خبرنامه خلیج فارس تازه ترین مقالات و اخبار سیاسی، فرهنگی، هنری و اقتصادی
صفحه‌ی بازارچه‌ی کتاب ما؛ بیشتر از هر مطلب دیگری بوی ایران و امروز و کتاب می دهد. باز هم به همراه خبرنگارمان بهارک عرفان در تهران؛ سری به پیشخوان کتاب فروشی‌های شهر زده ایم و عناوین تازه را برگزیده ایم. با هم بخوانیم…
خاورمیانه باستان گهواره تمدن
نویسنده: استیون برک
مترجم: شهربانو صارمی
ناشر: ققنوس
قیمت: ۳۸۰۰۰ تومان
تعداد صفحات: ۵۴۴ صفحه
خاورمیانه با قرار گرفتن در محل اتصال سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا، نقشی مهم در تاریخ بشر ایفا کرده است. این اصطلاح نشان می دهد که منطقه مذکور، در عین حال که حوزه ای متمایز است، فرهنگ هایی با پیشینه مشترک دارد. خاورمیانه در طول تاریخ جایگاه اقوام و فرهنگ های گوناگون بوده است. پی بردن به این نکته که این مردم چه کسانی بوده اند و چگونه با هم ارتباط داشتند، کاری دشوار و در عین حال، برای تاریخ شناسان جذاب است. کشاورزی و امور اقتصادی از دیگر حوزه هایی هستند که خاورمیانه خاستگاه آن ها بوده است.
این کتاب به صورت گروهی تالیف و تدوین شده است. علاوه بر استیون برک به عنوان یک باستان شناس خاور نزدیک، ماری بروان، مارک دبیلو. چوالاس، کیت دا کوستا، پیتر ادول، یوزف گارفینکل، لیوره گروسمن، لوید لیولین جونز، کوین ام. مک گو، کارن ردنر، ست ریچاردسون، ساندرا شم، گانن شارون و مت واترز نیز که همگی از خاورشناسان دانشگاهی و محققان این حوزه هستند، در تهیه مطالب این کتاب سهیم بوده اند.
آشنایی با خاورمیانه، هلال حاصلخیز: زادگاه کشاورزی، ببن النهرین: گهواره تمدن، کشمکش بر سر قدرت: پادشاهی ها در جنگ، اربابان دنیای شناخته شده: عصر امپراطوری ها، در اشغال: فاتحان یونانی و رومی و در جستجوی ریشه ها: کشف دوباره خاورمیانه، عناوین فصول این کتاب هستند.
خشایارشا اول، افول هیتی ها، پادشاهی کهن هیتی، بنی اسرائیل و یهودیه، امپراتوری بطالسه، باغ های معلق بابل، کوروش کبیر، سفالگری در بین النهرین، خط میخی، اهلی کردن حیوانات، پادشاهی اکد، زیگورات ها و … از جمله مباحثی هستند که در این کتاب درباره آن ها بحث شده است.
در قسمتی از این کتاب می خوانیم:
پس از آغازی بسیار سخت، و از دست رفتن تاج و تخت بابل، سارگن توانست سلطنت خود را در آشور استحکام بخشد. تسخیر کرکمیش در سال ۷۱۷ ق.م به سارگن فرصت داد هزینه های ثابت اما بی حاصل آرایش قشون را از آغاز دوران سلطنتش جبران کند. شهر کاملا سنگربندی شده و ثروتمند کرکمیش تقاطع مهم فرات را کنترل می کرد؛ این شهر در تقاطع های میان ساحل مدیترانه، آناتولی و آشور واقع شده بود؛ و از نقش خود در تجارت بین المللی منتفع می شد. از این گذشته کرکمیش آخرین دولت از دولت های هیتی نو بود، وارثان سریانی امپراتوری قدرتمند آناتولیایی هیتی هزاره دوم ق.م و شاه آن در میان پادشاهی های هیتی نو نقش رهبری داشت.
شوهر دلخواه و زن بی‌اهمیت
نویسنده: اسکار وایلد
مترجم: پرویز مرزبان غلمرضا امامی
ناشر: انتشارات علمی و فرهنگی
تعداد صفحات: ۲۲۲
قیمت: ۱۲۵۰۰ تومان
ترجمه مرزبان از این دو نمایشنامه نخستین بار در سال ۱۳۳۵ از سوی بنگاه ترجمه و نشر کتاب منتشر شده بود که بعدها مبدل به موسسه فرانکلین و پس از انقلاب موسسه انتشارات علمی و فرهنگی می‌شود.
در نمایشنامه شوهر دلخواه که یکی از نمایشنامه‌های جدی وایلد است و بسیاری از منتقدان آن را یک «کمدی جدی» می‌نامند، نویسنده داستانی را درباره خیانت و جاه طلبی و عشق و فضیلت بیان می‌کند. او در این نمایشنامه با قلم و طبع ظریف خود، خودسری و سبکسری اشراف انگلستان را مورد استهزا قرار می‌دهد و با طعنه‌هایی مخصوص به خود در قالب این متن از آنها یاد می‌کند.
