیم و در درآمدها می‌ریزیم. این جزیی از درآمد عمومی کل کشور می‌شود. سال گذشته با توجه به اینکه درآمد عمومی کل کشور کم بود، عددی که سازمان به خزانه دولت واریز کرد، حدود ۱۴ هزار میلیارد تومان بود. این ۱۴ هزار میلیارد تومان در مقابل ۱۴۰ هزار میلیارد تومان درآمد عمومی کل کشور محقق شد که نشان می‌دهد حدود ۱۰ درصد کل درآمدهای کشور را سازمان خصوصی‌سازی تامین کرده است.
شما در صحبت‌های خود به این موضوع اشاره کردید که امسال برنامه سنگینی برای واگذاری‌ها دارید. کمی در این باره توضیح دهید.
سال ۹۳، سال پایان خصوصی‌سازی است. البته نه فرآیند خصوصی‌سازی به مفهوم عمومی کلمه، بلکه به مفهوم خصوصی کلمه که واگذاری سهام متعلق به دولت در شرکت‌های گروه یک و دو اتفاق بیفتد.
مجلس چند سال قبل تصویب کرده بود که دولت تا پایان سال ۹۳ باید سهام خود را در گروه‌های یک و دو واگذار کند. متاسفانه به جهت مشکلات و تنگناهایی که در اقتصاد کشور بود و به تاسی از آن، مشکلاتی در سازمان خصوصی‌سازی و فعالیت‌های سازمان وجود داشت، این دستور و حکم قانونی متناسبا در سال‌های گذشته اجرا نشده است و ما هم‌اکنون شاهد حجم انبوهی از شرکت‌ها هستیم که واگذاری‌شان به سال ۹۳ افتاده است. بر این اساس، ما می‌خواهیم تمام وظایف‌مان را در سال ۹۳ انجام دهیم و درصدد نیستیم به سمتی برویم که از دولت و مجلس اجازه بگیریم که یکی، دو سال مهلت زمانی را تمدید کنند. ما به خودمان فشار می‌آوریم که امسال حکم قانون را اجرا کنیم.
فکر می‌کنید بتوانید؟
تا آن حدی که دست خود ما است، تلاش می‌کنیم. آنچه دست ما است، اینکه قیمت‌گذاری و عرضه کنیم. حالا اینکه فضای اقتصادی کشور با ما همراهی کند، نمی‌دانم. به خصوص اینکه تلاش خواهیم کرد شرکت‌ها را به بخش خصوصی واقعی واگذار کنیم و همه رد دیون‌ها ملغی‌الاثر شود. به همین دلیل ممکن است در جذب سهام علامت سوال داشته باشیم. اما در عرضه سهام که کار ما است، نمی‌خواهیم ابهام داشته باشیم و همه تلاش‌مان را خواهیم کرد که امسال بیش از ۱۸۰ شرکت را قیمت‌گذاری و واگذار کنیم. در این رابطه از همه توان خود برای بازاریابی و پیدا کردن مشتری استفاده خواهیم کرد. حالا اگر عملا چیزی در انتهای سال باقی ماند، آن زمان نمایندگان مجلس بررسی می‌کنند که این فعالیت تا سال ۹۴ نیز ادامه پیدا کند. منتها ما فرض‌مان بر این است که چنین اجازه‌یی را نخواهیم خواست و مجلس نیز نیازی به چنین تجویزی پیدا نخواهد کرد و این ۱۸۶ شرکت را تا پایان سال واگذار خواهیم کرد. در فهرست ۱۸۶ شرکت قابل واگذاری در سال ۹۳، تعداد ۲۷ شرکت بسیار بزرگ، ۷۶ شرکت بزرگ، ۳۱ شرکت متوسط و ۳۱ شرکت دیگر به همراه سهام خرد دولت در ۹ شرکت بورسی و ۱۲ شرکت (بورسی و غیربورسی) قرار دارند.
من یک درددلی هم که دارم، این است که در نیمه دوم سال گذشته که فعالیت‌های خصوصی‌سازی شتاب گرفت، شاهد این بودیم که بعضی‌ها از اهرم‌های غیرمتعارف برای توقف چرخ خصوصی‌سازی استفاده کردند.
مثال می‌زنید؟
