مقاله

مهشید امیرشاهی

«از یونانیان روزگار من،
از همه کمتر سزاوار
آن بود که
بر او رفت.»
این حرف توسیدید Thucydides در مرگ نیکیاس Nikias سپهسالار آتنی، که به دست دشمنان و به نامردی از پای در آمد، در روزگار ما، قبایی ست که به قامت سالاری ایرانی، شاپور بختیار، بریده شده است.

اولین دیدار من با او فردای روزی بود که از ایران به فرانسه رسیدم – در سال ۱۹۸۰ و در بحبوحۀ زیر و زبر شدن دیارمان – چون قصد داشتم هر چه زودتر به ایران برگردم و می خواستم بدانم آنجا از دست من چه بر میاید. برنامۀ این نخستین دیدار را از قبل ریخته بودم. بسیار حوادث دیگر، در صدر این حوادث، جنگ ایران و عراق پیش آمد و من در اینجا ماندگار شدم. طبعاً دیدارها مکرر شد و همکاری ها مداوم بود تا سال ۱۹۹۰ که دعوتی از من به عمل آمد برای تدریس و تحقیق در دانشگاه میشیگان و من آمادۀ سفر شدم. چند روزی مانده به راهی شدنم، مقرر شده بود به “سورن” – محل سکونت دکتر بختیار – بروم، نه به نیت خداحافظی بلکه برای شرکت در آخرین جلسۀ شورای نهضت مقاومت ملی. بی آنکه در زمان دیدار از این امر آگاهی داشته باشم این ملاقات واپسین دیدار من با او بود: چند روزی پس از بازگشتم به فرانسه، بعد غیبتی یکساله، در ۶ اوت ۱۹۹۱ او را کشتند – به نامردی.

بیشتر بخوانید »

آنان که دل در گرو ایران و ایرانی دارند و در راستای منافع ملت ایران گام برمی دارند، در شرایط کنونی کشورمان ایران به دنبال آرمان هایی هستند که شاپور بختیار، سی و شش سال پیش برای دستیابی به آنها تلاش کرد. آن «مرغ طوفان» فارغ از دغدغه های شخصی وفادار به قانون اساسی مشروطه ایران و باورمند به حاکمیت قانون، برای نجات ایران از فاجعه انقلاب اسلامی ۵۷ و برای آزادی ایران تا پای جان ایستادگی کرد.
کارنامه بختیار آنچنان درخشان و پربار است که هر انسان آزاده ای را به ستایش وادار می کند، از مبارزه با دیکتاتوری اسپانیا گرفته تا عضویت در ارتش آزادی بخش فرانسه و مبارزه با رژیم نازی هیتلر، و در نهایت نیز برای آزادی ایران و در مقابله با رژیم دیکتاتوری خمینی، هدف ماشین ترور واقع شد.
بدون شک هیچ سیاستمداری مصون از اشتباه نیست، ولی مهمترین ابزار برای ارزش گذاری بر عملکرد یک سیاستمدار، آرمان هایی است که آن سیاستمدار به آن دلبسته است و اینکه چقدر برای دستیابی به آن آرمان ها تلاش نموده و از خود پایداری نشان داده است.
از اهداف زیر به عنوان آرمان هایی نام برد که در افق دید زنده یاد شاپور بختیار همیشه وجود داشته است: آزادی، حاکمیت مردم بر کشور، حاکمیت قانون، جدایی دین از سیاست، و عدالت اجتماعی.
شورای ملی ایران یاد زنده یاد شاپور بختیار را گرامی می دارد و تاکید می کند که دست یابی به برگزاری انتخابات آزاد و سالم و عادلانه، مردم سالاری، جدایی دین از سیاست و فعالیت آزادانه احزاب، سرلوحه منشور شورای ملی ایران است.

