نیمی از ظرفیت صنایع تعطیل است
محمد شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به وضعیت واحدهای تولیدی کشور اعلام کرد: ۵۰ درصد از واحدهای تولیدی کشور با ظرفیتی بیش از ۵۰ درصد فعالیت دارند. استان البرز نیز هفتمین پایگاه صنعتی کشور به شمار میرود و سال گذشته در این استان هزار و ۲۵۶ پروانه بهرهبرداری جدید صادر شده است. البرز طی چند ماه گذشته از رتبه ۲۷ پرداخت تسهیلات رونق تولید به رتبه اول کشور ارتقا یافته است. وی در ادامه یکی از معضلات اساسی واحدهای تولیدی را نرخ سود بالای بانکی عنوان و اعلام کرد: واحدهای تولیدی با نرخ سود ۲۳ درصد با مشکل مواجه میشوند و بازدهی واحدها پاسخگوی این میزان سود نیست. بر همین اساس انتظار میرود کاهش نرخ بهره متناسب با تورم در شورای پول و اعتبار مطرح شود. وزیر صنعت، معدن و تجارت یکی از معضلات اساسی واحدهای تولیدی را نرخ سود بالای بانکی عنوان و اعلام کرد: واحدهای تولیدی با نرخ سود ۲۳ درصد با مشکل مواجه میشوند و بازدهی واحدها پاسخگوی این میزان سود نیست.
رشد ۳۶ درصدی قیمت خودروهای وارداتی
توقف یکباره ثبت سفارش واردات خودرو در ماههای اخیر در غیبت دستگاه نظارتی مسئول باعث ایجاد هرج ومرج در بازار فروش خودروهای خارجی شده و شرکتهای وارد کننده این خودروها، قیمت ها را به دلخواه خود افزایش داده اند. بطوریکه این رشد قیمتها در برخی موارد به ۳۶ درصد نیز رسیده است. این در حالی است که عرضه خودروها ازسوی این شرکتها پیش از افزایش تعرفه واردات خودرو، ثبت سفارش و وارد شدهاند و اصولا رشد تعرفه یا حتی افزایش قیمت دلار آزاد نیز مشمول آنها نشده است. دراینباره میتوان به افزایش قیمت حدود ٢۵ میلیون تومانی برخی محصولات کیا توسط شرکت اطلسخودرو اشاره کرد. این شرکت قیمت سورنتو ٢٠١۶ را ٢۵میلیونو ٨٠٠هزار تومان افزایش داده و نرخ جدید ٢٧۴میلیونو ٢۶١هزار تومان را برای این خودرو تعیین کرده است. این شرکت همچنین قیمت اپتیما ٢٠١۶ را ٢٣میلیونو ٨٧١هزار تومان و قیمت کارنز ٢٠١٧ را ١٠میلیونو ۶٧۴هزار تومان افزایش داده است. قیمت پیکانتو ٢٠١۶ نیز با رشد ١۴میلیونو ٢٧٩هزار تومانی به ٩٣میلیونو ۶۶۵هزار تومان رسیده است. گروه خودروسازی بهمن قیمت این خودروها را افزایش هم داده است؛ برایناساس، قیمت مزدا٣ با افزایش سهمیلیونو ١۶٠هزار تومانی، از ١١٨میلیون تومان به ١٢١میلیونو ١۶٠هزار تومان افزایش یافت. همچنین قیمت سواری B۵٠ با رشد دومیلیونو ٧٠٠هزار تومانی، از ٧٧میلیونو صد هزار تومان به ٧٩میلیونو ٨٠٠هزار تومان رسید. گروه بهمن، قیمت وانت تککابین کارا را یکمیلیون تومان و قیمت وانت دوکابین کارا را نیز دومیلیونو ٢٠٠هزار تومان افزایش داد. قیمت کارا دوکابین نیز با افزایش دومیلیونو ٢۵٠هزار تومانی به ٧۴میلیونو ٧۵٠هزار تومان رسیده است.