یکی از آنها، اهرم شورای رقابت بود که آبان‌ماه سال گذشته و دقیقا زمانی که آماده بودیم ۱۷ درصد دوم هلدینگ خلیج فارس را عرضه کنیم، شورای رقابت بنا به موضوعاتی که وجود داشت، حکم به ابطال واگذاری ۱۷ درصد اول داد و همین امر باعث شد که چهار ماه عرضه ۱۷ درصد دوم هلدینگ خلیج‌فارس به تاخیر بیفتد. البته هیات تجدیدنظر شورای رقابت بسیار همکاری علمی، قانونی و دقیقی با ما داشت و در نهایت بعد از چهار ماه رسیدگی این حکم را نقض کرد و سازمان خصوصی‌سازی مجاز شد ۱۷ درصد دوم هلدینگ خلیج‌فارس را عرضه کند.
در روزهای پایانی سال گذشته نیز هیات داوری یکی از واگذاری‌های ۵/۱ سال قبل را لغو و ابطال کرد که شاید در تاریخ سازمان این اقدام بی‌نظیر بوده است. معامله‌یی که یک‌سال و اندی قبل از آن قطعی شده بود، سهام مبادله و پول رد و بدل شده بود و سهام در اختیار خریدار جدید قرار گرفته بود، آقایان بعد ۱۶ ماه معامله را ابطال کردند که واقعا یک اتفاق عجیب و ناشناخته برای من بود.
تصور من بر این است که ما امسال با این شتاب بسیار تندی که برای تعیین‌تکلیف شرکت‌های باقیمانده داریم، باید منتظر باشیم که هر دم از این باغ بری برسد و به مسائلی که قبلا فکر نمی‌کردیم، باید فکر کنیم. من نمی‌خواهم از عبارت سنگ‌اندازی استفاده کنم، ولی از لحاظ ایجاد دردسر برای سازمان خصوصی‌سازی، در نیمه دوم سال گذشته دو مورد را تجربه کردیم. امسال نیز که هنوز سال شروع نشده و واگذاری‌های ما آن شتاب لازم را در عمل پیدا نکرده، شاهد بعضی از جوسازی‌ها در مورد بعضی از واگذاری‌ها بودیم. در مورد مهندسی آب و خاک شاهد یک جوسازی بودیم، در مورد سنگ‌آهن مرکزی شاهد جوسازی بودیم و در مورد فولاد میانه شاهد بعضی از اظهارنظرها بودیم.
این جوسازی‌ها در چه راستایی است؟
متفاوت است. هر کدام در یک وادی جداگانه است. مثلا در رابطه با مهندسی آب و خاک کشور باید بگویم که این واگذاری اتفاقا از جمله واگذاری‌های سازمان خصوصی‌سازی بود که خریدار خصوصی و شخص حقیقی بود. البته یکی از شخصیت‌های حقوقی قرار بود در مزایده شرکت کند اما به‌هر دلیلی شرکت نکردند. بعضی‌ها می‌گویند که این مجموعه تصور نمی‌کرد که در این مزایده غیر از آنها شرکت‌کننده دیگری هم باشد. فکر می‌کردند که در مزایده شرکت نکنند، مزایده بعدی را سازمان خصوصی‌سازی با کاهش ۱۰ درصدی قیمت پایه انجام می‌دهد. شاید عمدا شرکت نکردند؛ شاید هم سهوا. این به من مربوط نیست اما اینجا به من مربوط می‌شود که آن عزیزان در مزایده شرکت نکردند و لذا هیچ حقی ندارند. متاسفانه بعد از اینکه مزایده برگزار شد و برنده آن هم مشخص شد، جوسازی کردند که این مزایده باطل است. حتی در یکی از سایت‌ها یک حرف بسیار ناراحت‌کننده‌یی دیدم که یک نفر اظهار کرده بود که خریدار سهام مهندسی آب و خاک کشور چهار هزار میلیارد تومان به سیستم بانکی مقروض است. من نمی‌دانم واقعا دیانت، انصاف و مروت کجا رفته است. من اتفاقا آن زمان پرسیدم و گفتم از بانک مرکزی استعلام کنید که آیا این خریدار به سیستم بانکی بدهکار است؟ رفتند استعلام کردند و گفتند این فرد حتی یک ریال بدهی هم ندارد. چطور می‌شود کسی که به سیستم بانکی بدهکار نیست، بگوییم چهار هزار میلیارد تومان به سیستم بانکی بدهکار است؟