واکنش تند مسئولان رسمی و رسانه های منسوب به اصولگرایان جمهوری اسلامی در قبال قبول دعوت کنگره آمریکا از سوی دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی برای ادای شهادت پیرامون توافق های محرمانه با ایران، نشانه نگرانی جدی تهران در مورد عواقب افشای فعالیتهای مرتبط با “ساخت بمب اتمی است”؛ اقدامی که رهبر جمهوری اسلامی مبادرت به آنرا طی صدور یک فتوا منع کرده است.
پیش از دعوت از آمانو، جان کری وزیر خارجه و ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا در کمیته نیروهای مسلح سنا حضور یافتند ولی توضیحات ناقص آنها در مورد وجوه محرمانه توافق اتمی ایران با آژانس، قانون گذاران سنا را قانع نساخت.
به این دلیل، مجلس سنا تصمیم به دعوت از آمانو و اخذ اطلاعات دست اول از طرف رسمی قرار داد محرمانه با تهران را اتخاذ کرد.
حضور روز چهارشنبه ۵ ماه اوت دبیرکل آژانس در سنای آمریکا نه تنها تلاشی است برای روشن ساختن ابعاد محرمانه توافق با ایران، که در عین حال فرصتی است از سوی نمایندگان حزب جمهوری خواه برای خدشه دار ساختن تعامل دولت اوباما جمهوری اسلامی.

بیشتر بخوانید »

در خرداد ماه پیش دنیای باستانشناسی ومیراث فرهنگی و هنر ایران یکی از مهم ترین فرزندان خود را از دست داد. دکتر شهریار عدل ایران شناس برجسته و متخصص ممتاز تاریخ؛ باستانشناسی و هنر ایران در روز یکشنبه ۳۱ خرداد در پاریس خاموششد. من این خوشبختی را داشتم که درست ۳ روز پیش از خاموشی او به خانه اش در منطقه پانزدهم پاریس رفتم و چند ساعتی با او گفت و گو داشتم. ۳ روز بعد که شوربختانه خبر خاموشی اش را شنیدم؛ من هم مانند دیگر دوستان و دوستداران فرهنگ و تمدن ایران شگفت زده و اندوهگین و سوگوار شدم؛ به دیدارش رفته بودم تا به عنوان یک کارشناس حفظ و معرفی میراث فرهنگی و تمدن کهن ایران و عضو ایکوموس جهانی در باره میراث فرهنگی سراسر جهان که با تهدیدهای مختلفی روبروست؛ به ویژه در باره آثار تمدنی حوزه فرهنگی ایران بزرگ در سوریه و عراق که توسط دولت اسلامی – داعش – مورد تهدید قرار گرفته و نیز خطراتی که مکان هایی تاریخی ایران مانند تخت جمشید؛ پاسارگاد و آرامگاه کورش بزرگ را تهدید می کند؛ برای سایت انجمن گفتوگو کنیم. اما شهریار عدل گفت به دلیل این که در راه سفر به ایران هستم برای ادامه ی طرح ارگ تاریخی بم این گفت و گو را به بعد موکول می کنیم. خاموشی دکتر شهریار عدل اگر چه بسیاری از طرح ها ی او را نا تمام گذاشت اما بدون شک جای پای ژرف او در تاریخ و فرهنگ و میراث فرهنگی و باستانشناسی ایران پایدار خواهد ماند.

بیشتر بخوانید »

هنوز جوهر توافق اخیر درباره برنامه اتمی رژیم خشک نشده است که رژیم ایران قصد خود را برای صدور تروریسم و نا امنی در منطقه هویدا می کند.
توطئه ناموفق رژیم بر علیه دولت بحرین نمونه دیگری از سیاست این رژیم مذهبی برای ایجاد بی ثباتی در منطقه است. ترورهای اخیر که برای دخالت در امور داخلی بحرین برنامه ریزی شده بود، به همراه صدور بنیادگرایی به یمن، لبنان و عراق و سوریه و عربستان، بر اساس سیاست های کلان رژیم برای چنگ انداختن بر کشورهای منطقه است.
شورای ملی ایران به شدت این سیاست را که تنها به بی ثباتی بیشتر در منطقه می انجامد، نکوهش می کند.
تیم اوباما و دیگر کشورهای ۵ + ۱ به صراحت گفته اند که هدف از توافق هسته ای، جلوگیری از دست یابی ایران به بمب اتم و جلوگیری از جنگ بوده است.
ما نیز به دنبال چنین اهدافی هستیم، اما همزمان تاکید می کنیم که با برداشتن تحریم ها، میلیاردها دلار از اموال مردم ایران آزاد می شود، و نباید اجازه داده شود که از این مبالغ برای صدور تروریسم و گسترش تنش در منطقه، بهره جسته شود.
سران رژیم جمهوری اسلامی عنوان کرده اند که قصد دارند از مردم ستم دیده بحرین و فلسطین و یمن حمایت نمایند، و نباید فراموش کرد که ستم دیده ترین مردم منطقه، همانا مردم ایران هستند که سی و شش سال اخیر را در زی
ر خفقان و مشقت ناشی از وجود این رژیم سپری کرده اند.
جوهره و طبیعت رژیم جمهوری اسلامی بر بحران زایی و ترور بنا شده است، و تنها روش تغییر، حمایت شفاف جامعه جهانی از آرمان های مردم ایران برای رسیدن به دمکراسی و اعتلای حقوق بشر است.
رضا پهلوی
ریاست شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد

