حکومتی که از راستگویی وحشت دارد / دکتر منوچهر فرح بخش

محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت روحانی در آخرین مصاحبه خود به چند موضوع اشاره کرد که حائز اهمیت است. دولت این روزها به شدت سرگرم تهیه بودجه سال آینده است که با توجه به مشگلات عدیده اقتصادی از جمله کاهش بهای نفت و صادرات آن، همچنین چالش مذاکرات هسته ای که به زمان تعیین شده برای پایان دادن به مذاکرات نزدیک میشود و نیز زورآزمایی نهایی برای امتیاز گیری از یکدیگر که به مراحل نفسگیری رسیده است، دولت روحانی را در شرائط بیم و امید نگران کننده ای قرارداده است که طبیعتا تاثیرات آن بر تصمیمات دولت بی اثر نخواهد بود.
دراین رابطه است که نوبخت در مصاحبه مطبوعاتی خود به نکاتی کلیدی که در آخرین نشست هیات دولت به تصویب رسیده است اشاره کرده . او ابتدا بشارت داد که دولت مبلغ ۷۲۹ میلیارد تومان برای احیای دریاچه ارومیه اختصاص داده است ( خوشبختانه میزان نزولات جوی که چند روزی است درنواحی شمالی کشورشروع شده آب دریاچه ارومیه را حدود نیم متر افزایش داده است ، همچنین حدود ۱ میلیارد و ۴۵۰ هزار متر مکعب ورود آب به سدها افزوده شده است) .
نوبخت در باره لایحه خروج از رکود که دولت بسیار روی آن مانور میدهد گفت: وزارت امور اقتصادی لایحه خروج از رکود را تهیه کرد و جلسات آن نیزدر دفتر طیب نیا تشکیل میشد و خود من در آن جلسات مشارکت داشتم و در نهایت با خرد جمعی و مشورت این لایحه تدوین شده است و ما نیز انتظار داریم نمایندگان محترم بررسی این لایحه را تسریع ببخشند (خاطر نشان میگردد که مهمترین بخش این لایحه مربوط به اصلاح سیستم بانکی وفروش شرکتهای زیر ئجموعه بانکها در ظرف سه سال آینده و محدود کردن بانکها تنها به فعالیتهای بانکی است).
نوبخت در رابطه با نرخ ارز گفت: دولت تنها یک نرخ را به رسمیت می شناسد و آن همان ۲۶۵۰ تومان به عنوان نرخ تسریع دلار و ریال است . البته در همه کشورها یک بازار غیر رسمی هم وجود دارد که معاملات ارز با نظارت بانک مرکزی در آنجا صورت می گیرد و این نیز درهمه کشورها متفاوت است و ما این میزان تفاوت را باید با توجه به اقتصاد کشور خودمان تعریف کنیم . ما فقط دلارهایی که توسط بانک مرکزی داده می شود با همان نرخ تسریع رسمی دو هزار و ۶۵۰ تومان عرضه می کنیم (دراینمورد هم دولت با توجه به کاهش درآمد ارزی در مقابل افزایش هزینه های جاری اش نرخ موجود را افزایش خواهد داد ).
در مراحل تدوین قانون برنامه پنجم برای انتخاب رئیس کل بانک مرکزی یک ساز و کاری تهیه شد که مورد تایید قرار نگرفت و به دلیل اعتراض نمایندگان این طرح به مجمع تشخیص ارجاع شد و در نهایت در مجمع جمع بندی شد که رئیس بانک مرکزی توسط وزیر امور اقتصادی به هیات وزیران پیشنهاد شود و بعد از تصویب هیات وزیران توسط رئیس جمهور ابلاغ شود و مدت زمان ماموریت وی نیز پنج سال خواهد بود.
نوبخت در مورد کسری بودجه که از وی سوال میشود چنان گنگ و بی معنی پاسخ میدهد که خود هم نمیفهمد. او میگوید کسری بودجه را با هزینه هوشمند جبران می کنیم. حکومت اسلامی از آنجاییکه تخصص و استعداد زیادی در اختراع اسامی دارد درمورد بودجه نیز اصطلاح ” هزینه هوشمند” را بکار برده که برای اولین بار شنیده میشود.