این یکی از آن مواردی است که وقتی خصوصی‌سازی شتاب بگیرد، توقع داریم موج این تهمت‌های ناروا و به دور از انصاف به ما بخورد. البته نباید چنین اتفاقی بیفتد. یعنی همه باید دست به دست هم بدهیم تا این کنده را بالا بکشیم. ما اگر امسال نخواهیم گروه یک و دو را واگذار کنیم، چه زمانی می‌خواهیم واگذاری داشته باشیم؟ بالاخره دولت چقدر باید هر سال زیان بدهد بابت اینکه سهامدار این شرکت‌ها است؟ چقدر باید اقتصاد کشور برای حضور در این شرکت‌ها تاوان پس بدهد. منتها امسال سالی است که بیشتر نیاز داریم افکار عمومی در کنار خصوصی‌سازی بحث‌ها را مرور کنند. اگر در جاهایی سازمان خصوصی‌سازی اشکال و ایرادی دارد، به این سازمان تذکر دهند؛ وگرنه اگر سنگ‌اندازی، دردسرسازی و حاشیه‌سازی است، انتظار داریم که از اصل ۴۴ حمایت شود.
شما چه برنامه‌یی هم برای سهام عدالت دارید؟
ببینید ۴۴ هزار میلیارد سهم به مشمولان سهام عدالت اختصاص پیدا کرده است. از این تعداد سهام تا به ابتدای دولت یازدهم ۲۴ هزار میلیارد تومان و تا الان نیز ۲۸ هزار میلیارد تومان واگذاری قطعی به سهام عدالت شده است. بقیه، واگذاری قطعی نیست، یعنی الان برای حدود ۴۷ میلیون نفر ۲۸ هزار میلیارد تومان سهم به صورت قطعی واگذار کرده‌ایم و اگر این ۲۸ هزار میلیارد تومان را بین ۴۷ میلیون نفر تقسیم کنیم، به هر نفر چیزی حدود ۶۰۰ هزار تومان سهم می‌رسد. الباقی سهام هنوز تخصیص پیدا نکرده و واگذاری قطعی نشده است. ما تلاش می‌کنیم سهامی که واگذار شدنی است، امسال قیمت‌گذاری و به صورت قطعی واگذار کنیم تا این سهام به ارزش یک میلیون تومان برای هر فرد نزدیک شود. از طرف دیگر، از این ۴۴ هزار میلیارد تومانی که قرار بوده واگذار شود و تا به امروز ۲۸ هزار میلیارد تومان واگذار شده است، حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان را از بابت سود سهم وصول کرده‌ایم یعنی از این ۲۸ هزار میلیارد تومان، حدود ۱۷ هزار میلیارد تومان را هنوز از سهامدار نگرفته‌ایم البته هنوز صورت‌های مالی سال ۹۲ در نیامده و سود آن تقسیم نشده است. برآورد ما این است که حدود ۴، ۵ هزار میلیارد تومان سود سهم برای سال گذشته برای این گروه شرکت‌ها خواهیم داشت که در مجموع ۱۵، ۱۶ هزار میلیارد تومان می‌شود. دهک‌های اول و دوم نیز تخفیف ۵۰ درصدی دارند که آن را هم اعمال کنیم، ۱۸ هزار میلیارد تومان می‌شود. باز هم ۱۰ هزار میلیارد تومان از واگذاری قطعی‌مان و ۱۰ هزار میلیارد تومان به اضافه ۱۶ هزار میلیارد تومان که هنوز سهم اختصاص ندادیم یعنی ۲۶ هزار میلیارد تومان همچنان از این مشمولان طلبکار است.
قانون می‌گوید سهام عدالت تا ۱۰ سال از محل سود باید تادیه شود. اگر نشد، خود مشمول باید پول بدهد و اگر پول ندهد، به اندازه‌یی که پول گرفتیم، سهام را آزاد کنیم و بقیه برای دولت است و می‌تواند بفروشد. منتها ما می‌خواهیم کاری انجام دهیم که شیرینی سهام عدالت به کام مشمولان آن برود. بر این اساس، تلاش می‌کنیم که مجوز برای فروش بخشی از سهام مشمولان بگیریم که قیمت بسیار خوبی دارد و جای طلب دولت از مشمولان وارد خزانه کنیم تا از این رهاورد بتوانیم همه سهام مشمولان را آزاد کنیم یعنی فرض می‌کنیم مشمولان سهام‌شان را فروختند و بدهی‌هایشان را به دولت داده‌اند اما تا زمانی که بدهی خود را ندهند، نمی‌توانیم سهام را دست آنها قرار دهیم. ما در اینجا قانون می‌خواهیم یعنی آزادسازی سهام عدالت مصوبه می‌خواهد و یک مرجع باید این اجازه را به ما بدهد تا به نیابت از طرف مشمولان، بخشی از سهام‌شان را بفروشیم و بدهی‌هایشان را پاس کنیم تا سهام آزاد شود وگرنه اگر چنین اجازه‌یی به ما داده نشود، باید تا سه سال دیگر همین‌جوری بمانیم و به این شکل، نصفی از سهام هم آزاد نمی‌شود. البته دهک‌های اول و دوم همه سهام خود را می‌گیرند اما بقیه دهک‌ها نصف سهام خود را می‌گیرند و نصف دیگر سهام از دست‌شان می‌رود که ما نمی‌خواهیم چنین اتفاقی بیفتد.