گرد و غبار فرونشسته است و توافقی که مدتها منتظرش بودیم بین ایران و پنج به اضافه یک ( ۵ عضو دائمی شورای امنیت و آلمان) تحت عنوان « برنامه همه جانبه مشترک برای عمل به صورت واقعیت درآمده است. [ از قراردرایران آن را « برجام» نامیده اند- ا.س.). برجام قراراست برنامه اتمی ایران را کاهش بدهد و درازایش هم شماری از تحریم ها لغو شود. هم چنین این هم واقعی است که قطع نامه ۲۲۳۱ سازمان ملل که همه قطع نامه های پیشین سازمان ملل وتحریم هائی که از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران وضع شده است را پایان خواهد داد هم به تصویب رسیده است. مااکنون می توانیم برندگان و بازندگان این درگیری ۳۶ ساله ایران با مخالفانش را بررسی کنیم.

بیشتر بخوانید »

اینک که ایران و گروه پنج به علاوه یک به توافق طولانی مدت جامع برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران دست یافته و آن را تحت نظارت سخت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آورده‌اند، مخالفان توافق و به خصوص دولت اسرائیل و لابی‌اش در آمریکا، به تلاش‌های خود جهت بر هم زدن توافق و اجبار کنگره به رد آن شدت بخشیده‌اند.

خصوصاً نتانیاهو- نخست وزیر اسرائیل- و همفکرانش در حال اشاعه دروغ، بزرگ‌نمایی و تنها گفتن نیمی از حقیقت در مورد ایران بوده و هستند تا چهره‌ای اهریمنی از ایران بسازند و بدین ترتیب دفاع از توافق هسته‌ای را ناممکن کنند. چه میزان از مدعیات نتانیاهو حقیقت دارد؟ بیائید برخی از آنها را به آزمون بگذاریم.

بیشتر بخوانید »

روز ۲۳ تیر۱۳۹۴، بعد از ۱۲ سال مذاکره، بالاخره طلسم پرونده هسته‌ای ایران شکست وگام مهمی در جهت رفع سایه شوم این پروژه بی‌سرانجام از سرملت ایران برداشته شد. پروژه ای که بیش از بیست سال ملت ایران را به گروگان گرفته و از کمترین ارزش اقتصادی، فنی یا علمی برخوردار است و شواهد متعددی حکایت از آن دارند که محرک اصلی آن ماجراجویی نظامی بوده است. ماجراجویی که نتیجه ندانم کاری و اشتباه محاسبه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فرمانده کل قوا، یعنی شخص آقای خامنه‌ای برای ایجاد توانایی‌های تولید سلاح هسته‌ای بوده است. اکنون با امضای سندی به نام ” برنامه جامع اقدام مشترک” راه این کار برای آقای خامنه‌ای کاملا بسته شده است. البته بسته شدنی که دست کم تا ده سال دیگرملت ایران را در تنگنا نگاه خواهد داشت.

بیشتر بخوانید »

درس های بزرگی در یک گردش به راست گیج کننده سیریزا وجود دارد که فرایافت آن ها مستلزم زدودن برخی کلیشه های مقدس است! راهنمای چپ زدن و ناگهان به راست چرخیدن برای بسیاری که دل به کرامات بدست گرفتن ماشین دولتی بسته بودند، به راستی لحظه هائی سخت سرگیجه آوری است. چپ معطوف به قدرت در یونان به خیال خود با سودای تصرف قدرت سیاسی، در شرایطی که احزاب و نمایندگان سنتی و متعارف آن بی اعتبارشده بودند، راه خود را کج کرده، اسب تروائی را زین کرده و از طریق انتخابات واردسازوکارها و قلعه حفاظت شده دشمن کردند، غافل از آن که در این حریم خالصابورژوائی و مین گذاری شده این خطرجدی وجود دارد که چپ ها “راه رفتن” خود را هم فراموش کنند و طعمه آسان شکارچیان بی رحم قرارگیرند و در یک ضدحمله خود به اسب تروای دشمن برای حمله به صفوف مردم و چپ ها تبدیل شوند و چنین هم شد. بهرحال، بهم ریختن صفوف چپ و اشاعه یأس و ناامیدی از مهم ترین پی آمدهای این ضدحمله و شبیخون خدایان سرمایه و اقتدار به اردوی جنبش است. داستان عروج و افول چپ معطوف به قدرت یونان فقط داستان یک شخص و حزب و یک کشور نیست، بلکه داستان بسیاری از ما و بسیارانی در جهان است.