دست های غیبی در پشت خرید ریل
در آغاز به کار دولت یازدهم با حضور وزرای راه و صنعت در اصفهان، قراردادی امضا شد که میتوانست یکی از اصلیترین بخشهای اقتصادی ایران را فعال کرده و به مرحله خوداتکایی برساند. موضوعی که با گذشت حدود پنج سال هنوز سرنوشت نامعلومی دارد. سرعت گرفتن روند ساخت خطوط ریلی جدید در ایران که با هدف توسعه شبکه راهآهن انجام میشد، نیاز به برخی مقدمات جدی داشت که یکی از اصلیترین گزینههای آن تامین ریل مورد نیاز برای این پروسه بود. در چنین شرایطی شرکت ذوبآهن اصفهان اعلام کرد که با انجام حمایتهای لازم میتواند شرایط را برای تولید ریل ملی فراهم کنند که ظاهرا با استقبال وزارت راه و شهرسازی مواجه شد. ظاهراچند بار وعده ذوبآهن برای تحویل ریل ملی به تعویق افتاد تا اینکه وزارت راه اقدام به قراردادهای جدید برای وارد کردن ریل نمود. در این فضا دو طرف ادعای خاص خود را داشتند. از یک سو ذوبآهن معتقد است که نقدینگی لازم برای پیشبرد اهداف در نظر گرفته شده در این مسیر به دست آنها نرسیده و با توجه به اینکه شرکتهای خارجی از امکانات فاینانس و تامین مالی استفاده میکنند، نمیتوان انتظار داشت که ذوبآهن توان رقابت با طرفهای خارجی را داشته باشد. از سوی دیگر وزارت راه اعلام کرده که حاضر است ریل ملی را حتی بالاتر از نرخهای بینالمللی خریداری کند و در این زمینه آورده مالی ثبت شده در قرارداد با ذوبآهن را پیش از اجرایی شدن این طرح به آنها تحویل داده است. به هرحال به نظر میرسد تولید ۴۰ هزار تن ریل ملی در قالب قراردادهای ابتدایی میان دو طرف به مراحل پایانی کار خود نزدیک شده و احتمالا این محصول ظرف ماههای آینده به وزارت راه تحویل داده میشود، اما هنوز مشخص نیست که دلیل اصلی طولانی شدن تولید این محصول عدم حمایت از ذوبآهن بوده یا مشکلات زیرساختی که در تولید این محصول در داخل ایران وجود داشته است. موضوعی که شاید جز با شفاف شدن ابعاد این قرارداد مشترک میسر نباشد.
هند جایگاه ایران در تولید آهن اسفنجی را گرفت
انجمن جهانی فولاد در گزارشی که در سال ۲۰۱۷ منتشر کرده است، به بررسی وضعیت فولاد ۶۶ کشور تولیدکننده این محصول پرداخته است. بر اساس این گزارش، تولید فولاد در ایران بیش از ۲۱ درصد افزایش یافته اما هند موفق شده با افزایش تولید آهن اسفنجی، رتبه اول ایران در تولید این محصول را بگیرد و ایران در تبه دوم تولید آهن اسفنجی دنیا قرار گرفت. این گزارش نشان میدهد که میزان تولید فولاد خام ایران در سال ۲۰۱۷ معادل ۲۱ میلیون و ۷۲۶ هزار تن بوده که رشد ۲۱.۴ درصدی را نسبت به سال ۲۰۱۶ نشان میدهد. البته در این مدت تولید فولاد خام جهان هم رشد ۵.۶ درصدی داشته و رکورد یک میلیارد و ۶۷۵ میلیون تن را ثبت کرده است. از میان تولیدکنندگان فولاد جهان، چین هنوز بزرگ ترین تولیدکننده دنیاست و با ۵.۷ درصد رشد، ۸۳۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تن فولاد خام تولید کرده است. پس از چین، ژاپن با تولید ۱۰۴ میلیون و ۹۳۰ هزار تن و هند با تولید ۱۰۱ میلیون و ۳۷۱ هزار تن در رتبه های دوم و سوم قرار دارند. آمریکا و کره جنوبی نیز به ترتیب با تولید۸۱ میلیون و۶۴۰ هزار تن و ۷۱ میلیون و ۱۸۰ هزار تن در رتبه های چهارم و پنجم هستند. اما در سال گذشته، ترکیه بیشترین میزان رشد تولید فولاد را داشته است؛ به طوری که با تولید ۳۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تن فولاد خام، رشد ۳۱.۱ درصدی را به ثبت رسانده است. تولید آهن اسفنجی جهان نیز در سال ۲۰۱۷ با ۹.۲ درصد رشد به ۷۲ میلیون و ۷۷۰ هزار تن افزایش یافته که طی این مدت هند با تولید ۲۵ میلیون و ۸۵۰ هزار تن رتبه نخست تولید این ماده را به خود اختصاص داده است