بحث دیگری که وجود دارد، این است که هدف از سهام عدالت چه بود؟ این نبود که ما به یک نفر پول دهیم. خب اگر می‌خواستیم، خودمان سهم می‌فروختیم و مثل یارانه‌های نقدی به حساب مردم واریز می‌کردیم. ایده‌یی پشت این کار بود؛ اینکه فرهنگ سهامداری را یاد مردم بدهیم و عموم مردم در صحنه اقتصاد کشور سهامداری کنند ولی از طرف دیگر، متاسفانه این واقعیت تلخ وجود دارد که اکثر مشمولان سهام عدالت درآمد کمی دارند و به محض اینکه این ورقه سهام در اختیارشان قرار گیرد، ترجیح می‌دهند از این پول در بازه زمانی بسیار کوتاهی استفاده کنند و به یک زخم زندگی خود بزنند. ما از یک طرف می‌خواهیم این فرهنگ را رواج بدهیم و از طرف دیگر، با آزادسازی سهام امکان دارد تعداد زیادی از مشمولان، سهام خود را بفروشند. به همین دلیل، دنبال این هستیم که بتوانیم راه‌حلی پیدا کنیم که هر دو طرف ماجرا را داشته باشیم؛ به‌طوری که هم برای سهامداری فرهنگ‌سازی کنیم و هم اینکه اگر فردی نیاز فوری به پول داشت، بتواند بخشی از سهام خود را بفروشد. حالا این سوال مطرح است که می‌شود ما آزادسازی سهام عدالت را انجام دهیم و سه سال زودتر سهم را در اختیار مشمول قرار دهیم اما به مشمول بگوییم که اجازه فروش سهم را نداری و با سودی که کسب می‌کنی، نیازهای خود را تامین کن؟ فکر می‌کنم یکی از گزینه‌های خوب همین باشد که آزادسازی سهام را امسال انجام دهیم؛ منتها اجازه فروش را یکی، دو سال دیرتر به افراد بدهیم تا اینکه لذت دریافت سود سهام را هر سال بچشند و شاید آن زمان عده‌یی قانع شوند که این آب باریکه را در زندگی‌شان داشته باشند. چون سهام را که بفروشند، فقط یک‌بار از آن استفاده می‌کنند ولی اگر سهم را داشته باشند، هر ساله می‌توانند از سود آن بهره‌مند شوند. شاید آن زمان عده زیادی بنا به دلخواه خودشان دیگر سهم نفروشند.
این مجموعه‌یی از کارهاست که امسال در زمینه سهام عدالت باید انجام شود که کار بسیار سنگینی است. شما ارزش سهام عدالت را که الان حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان است، با کل واگذاری‌های ۵/۱۲ سال گذشته سازمان خصوصی‌سازی مقایسه کنید، آن زمان می‌بینید در ۱۲ سال ۹۶ هزار میلیارد تومان سهم فروختیم و ارزش سهام عدالت هم ۹۰ هزار میلیارد تومان است. این کار بسیار سنگین و حجیمی است و امیدوارم مجلس و هیات دولت کمک کنند که طرح آزادسازی سهام عدالت هر چه بیشتر پخته شود.
موضوع دیگری که می‌خواهم صحبت کنیم، سقوط شاخص بورس است. چندی پیش از یکی از منابع شنیده شد که در سال گذشته سازمان بورس به سازمان خصوصی‌سازی برای عرضه سهام فشار می‌آورد اما عرضه سهام همزمان با افت شاخص بورس شد. در آن برخی مسوولان ارشد سازمان بورس در مصاحبه‌های خود عنوان می‌کردند که دلیل افت بورس، عرضه‌های سازمان خصوصی‌سازی است. تا آنجایی که می‌دانم، شما گلایه‌های زیادی نسبت به این موضوع داشتید.