بیشتر بخوانید »

حسن شریعتمداری

گفتا زکه نالیم که از ماست که بر ماست
اخیراً آقای مهندس هاشم صباغیان، از اعضای برجسته نهضت آزادی ،در مصاحبه‌ای که با روزنامه قانون تحت عنوان” به چمران هم جفا نمودند “ کرده اند بدون هیچ مناسبتی درپاسخ یکی از سؤالات مصاحبه کننده، نامی هم از بنده آورده و می‌گویند:
نقل قول
”…..از جاهای مهمی که مسئله داشت آذربایجان بود که حزب خلق مسلمان را درست کرده بودند و علیه دولت موقت فعالیت می‌کردند. یک بار به ما خبر دادند که آقای مهندس حسن شریعتمداری، فرزند آیت‌… شریعتمداری می‌خواهند بروند ایستگاه رادیو تبریز را بگیرند . من با او تماس گرفتم و گفتم حسن آقا چه کار می‌کنید مگه علاقه‌مند به انقلاب نیستید . گفت هرقسمت رایک نفر برداشته آذربایجان هم سهم من است . ببینید این تفکر حاکم بود…“
پایان نقل قول
ایشان یا بعلت گذشت زمان و کهولت سن، دچار ضعف حافظه شده اند و یا آشکارا خلاف واقع می‌گویند . اولاً من با ایشان رابطه مستقیم نداشتم و رابط من با ایشان مرحوم آقای حاج بیوک جورابچی ، از تجار خیر و سرشناس تهران وا زیاران نزدیک به مرحوم آیت‌الله العظمی شریعتمداری بود . آقای صباغیان هیچ موقع و به تأکید در این هنگام نیز با من گفتگوی تلفنی نداشته اند و آقای جورایچی نیز چنین مکالمه‌ای را با ایشان برای من نقل ننمود است .

بیشتر بخوانید »

سرمایه‌داری صنعتی زمین را به‌طور بی‌سابقه‌ای گرفتار بحران‌های زیست محیطی کرده است و در این میان کشورهای موسوم به «کشورهای جنوب» اوضاع و احوال نامساعدتری نسبت به «کشورهای شمال» دارند. فشار بحران‌های محیط‌زیستی نیز مانند دیگر بحران‌ها، بر دوش آفرینندگان بحران و آنها که از آن سود می‌برند نیست و این کشورها و گروه‌های فرودست هستند که باید بیشترین بها را در تحمل بحران بپردازند. در ایران نیز به نظر می‌رسد همین روند در جریان است؛ مرکزنشینان برای تمام کشور تصمیم می‌گیرند و این مردم حاشیه‌نشین هستند که تاوان سیاست‌های نادرست را پس می‌دهند. توفان‌های گرد و خاکی که در دهه گذشته استان‌های جنوب و جنوب‌غربی کشور را درنوردیده، محصول اعمال سیاست‌های نادرستی‌ست که از دوران پس از جنگ به اسم «توسعه» در پیش گرفته شد. توسعه ناپایداری که از آن زمان هیچ‌گاه از دستورکار دولت‌های مختلف خارج نشده و تنها به اشکال و اسامی گوناگون، ماشین تخریب خود را به‌پیش رانده است. پروژه‌هایی که خاک به آسمان خوزستان پاشیدند، مهر تایید مسئولان کنونیِ سازمان محیط‌زیست، وزارت نفت و… را بر خود دارند. گزارش گاردین نگاهی‌ست به آنچه طی چند دهه گذشته -به اسم توسعه- بر خوزستان رفته است. مرور این روند شاید به ما بگوید که چقدر می‌توان به جدی بودن شعارهای حمایت از محیط‌زیست امیدوار بود.

