کهن ترین جشنواره ی سینمایی دنیا، در هفتاد و یکمین سال برگزاری اش، آثاری از سه فیلم ساز ایرانی را هم در برنامه هایش جای داده که این موضوع با توجه به دوری سینمای ایران از جشنواره های جهانی در سالهای اخیر موضوع قابل توجهی به حساب می آید.
در این میان، حضور دو فیلم ساز معترض که در جریان انتخابات پیشین ریاست جمهوری از سینمای تماما دولتی ایران طرد شده بودند، نکته ای شایان توجه برای اهالی سینمای ایران است. در بین این سه فیلم، ” قصه ها ” ی رخشان بنی اعتماد در بخش مسابقه و ” پرزیدنت ” محسن مخملباف در بخش افق ها به نمایش در آمده اند و فیلم مخملباف گشایش گر این بخش نیز بوده است.
خانم بنی اعتماد، که در جریان حوادث پس از انتخابات از جمله ی هنرمندانی بود که در کنار مردم قرار گرفته و در شرایط سخت و از داخل ایران، با امضای بیانیه ها و مصاحبه های فراوان در نکوهش خشونت حکومت گفته بود؛ به واسطه ی همین حرف های انسان دوستانه اش، برای چند سالی از کار و فعالیت در ایران باز ماند و ” قصه ها ” یش را در صف ممیزی دید.
فیلم اخیر وی، چند سالی از نمایش در ایران محروم مانده و حالا برای اولین بار در ونیز به روی پرده می رود. دومین فیلمساز ایرانی ونیز که در جریان اعتراض به خشونت های خیابانی در کنار بنی اعتماد قرار می گیرد اما، در آن دوران در ایران زندگی نمی کرد و در خارج از ایران به خشونت های خیابانی خیره شده بود؛ محسن مخملباف در اقدامی جالب پا را از شیوه های مرسوم اعتراض یک هنرمند فراتر گذاشت و عملا در قامت یک مرد سیاسی ظاهر شد.
هر چند که خود آقای مخملباف این فیلم را در خدمت زندگی بهتر انسان ها معرفی کرده و گفته که در این فیلم کوشیده تا نگاه مخالف خشونت را دامنه ی وسیع تری ببخشد.
او در ادامه ی صحبت هایش با ارباب جراید، فیلمش را ” ماندلایی ” دانسته و همچنین گفته که در دنیای امروز که وحشی گری و خشونت از ارکان جدایی ناپذیرش شده، حضور تنها یک ماندلا برای برقراری صلح و آرامش کافی نیست.
وی که در فیلم های پیشینش هم به ممالک شرقی سفر کرده و در افغانستان و تاجیکستان و هند فیلم ساخته بود، این بار به گرجستان رفته و فیلم آخرش را به کمک بازیگران حرفه ای این کشور ندارک دیده. جالب اینکه تعداد این بازیگران حرفه ای در آماری جالب توجه پنجاه نفر عنوان شده.
آقای مخملباف گفته که این فیلم به تراژدی های آماده از یک انقلاب در جامعه می پردازد و دشواری های روزهای قبل و بعد از انقلاب را روایت می کند.
محسن مخمباف که در سالهای دهه ی هفتاد از جمله ی مشهورترین فیلم ساز های ایران در میان مخاطبین غربی به شمار می رفت در سالهای دهه ی هشتاد و نود با موفقیت پیشینش فاصله ای دراز گرفت و هرگز نتوانست تا روزهای خوب قبل را تکرار کند.
فیلم های آخر او، که اجازه ی اکران در ایران نداشتند، از جانب جشنواره ی معتبر خارجی و همین طور مردم و منتقدین داخلی با واکنشی سرد مواجه شدند، تا نام او رفته رفته از صف فیلم سازهای معتبر ایران کنار رود.
حال باید منتظر اکران عمومی این فیلم در سینماهای اروپا ماند و واکنش مردم و مطبوعات نسبت به آخرین اثر او را دید تا برای قضاوت باب ادامه ی زندگی هنری او، گواه و شواهد بیشتری در دست داشت. این اکران عمومی بناست تا در روزهای اولیه ی ژانویه ی آتی و از کشور فرانسه شروع شود.
اما، سوای از محسن مخملباف و رخشان بنی اعتماد، سومین فیلمساز ایرانی حاضر در ونیز، رامین بحرانی ست که اصالتی ایرانی دارد، اما در آمریکا متولد شده و طبیعتا فعالیت های هنری اش را در آن کشور دنبال می کند. او به روایت مطبوعات یکی از مستعد ترین کارگردان های نسل جدید سینمای مستقل آمریکا محسوب می شود و نو آوری های فراوانی در نگاه سینمایی اش دارد. آقای بحرانی نیز با فیلم ” نود ونه خانه ” در جشنواره حاضر است.