من گلایه‌یی از شخص ندارم. خواهش من از دوستان این است که اگر در زمانی در جایی مشکلی وجود دارد، این مشکل را آنالیز و ریشه‌یابی کنند و ریشه‌های مشکل را اگر اعلام کردنی است، اعلام کنند و اگر اعلام کردنی نیست، بروند روی آن مدیریت داشته باشند تا ریشه‌ها بخشکد وگرنه اگر یک دیوار کوتاهی به نام سازمان خصوصی‌سازی پیدا کنند و هر زمان سازمان بورس یا بازار بورس دچار مشکل شود، بگویند کی بود کی بود، سازمان خصوصی‌سازی است، خیلی غیراخلاقی است که مظلومی به نام خصوصی‌سازی گیر آوریم و همه مشکلات را گردن آن بیندازیم
به صراحت می‌گویم که سازمان خصوصی‌سازی لااقل در طول هشت ماهی که من در این سازمان حضور دارم، هیچ اثر و نقشی در شاخص‌های بورس به صورت عمده‌یی که افزایش یا کاهش پیدا کند، نداشته است. زمانی که شاخص بورس به سرعت بالا می‌رفت، می‌گفتند خصوصی‌سازی سهم عرضه نمی‌کند و در زمانی که شاخص سقوط کرد، گفتند سازمان خصوصی‌سازی سهم عرضه می‌کند؛ در حالی که هیچ‌کدام از اینها درست نبود.
اصل ماجرا چه بود؟
بازار بورس نبض اقتصاد کشور است. اقتصاد در ایران بیشتر از آنکه از ریشه‌های صرفا اقتصادی متاثر باشد، از ریشه‌های سیاسی متاثر است. مذاکرات ژنو اگر خوب پیش رود، شاخص به‌شدت و سرعت بالا می‌رود. اگر در جایی در مذاکرات با ابهام مواجه شویم، بازار عکس‌العمل نشان می‌دهد یا اینکه اگر یک اتفاقی در اتحادیه اروپا و در جایی از امریکا اتفاق بیفتد، بازار بورس عکس‌العمل نشان می‌دهد. ما چرا اینها را آنالیز نمی‌کنیم و همه‌چیز را مربوط به خصوصی‌سازی می‌دانیم. برای مثال، دولت در ایام بودجه برای خوراک پتروشیمی تصمیمی می‌گیرد و در مجلس تصمیم دولت تغییر می‌کند و به جای Aسنت، A+Bسنت را برای هر واحد در نظر می‌گیرد. خب بازار بالطبع عکس‌العمل نشان می‌دهد. چرا ما نمی‌آییم اینها را مطرح کنیم؟ ما باید بگوییم وقتی دولت و مجلس می‌خواهد نوعی مالیات بر فعالیت یک حرفه و صنعتی ببندد، معلوم است که دست در جیب آن صنعت می‌کند و سودش را بیرون می‌کشد. به همین بازار عکس‌العمل نشان می‌دهد و عده‌یی پول‌شان را از آن صنعت بیرون می‌کشند و فروشنده می‌شود. به این ترتیب شاخص بورس افت می‌کند.
حالا اینکه کدام مقدم و کدام موخر است، من نمی‌خواهم وارد تقدم و تاخر ذاتی یا زمانی شوم، ولی خب یک زمانی بانک‌ها می‌خواهند منابعی را اختصاص دهند و می‌آیند ۲۸، ۲۹ و ۳۰ درصد برای سپرده سود می‌دهند. در اینجا عده‌یی تصور می‌کنند که بهتر است پول خود را از بورس بیرون بکشند، چون بخش خصوصی به‌دنبال سود مطمئن است؛ ولو سود کم. ما به جای اینکه بگوییم یک چنین تصمیمی باعث می‌شود شاخص بورس کاهش یابد، سازمان خصوصی‌سازی را نشانه می‌گیریم. مگر چه اتفاقی در سازمان خصوصی‌سازی افتاده است؟!
هم‌زمانی که شاخص رو به صعود بود، ما متهم ردیف اول بودیم و هم وقتی که شاخص سقوط کرد، متهم بودیم. این اتهامی که به ما می‌زنند، به خاطر نجابتی است که سازمان خصوصی‌سازی دارد و نمی‌خواهیم مسائل را رسانه‌یی و پررنگ کنیم. ما می‌خواهیم مباحث را در محافل خودمان مطرح کنیم ولی خب به اندازه‌یی که مسائل رسانه‌یی شده، من هم باید رسانه‌یی جواب دهم. منتها توصیه‌ام به فعالان بازار بورس این است که مسائل را به درستی ریشه‌یابی کنند و دیوار کوتاه سازمان خصوصی‌سازی را همیشه کنار دست خودشان نبینند.
من هم به عنوان یک فرد ایرانی تحلیل‌هایی از بازار دارم اما تحلیل خودم را به عنوان رییس سازمان خصوصی‌سازی اعلام نمی‌کنم. فقط در همین حد می‌گویم که دلیل سقوط‌ها و صعودهای شاخص بورس قطعا رفتار سازمان خصوصی‌سازی نبوده است