در رابطه با تولید و درآمد نفت میگوید: سال ۱۳۹۳ را می توانیم دو نیمه بکنیم یک نیمه مقدار فروش همان یک میلیون بشکه نفت خام بود معادل بشکه میعانات گازی، ۱۲۰ هزار بشکه در ارتباط با پالایشگاه های داخلی است و مجموعا منابعی که به دست می آید یک میلیون و ۴۲۰ هزار بشگه می شود. قیمت هر بشکه نفت خام در بازارهای جهانی در نیمه اول سال ۱۰۴ دلار بود در حالی که در قانون بودجه صد دلار پیش بینی کرده بودیم و پیش بینی ما برای نیمه دوم این است که به طور متوسط هر بشکه نفت ۸۲ دلار شود. این ۸۲ دلار با ۱۰۴ دلار نیمه اول جمع کنیم می شود ۱۸۶ دلار و آن را تقسیم بر دو کنیم قیمت متوسط هر بشکه نفت خام ۹۳ دلار می شود که حدود هفت درصد نسبت به صد دلار پیش بینی شده کمتر است و چون دخل و خرج ما یکی نیست خرج هم آهسته تر می کنیم. اگر منابع ما کم شود ما هوشمند هزینه خواهیم کرد و معاونت برنامه ریزی امسال هم مانند سال گذشته بدون کسری بودجه کار را به پایان خواهد برد . ما قطعا عدم تحقق درآمد خواهیم داشت اما به همان میزان درآمدها هزینه خواهیم کرد
وی در مورد بودجه سال آینده توضیح داد که در مراحل پایانی است و در وقت قانونی این بودجه تقدیم مجلس خواهد شد . اینکه مرکز پژوهش های مجلس نظرات متفاوت نسبت به این لایحه دارند در جریان بررسی این لایحه در مجلس مرکز پژوهش ها نیز نظرش را داده است.
بعد از اعلام سیاست های اقتصاد مقاومتی از سوی رهبری معاونت برنامه ریزی موظف شد که پیگیر اجرایی شدن آن باشد و بعد از تهیه بندهای ۲۴ گانه برای اجرایی ساختن اقتصاد مقاومتی هر بندی که مربوط به دستگاهی می شد ما خواستیم که آن دستگاه برنامه اش را به معاونت بدهد و آن را به کمیسیون تخصصی شورای اقتصاد بردیم تا به صورت مصوبه در بیاید. بخشی از این برنامه هایی که توسط دستگاه های دولتی ارائه شده بود نیاز به کمی کردن داشت و در جلسه هفته گذشته و همچنین جلسه آینده کمیسیون تخصصی شورای اقتصاد این موضوع در دستور کار قرار خواهد گرفت و بعد از آنکه برنامه های کمی و اجرایی تایید شد به دستگاه ها ابلاغ خواهد شد.
کشور می تواند ارزان تر اداره شود و این حرف درستی است اما باید برای ارزان اداره شدن بهره وری خود را بیشتر کند. در فاز سوم ما دنبال دو کار هستیم یکی آنکه پرداخت های مردم را از ۱۰ درصد به ۶ درصد تقلیل دهیم و پرداخت روستاییان را نیز از پنج درصد به سه درصد کاهش دهیم. وزارت بهداشت از یک سو دریافتی ها را تقلیل داد و هم جلوی پرداخت های غیر رسمی را گرفت.
یکی از ویژه گیهای حکومت اسلامی ایران تعهد به عدم راستگویی است که توسط مسئولین بشدت رعایت میشود تا در همه موارد حتی جزیی ترین موضوعات واقعیت بیان نشود. به ندرت پیش میاید که مسئولین در حکومت اسلامی موضوعی را بیان کنند که دروغ نباشد . تنها زمانیکه مسئولین توسط جامعه به شدت تحت فشار قرار میگیرند در آنصورت ممکن است بخشی از واقعیت و نه تمام آنرا بیان کنند. این بدعت منفور و زشت دروغگویی چنان در حکومت جا افتاده و به امری عادی تبدیل شده که وقتی یک مسئول دولتی تصادفا واقعه ای را به درستی بیان میکند تعجب دیگران را بر میانگیزد و چه بسا که مورد اعتراض و حتی تهاجم هم ریشان خود هم قرار میگیرد.
درمیان دروغگویان درحکومت اسلامی بالاترین مدال توسط ولی فقیه به سینه احمدی نژاد زده شد. زیرا که در تاریخ صد ساله اخیر کشور هیچ دولتمردی به اندازه او دروغ نگفته است و بدعت شرم آور دروغگویی را این چنین در جامعه رواج نداده است و تعجب آور اینکه دروغهای بقول عوام شاخدار وی قند توی دل رهبر خامنه ای آب میکرد. احمدی نژاد این رگ خواب خامنه ای را خوب بدست آورده بود و روزی نبود که یکی از دروغهای عجیب و غریب خود را تقدیم “مقام رهبری” نکند.
در دولت روحانی شیوه دروغگویی تا حدودی تغییر کرده است . برداشت کلی دردولت روحانی براین پایه است که دروغگویی به سبک احمدی نژادی باعث عصبانیت بیشتر جامعه میشود. از اینرو تصمیم گرفته شده حجم دروغها کاهش پیدا کند و راست و دروغ با هم تلفیق شود، از این جهت است که مشاهده میشود در سخنان مسئولان هم گفته های خلاف واقع شنیده میشود و هم اینکه حقایقی بیان میگردد. بعنوان مثال در مورد کاهش نرخ تورم راست و دروغ با هم تلفیق شده است ، همچنین است در مورد ارائه آمار رشد اقتصادی . اتفاقا این شیوه عمل روحانی از احمدی نژاد خطرناکتر است ، زیرا در مورد او همه میدانستند که دروغ میگوید ، ولی راست و دروغهای روحانی جامعه را دجار بلاتکلیفی میکند .