در ادامه اهدای جوایز نوبل سال ۲۰۱۴ و طبق اعلام آکادمی سلطنتی علوم، جایزه نوبل ادبیات به پاتریک مودیانو، رماننویس فرانسوی، تعلق گرفت، تا به این ترتیب نام این نویسندهی فرانسوی به عنوان چهاردهمین برنده فرانسوی نوبل ادبیات و در کنار دیگرادیبان برجستهی فرانسوی چون «آلبر کامو»، «آندره ژید»، «رومن رولان» و «ژان-پل سارتر» در تاریخ ادبیات جاودانه شود.
آکادمی نوبل مودیانو را « پروست زمانه» لقب داده و طی بیانیه ای در توضیح علت برگزیدن او آورده است: «به خاطر هنر خاطره گویی او که به واسطه ی آن مهجور مانده ترین سرنوشتهای بشری را محشور می کند». بیشتر آثار مودیانو با مضامین تاریخی عجین است و داستانهای او حول حوادث و حواشی ناشی از اشغال فرانسه به دست آلمان نازی می چرخد.
با این حال حتی پتر انگلوند، دبیر دائمی آکادمی سوئد، در مصاحبه خود پس از اعلام نام پاتریک مودیانو اذعان کرد که آقای مودیانو به رغم معروفیت در فرانسه، در کشورهای دیگر چندان محبوبیتی ندارد.
پاتریک مودیانو زاده ی سال ۱۹۴۵ است و پیشتر در سال ۱۹۷۲ جایزهی بهترین رمان آکادمی فرانسه و در سال ۱۹۷۸ جایزه معتبر فرانسوی گنکور را برای رمان «خیابان مغازههای تاریک» از آن خود کرده بود.
مودیانو از نویسندگان پرکار به شمار میرود و برخی از کارهای او به نسخه های سینمایی هم تبدیل شده اند.
او اولین رمان خود با عنوان «میدان اِتوال» را در بیست و دو سالگی و با الهام از خاطرات کودکی و نوجوانی سخت و در انزوایش نوشت.
«خیابان بوتیکهای تاریک»، «محله گمشده»، «سفر ماه عسل»، «تصادف شبانه»، «آه ای سرزمین محبوب من» و «افق» از معروفترین آثار «مودیانو» محسوب میشوند.
در کارهای او، بعضی از تمها تکرار میشود، تمهایی که عموما با جست و جو، پرسه زنی و حیرانی در ارتباط اند.
شهر پاریس یکی از شخصیتهای ثابت در رمانهای پاتریک مودیانوست و سه دورهی نویسندگی این نویسنده چنین است: دورهی اول رمانهای او را شامل میشود که در پاریس تحت اشغال آلمانها میگذرد، دورهی دوم دههی ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ اروپاست که دورهی بعد از جنگ است و دورهی سوم هم دورهایست که شخصیتهای زن در رمانهای او زیاد است که پیشتر حضور مردها بیشتر بوده است. بیان مشکلات و معضلات زنان در جامعه پاریس و آسیب های اجتماعی آنها یکی از خطوط داستانی او در این دوره است. نویسنده در این برهه به سرگشتگی دختران فرانسوی اشاره می کند که زودتر از سنشان به محافل بزرگان راه می یابند و ابزار هوسرانی مردان می شوند.
مودیانو در ایران نویسنده شناخته شدهای است، اما آثار او از سوی مترجمان پراکنده ترجمه شده و به جز زندهیاد ساسان تبسمی، مترجمان از او اغلب یک کتاب ترجمه کردهاند.
اصغر نوری مترجم کتاب محله گمشده در مقدمه ی این کتاب نوشته است:
” شخصیتهای مودیانو همیشه ناآرام هستند و هیچوقت احساس آرامش نمیکنند. آنها دربارهی هیچ چیز اطمینان ندارند؛ نه دربارهی رگ و ریشهی خود، نه سرگذشت خود، نه حافظهی خود، نه زندگییی که از سَر میگذرانند و نه احساساتشان. فقط سعی میکنند تا آنجا که میتوانند زنده بمانند. آدمهایی هستند متعلق به گذشته؛ دیگر وجود ندارند، یا اینکه تقریباً دیگر وجود ندارند، اشباحی شناور در زمان حال که فقط به واسطهی روزگاری که از سَر گذراندهاند زندهاند و همواره در کمین چیزی هستند که بتواند آنها را دوباره به دورهای ناپدیدشده وصل کند.”
آکادمی سوئد، موسسهای علمی و غیردولتی در کشور سوئد است که وظیفه انتخاب برنده جایزه نوبل در رشته ادبیات را برعهده دارد.جایزه نوبل ادبیات یکی از پنج جایزه نوبل است که هر سال به نویسندهای اهدا میشود که به گفته آلفرد نوبل موسس این جایزه برجستهترین اثر با گرایش آرمانخواهانه را نوشته باشد.
نخستین جایزه نوبل در ادبیات سال ۱۹۰۱ به «سولی پرودوم» از فرانسه اهدا شد. از سال ۱۹۰۱ تا سال ۲۰۱۳ این جایزه به ۱۱۰ نفر تعلق گرفته که چهار جایزه به صورت مشترک به افراد اعطاء شده است.
سال گذشته آکادمی سوئدی آلیس مونرو نویسنده کانادایی را برای دریافت جایزه نوبل ادبیات اعلام کرد.
امسال در تمام نظرسنجیها و شرط بندیها، راث و موراکامی بیشترین آرا را به عنوان برندگان احتمالی نوبل ادبیات ۲۰۱۴ به خود اختصاص داده بودند.