ضمیمه اقتصادی هفته شماره 9، خرداد 93

آیا مافیای شکر درمقابل توقف واردات آن سکوت خواهد کرد

واردات بسیاری از محصولات کشاورزی در سال‌های گذشته خارج از منطق و بیش از نیاز بود. شکر نیز از محصولاتی است که بدون توجه به تولیدات داخلی از خارج به ایران سرازیر شده است.

sugar-busters-1
آمارها نشان میدهند که مصرف سالانه شکردر سال ۹۲ معادل ۲۳۰۰ هزار تن ومیزان تولید شکر درهمان سال ۸۹۵ هزار تن بوده است.همچنین بر اساس آمار حداقل موجودی شکر در ابتدای اردیبهشت ماه سال ۹۳ ،۱۵۸۱هزار تن برآورد شده است.این رقم شامل موجودی انبار کارخانه‌ها در پایان فروردین ماه ۹۳ و پنج کشتی بازرگانی دولتی موجود در بنادر حدود ۲۱۳۰۰۰ تن است. با مقایسه میزان تولید و مصرف شکر کشور در سال ۹۲، همچنین با توجه به اینکه میزان تولید شکر در سال ۹۳ بیش از یک میلیون تن برآورد میشود به نظر میرسد نیازی به واردات این محصول به کشور وجود ندارد.این عدم نیاز در حالی است که در فروردین ماه سال ۹۳ حدود ۱۶۵ هزار تن شکر به ارزش ۷۸ میلیون دلار وارد کشور شده است. تنها از سال ۸۴ تا ۹۲، حدود ۷.۵ میلیارد دلار شکر وارداتی به ایران سرازیر شده است.