برای طرحهای عمرانی پول نداریم
اسحاق جهانگیری، معاون اول رییسجمهور با بیان اینکه قرار بود فاز اول آزاد راه تهران ـ شمال امسال به بهرهبرداری برسد، گفت: تاخیرهایی در قطعه اول این آزادراه وجود دارد. فاز اول این پروژه قرار بود امسال به بهرهبرداری برسد که تاخیراتی دارد. وی بابیان اینکه سرعت عملیات اجرایی در پروژه همت تا کرج بالا است، گفت: پروژه ادامه آزادراه همت تا کرج جزو پروژههای مهمی است که تعداد زیادی از مردم روزانه از این مسیر استفاده میکنند که سرعت اجرایی آن مناسب ارزیابی میشود و تا چند ماه آینده تکمیل خواهد شد. معاون اول رییسجمهور بابیان اینکه یکی از مهمترین محدودیتها در تکمیل پروژههای عمرانی منابع بودجهای است، گفت: توان اجرایی در کشور بسیار بالاست و حتی در احداث پلها و تونلهای خاص نیز متخصصان داخلی تبحر دارند و مشکل اصلی اغلب در تامین منابع مالی است. با این نحوه تامین بودجه اجرای پروژههای عمرانی و طرحها زمانبر میشود. جهانگیری همچنین به حضور بخش خصوصی در آزادراههای کشور اشاره کرد و افزود: حضور بخش خصوصی و سرمایه گذاری آنها در آزادراهها مناسب ارزیابی میشود؛ همچنین بخشی از منابع طرحهای بزرگ نظیر پروژههای ریلی از محل منابع خارجی تامین اعتبار میشود و حجم قابل توجهی از منابع خارجی به این پروژههای بزرگ کشور اختصاص یافته است.
خیز وزارت نفت برای جذب سرمایه داخلی
شواهد حاکی از آن است که مشکلات مالی وزارت نفت بیش از آنچه که به نظر می آید جدی است به طوریکه وزارت نفت با معرفی بسته های ۵ میلیارد دلاری به شرکت های داخلی برای توسعه میادین کوچک به نحوی اقدام به جذب سرمایه داخلی کرده است.
غلامرضا منوچهری، معاون توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت ایران در مراسم امضای تفاهمنامه همکاری بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت پتروایران که با هدف واگذاری مطالعه میدانهای دانان و سوسنگرد برگزار شد، حفظ، تقویت و فعالسازی شرکتهای ایرانی و مشارکت دادن هر چه بیشتر این شرکتها در طرحها و پروژههای صنعت نفت را یکی از سیاستهای وزارت نفت برشمرد که هم میتواند برگ برنده ایران در نبود شرکتهای بینالمللی باشد و هم در تقویت مبانی اقتصاد مقاومتی در کشور نقشی تعیینکننده ایفا کند. همچنین اسدالله قرهخانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی بر لزوم بهرهمندی از سرمایه و فناوریهای روزآمد شرکتهای بزرگ نفت و گاز جهان در صنعت نفت ایران تاکید کرد. و گفت: جذب سرمایه در صنعت نفت باید به گونهای انجام شود که از طریق درآمدهای همان سرمایه، امکان بازپرداختها نیز وجود داشته باشد. سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینکه صنعت نفت کشور به حضور سرمایهگذاران بزرگ خارجی نیاز دارد، افزود: حضور سرمایهگذار خارجی به معنای کنار گذاشتن شرکتهای داخلی نیست، بلکه استفاده از چنین سرمایههایی میتواند توان اقتصادی ایران را افزایش دهد. صنعت نفت ایران برای جهانی شدن، توسعه و نوسازی هرچه بیشتر نیازمند استفاده از سرمایههای خارجی است.