این نمایشنامه به قدری ژر از حادثه و آکنده از بحث‌های اخلاقی با روایت جدی است که دیگر جای زیادی برای شوخی و بذله‌گویی در متن توسط وایلد باقی نمی‌گذارد هر چند که ساختار این متن به طور کلی کمدی است اما این شیوه از بیان کمدی است که متن وایلد را به یک کمدی جدی مبدل می‌کند.
قدرت سخنگویی و فن بیان خطابه به سبک آثار آن دوران از متن نامایشنامه خارج شده و نویسنده تنها با عنوان کردن پاره‌ای از شوخی‌ها و موقعیت سازی کمدی سعی در جلو بردن داستانش دارد.
نمایش زن بی‌اهمیت نیز متنی کمدی است که در آن نویسنده با اشاراتی لطیف و کنایه‌هایی دلنشین به نقد روابط حاکم بر ساختار اجتماعی انگلستان در اوایل قرن بیستم می‌پردازد.
نماینشامه شوهر دلخواه برای نخستن بار در سال ۱۸۹۳ و نماینشامه زن بی‌اهمیت نیز در سال ۱۸۹۵ برای نخستین نوبت منتشر شده‌اند.
از دیگر آثار اسکار وایلد می‌توان به شاهزاده خوشبخت و پرستوی کوچولو، بلبل و گل سرخ، پسرستاره، غول خودخواه، پادشاه جوان، گربه سفید و… اشاره کرد. وایلد در کنار داستان نویسی در حوزه شعر و نثر نویسی و نماینشامه نویسی نیز تبحر داشته است.
گل‌های جنگ
نویسنده: کلینگ یان
مترجم: مریم آقایی
ناشر: کتابسرای تندیس
کلینگ یان از جمله نویسندگان معاصر چین است که به دلیل رمان‌ها و داستان‌های کوتاهش شناخته می شود. رمان «گل های جنگ» یکی از آثار اوست که در سال ۲۰۱۱ فیلمی سینمایی با اقتباس از آن، با همین نام، کارگردانی ژنگ ییمو و حضور بازیگری چون کریستین بل ساخته شد.
رمان «گل‌های جنگ» مربوط به دوران اشغال چین توسط نیروهای ارتش ژاپن و جنایت‌هایی است که ژاپنی‌ها در چین انجام دادند. داستان از دسامبر ۱۹۳۷ آغاز می‌شود؛ زمانی که سربازهای ژاپنی شهر نانکینگ را تصرف کرده‌اند. گروهی دختر مدرسه‌ای چینی تحت آموزش کلیسا وحشت زده در محوطه کلیسای آمریکایی شهر پنهان شده اند. شوجوئان سیزده ساله یکی از آن‌هاست که مخاطب رمان، اتفاقات تکان دهنده داستان را از دریچه نگاه او می بیند.
کلیسای مذکور توسط پدر اینگلمن، کشیش آمریکایی که سال‌هاست در چین اقامت دارد، اداره می‌شود. این کلیسا در جنگ میان چین و ژاپن محدوده بی‌طرف محسوب می‌شود. اما ژاپنی‌ها در جنگ از پیمان‌های بین‌المللی پیروی نمی‌کنند. آنها به خیابان‌های شهر می‌ریزند و شهروندان غیرنظامی را غارت کرده و مورد تجاوز قرار می‌دهند. این مسأله دخترها را در معرض خطر بزرگی قرار می‌دهد. اما مشکل از جایی مضاعف می شود که تعدادی مهمان ناخوانده به کلیسا می آیند و اوضاع را بدتر می کنند.
رمان «گل‌های جنگ» این مفهوم را مقابل مخاطب می گذارد که جنگ، چگونه همه پیش‌داوری‌ها را واژگون می‌کند و چگونه عشق در بحبوحه مرگ می‌شکفد.
سواحل خلیج فارس
نویسنده: جان گوردون
مترجم: عبدالرسول خیراندیش
ناشر: آبادبوم
قیمت: ۲۰۰۰۰تومان
تعداد صفحات: ۲۷۰
اثر حاضر ترجمه بخشی از کتاب مشهور «راهنمای خلیج فارس» با عنوان Gazetteer of the Persian Gulf, Oman, and Central Arabia اثر جان گوردون لوریمر است. این کتاب را می توان مفصل ترین متن درباره تاریخ و جغرافیای خلیج فارس (سواحل جنوبی ایران، قسمتی از عراق، کشور عمان و شبه جزیره عربستان) دانست که حدود صد سال پیش نوشته شده است. چنانکه از محتوای کتاب برمی‌آید مطالب آن در سال‌های ۱۹۰۴ـ۱۹۰۷م / ۱۲۸۲ـ ۱۲۸۵ﻫ.ش / ۱۳۲۲ـ۱۳۲۵ﻫ.ق تألیف و تنظیم شده، اما بیشتر مواد آن از تحقیقات و مطالعات مأموران انگلیسی در نیمه دوم قرن نوزدهم که از جانب حکومت هند مأمور خلیج فارس و نواحی پیرامون آن بوده‌اند، فراهم آمده است. نسخه اصل کتاب در شش جلد (دو جلد در مسائل جغرافیایی و چهار جلد مطالب تاریخی) تدوین شده است.