هر چند رویکرد و سیاستگذاری دولت روحانی بر کاهش یا قطع واردات محصولات کشاورزی و صنعتی کشاورزی است و تنها در موارد ضروری مجوز واردات این محصولات را به کشور میدهد، همچنین وزارت جهاد کشاورزی هم ثبت سفارش شکر را متوقف کرده است باید دید که با وجود موجودی بالای شکر در انبار‌ها آیا مافیای شکر ساکت مانده و واردات آن در ماه‌های آینده بطور جدی متوقف خواهد شد؟

بانک‌ها آمار غیر‌واقعی می‌دهند
چند روز پس از داغ شدن موضوع مطالبات معوقه بانک‌ها و عدم ارائه جزییات تفکیک شده از بدهکاران متخلف دولتی و خصوصی و تفکیک بدهکاران خصوصی بخش تولید و سایر بخشها از جمله بازرگانان شافعی، رییس اتاق ایران در نشست هیات نمایندگان بانکها را متهم کرد که درباره پرداخت اعتبارات به بخش تولید آمارهای غیر‌واقعی ارائه میدهند. او پیش از این نیز از بانکها خواسته بود درباره بدهکاران شفاف‌سازی کنند تا جامعه دچار کژروی نشود. وی با انتقاد از عملکرد بانک‌ها در تامین سرمایه در گردش مورد نیاز بخش تولید، آمارهای آنها را غیرواقعی دانست و خاطرنشان کرد: آمار بانکها میگوید که با وجود محدودیتهای کشوردرطول سالهای اخیر، به بخش تولید تسهیلات ارائه شده است در حالی که این آمار واقعی نیست. رییس اتاق بازرگانی با بیان انتقادات صریح از شیوه عملکرد دولت یازدهم در اقتصاد ایران گفت: زمان آن رسیده که دولتمردان تحلیل‌های اسطوره‌یی و حماسی خود را در رابطه با جایگاه ایران رها کنند. شافعی همچنین درجلسه هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران اظهار داشت بررسی در گذشته اقتصاد ایران زمانی که محدودیت شدید تحریمها وجود نداشت، نشان میدهد سهم ایران از تولید جهانی براساس برآورد قدرت خرید ارز در سال ۱۹۸۳ حدود ۳۱۶/۱ درصد بوده که در سال ۲۰۱۰ به ۲۷۴/۱ درصد تنزل یافته است.
بانک ملی ایران

بانک ملی ایران

به گفته شافعی، در این فاصله جایگاه ایران در تقسیم کار بین‌المللی تغییری نکرده و ایران صادرکننده عمده نفت و مواد نفتی باقی مانده و اقدام به واردات کالاهای مصرفی کرده است. شافعی ادامه داد: بخش خصوصی در طول سال‌های گذشته گرفتار مسائل بانکی بوده و در بسیاری از موارد وقتی به تنگنای شدیدی میرسید به بانکها مراجعه و تقاضای تمدید بازپرداخت وام خود را میکرد که در این شرایط بانکها اصل بدهی، سود تسهیلات و جریمه متعلقه را بعنوان وام جدید برای تولید تلقی میکردند و با یک قرارداد جدید آمارآنرا در تسهیلات ارائه شده لحاظ میکردند، در حالیکه درعمل پولی مبادله نشده بود. اوتوضیح داد: بارها اتاق بازرگانی این آمارها را بصورت شفاف درخواست کرده است تا اقدام لازم روی آن صورت گیرد چراکه بخشهای اقتصادی وتولید کشوردرطول سالهای اخیربطورواقعی از تسهیلات سرمایه درگردش برخوردار شده و نقل و انتقال پول درعمل صورت نگرفته است. وی افزود: انتظار این است که تجدید‌نظر منطقی در این زمینه صورت گیرد و رفتارهای نامتعادل و غیرمنصفانه سیستم بانکی با فعالان اقتصادی اصلاح شود.

افزایش واردات نفت چین از ایران
عکس تزئینی - ایسنا

عکس تزئینی – ایسنا

داده‌های گمرکی حاکی است که چین، واردات نفت از ایران را طی ماه گذشته به بیش از ۱۱۵% (بیش از ۲ برابر) افزایش داده است. براساس گزارش آماری گمرک چین،این کشور با واردات روزانه ۸۰۰ هزار بشکه نفت از ایران، طی ماه آوریل رکوردی بر میزان واردات نفت از ایران از زمان تحریمها بجای گذاشت. این گزارش میافزاید که واردات نفت چین از ایران طی ماه گذشته نسبت به ماه پیش از آن نیز ۴۴ درصد افزایش نشان می‌دهد و در مجموع خرید نفت ایران توسط بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان از ماه ژانویه تا آخر آوریل بطور متوسط بیش از ۶۱۸ هزار بشکه در روز بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته افزایش ۵۴ درصدی نشان می‌دهد.