آسمان آبی در افق رو به تیرگی می‌نهد، مه‌آلود می‌شود، به رنگ زرد طلایی در می‌آید و به‌سرعت جایش را به یک سبزِ درخشان می‌دهد، گویی که یک مُرداب است. دما پایین می‌آید و باد شهر را درمی‌نوردد. خیال آدم را ورمی‌دارد که شاید می‌خواهد باران ببارد. اما توفانِ گرد و خاک است که دارد از راه می‌رسد. به‌زودی تیرگیِ خاکستری‌رنگی پدیدار خواهد شد، و آسمان و خورشید دیگر قابل‌رویت نخواهند بود.

بیشتر بخوانید »

به بهانۀ برگزاری کنگرۀ سوم سکولار دموکرات های ایران

در حالی کنگرۀ سوم سکولار- دموکرات های ایران در شهر فرانکفورت آلمان با موفقیت به کار خود پایان داد که می توان این کامیابی را حداقل ازدومنظر به تامل نشست. به باور نگارنده، عواقب و نتایج این همایش بیش از پیش در دو محور چشم نمایی می کند
– پیوستگی نظری و ارتباط محسوس بین نیروهای مبارز داخل و خارج از کشور
– میل به همگرایی نیروهای انحلال طلب در برابر تمامیت خواهی کل نظام

بیشتر بخوانید »

مردم یونان باردیگر با اکثریتی کمابیش قاطع مخالفت خود را با ریاضت اقتصادی و سیاست گرسنگی دادن سران اتحادیه ابراز داشتند. روی کار آمدن سیریزا و رأی مردم به آن در برابراحزاب مدافع ریاضت اقتصادی نیز اساسا بدلیل مخالفت آن ها با این نوع سیاست بود. البته نگرانی از ورشکستگی بانک ها و از دست رفتن پس اندازها یا بازگشت به پول سابق و بی ارزش شدن یوروهای پس اندازشده، که سران و رسانه های اتحادیه اروپا بر آتش آن می دمیدند، موجب ترس و نگرانی بخشی از جامعه هم چون بازنشستگان شده و مانع از آن گشت که که اکثریت قاطع تری بدست آید. با این همه علیرغم کارشکنی سردمداران سیاسی و رسانه ها، چیزی از اهمیت این همه پرسی و پی آمدهای محتمل آن کم نمی شود. نباید فراموش کنیم که اساسا نفس برگزاری رفراندوم توسط عضوی از اتحادیه اروپا بخصوص توسط اعضاء ضعیف تر در باره سیاست های کلان حاکم بر این اتحادیه یک نافرمانی محسوب می شود. چنان که در گذشته حزب سوسیالیست یونان وقتی برای خروج از بن بستی که در پی فشار ترویکا برای تحمیل سیاست های ریاضت اقتصادی از یکسو و فشارمردم یونان از سوی دیگر با آن مواجه بود، البته با رویکردمثبتی که به سیاست ریاضت کشانه داشت به فکرهمه پرسی افتاد، اما بدلیل مخالفت های قاطع دولت آلمان و برخی شرکاء احضارشده و موردغضب قرارگرفت، بطوری که دیگرجرئت نکرد آن را برگزارکند. در نزد سرمایه داران دموکراسی بسیار عزیز و مامانی است، البته به شرط آن که خروجی اش باب میل آن ها باشد و گرنه خطرناک است و باید از آن پرهیزکرد.

بیشتر بخوانید »

توافق احتمالی هسته‌ای بین ایران و ۱+۵ بسیاری را نگران کرده است. انگیزه‌ها متفاوت است اما اکثر مخالفان نیروهای افراطی و جنگ‌طلب ایران، اسرائیل، آمریکا و کشورهای عربی هستند. مخالفت‌ها به شیوه‌های متفاوتی بیان می‌شود.

هرگونه توافقی به عدم اجرای تدریجی “شدیدترین تحریم‌های طول تاریخ” منتهی خواهد شد. تحریم هایی که مجازات جمعی مردم ایران و نقض حقوق بشر بوده و هستند (۱ و ۲ و ۳ ). نیروهای افراطی ایران که از تحریم‌ها ده‌ها میلیارد دلار کسب کرده‌اند می‌گویند که توافق هسته‌ای خیانت است چرا که تمامی دستاوردهای هسته‌ای و استقلال ایران را پایمال می‌کند.

بیشتر بخوانید »