هرچند کتاب لوریمر بیانگر دیدگاه امپراتوری مستعمراتی بریتانیاست اما اطلاعات فراوانی از مناطق جغرافیایی خلیج فارس، اعم از مسائل آب و هوایی، ارضی، انسانی، اقتصادی، ارتباطی، آمار در آن ثبت شده است که شرایط صدسال پیش این مناطق را نشان می دهد. علاوه بر توصیف شرایط جغرافیایی و آب و هوایی مناطقی که موضوع کتاب هستند، تمام آبادی های موجود در آن زمان در این مناطق به صورت مدخل هایی مستقل معرفی شده اند. بسیاری از آبادی‌هایی که در این کتاب نام برده شده، ممکن است تغییر نام داده یا از نظر اداری دچار دگرگونی شده باشند یا شرایط جمعیتی و اقتصادی آنها دیگر وجود نداشته باشد. در این کتاب آمار گوسفند و بز و نخل هر آبادی به دقت ذکر شده و یا جمیعت نواحی بر اساس نفرات یا تعداد خانوار (با میانگین هر خانواده پنج نفر) ارائه شده و نیز فاصله آبادی‌ها و جهات جغرافیایی آنها تعیین شده است.
مؤلف کتاب، جان گوردون لوریمر، متولد ۱۴ ژوئن ۱۸۷۰ م است. او عضو دفتر خدمات کشوری هند بود و از ۹ دسامبر ۱۹۱۳ سمت سرپرست سیاسی و سرکنسول بریتانیا در بوشهر را بر عهده داشت. لوریمر در هشتم فوریه ۱۹۱۴ هنگامی که مشغول پاک کردن اسلحه کمری خود بود کشته شد.
تا کنون قسمتهایی از هر دو بخش تاریخ و جغرافیای لوریمر به فارسی ترجمه و منتشر شده است. اما به دلیل گستردگی و فراوانی مطالب، ترجمه کامل آن، حتی بخش های مربوط به ایران، تنها با کاری جمعی میسر است، از همین رو شاهد ترجمه قسمت هایی از این کتاب عظیم بوده ایم.
ترجمه حاضر از کتاب جغرافیایی لوریمر تقریباً منطبق با استان کنونی بوشهر است. در ترجمه حاضر به طور مشخص این مناطق معرفی شده اند: شهر و شبه جزیره بوشهر، دشتستان، مزارعی، زیراه، شبانکاره، لیراوی، دیلم، حیات داود، رود حله، خارگ، انگالی، تنگستان، دشتی و شیبکوه. مترجم کتاب عبدالرسول خیراندیش که خود زاده برازجان، از شهرهای استان بوشهر است، به دلیل تسلط و اِشرافی که بر تاریخ و جغرافیای جنوب کشور، به ویژه استان های بوشهر و فارس دارد، در تعیین محدوده جغرافیایی و شیوه تنظیم کتاب برای خواننده ایرانی آگاهانه عمل کرده است.
تحقیقات میدانی خیراندیش و آگاهی اش از بر تاریخ و جغرافیای استان بوشهر سبب شده افزون بر ترجمه یک منبع دست اول در زمینه جغرافیای تاریخی این استان، اطلاعات علمی و توضیحات روشنگر در دیباچه و مقدمه و تعلیقات و پاورقی های کتاب در اختیار خواننده قرار دهد. او کتاب را به معلمانش در دبیرستان فردوسی برازجان تقدیم کرده است.
از جمله ویژگی ها و وجوه تمایز کتاب، می توان به تنظیم دو فهرست مطالب شامل نخست «فهرست اجمالی مطالب» شامل فصول اصلی کتاب، منطبق با مناطق و نواحی اصلی؛ و دوم «فهرست تفصیلی مطالب» شامل تمام عناوین جزئی و اسامی آبادی ها که مدخل های کتاب را تشکیل می دهند، اشاره کرد.
«دیباچه» کتاب به قلم مترجم، توضیحاتی است که خواننده را با کارِ انجام شده در این ترجمه آشنا می کند؛ از جمله ترتیب انتخاب و تنظیم مدخلها، شیوه تبدیل مدخل ها از جدول در متن اصلی به متن در ترجمه حاضر، شیوه آوا نگاری اسامی، نحوه استفاده از واحدهای زمانی و مقیاس ها، شیوه اشاره به جهت های جغرافیایی، و سرانجام علل انتخاب بخشی از کتاب Gazetteer برای ترجمه. «مقدمه»، توضیح و تحلیل مترجم در مورد چگونگی شکل گیری کتاب Gazetteer است که علاوه بر اطلاعات جامع در مورد کتاب، تحلیلی تاریخی در مورد نویسنده و کتاب اصلی است. پاورقی های فراوان که نتیجه مشاهدات میدانی و مسافرت های شخصی مترجم است، نزدیک به یک سوم حجم کتاب را تشکیل می دهد.