این گزارش به واردات ۲۲۵ هزار بشکه‌ای هند در کنار واردات ۱۳۵ هزار بشکه‌ای کره جنوبی از ایران طی ماه گذشته اشاره کرده و میگوید که ظاهرا صادرات نفت ایران طی ماه آوریل بیشتر از پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی بوده است.

مشکلات لاینحل بانکها با فعالان اقتصادی
یحیی ال اسحاق

یحیی ال اسحاق

یحیی ال اسحاق رئیس اتاق بازرگانی تهران در نشست فعالان اقتصادی برای حل مشکل بازپرداخت وام های ارزی در اتاق ایران گفت: هم اکنون روابط بانکی با فعالان اقتصادی مشکلات زیادی دارد و تا زمانی که این رابطه میان بانکها با فعالان اقتصادی و بانکها با بانک مرکزی، ساماندهی نشود، خروجی آن فشار بر فعالان اقتصادی است.رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران افزود: در حال حاضر فضای متلاطم اقتصادی برای فعالان اقتصادی شرایط پایداری نیست و همین امر ما را در مقایسه با رقبا، با مشکلات زیادی مواجه کرده است. وی تصریح کرد: فعالان اقتصادی شرایط سخت را پذیرفته اند، اما متاسفانه تصمیم گیران هنوز این شرایط را نپذیرفته اند. این در حالی است که باید با فعالان اقتصادی با مدیریت ویژه رفتار کرد. آل اسحاق ادامه داد: حل مشکلات باید ریشه‌ای صورت گیرد و با توجه به اقتضائات روز، راهکارهای عملیاتی پیشنهاد و اجرایی کرد. به اعتقاد وی، یکی از امشکلات اساسی کشور بانک و روابط بانکی است که فضای اقتصادی را به چالش کشانده است؛ به عبارت دیگر، بانکها از ریل اصلی خود خارج شده اند.
آیا پروژه های با روسیه عملی خواهد شد
گویا ماه عسلی بین حکومت اسلامی و دولت پوتین در روسیه درجریان است و اینکه این ماه عسل پایان خوشی داشته باشد و دو دولت به وصال هم برسند موضوع دیگری است. آنچه که واقعیت دارد اینستکه دو حکومت بلحاظ سیاسی نیاز به یکدیگر دارند. آیا این نیاز به قراردادهای اقتصادی آنهم در ابعادی که از آن صحبت میشود منتهی خواهدشد یا نه نیاز به زمان بیشتری دارد. بهرحال اززمان روی کار آمدن دولت روحانی نگاه دو دولت به یکدیگر بسیار نیازمندانه تر شده است . درملاقاتهای اخیر بین وزرای ایرانی و روسی، الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه گفته است: شرکتهای روسی قصد دارند تاسیسات انرژی با ظرفیت تولید پنج تا شش هزار مگاوات برق به ارزش ۱۰ میلیارد دلار در ایران بسازند. اوپیشتر نیز از گفت‌وگو با ایران درباره افزایش سطح مبادلات تجاری و همکاری در بخش‌ انرژی خبر داده بود . نواک گفته بود: دو طرف درباره جنبه‌های مختلف افزایش گردش تجاری و دنبال کردن یک برنامه مالی که به شرکتهای روسی اجازه عرضه محصولاتی از قبیل ماشین‌آلات و تجهیزات انرژی را بدهد دنبال کردند در سال ۲۰۱۳ میلادی سطح تجاری ایران و روسیه با ۳۱.۵ درصد کاهش به یک میلیارد و ۵۹۰ میلیون دلار رسید. صادرات روسیه به ایران نیز با ۳۸.۶ درصد کاهش به یک میلیارد و ۱۶۰ میلیون دلار رسید
ولادیمیر پوتین

ولادیمیر پوتین