چالشهای ایران و عراق در خصوص حق آبه و دریافت غرامت از عراق بخاطر تجاوز شناخته شدن در جنگ

بحث عدم دریافت غرامت از عراق بخاطر تجاوز عراق در جنگ با جمهوری اسلامی از جمله مواردی است که تاکنون بحث و گفتگو در مورد ان مغفول مانده است . با انکه عراق بابت حمله به کویت تاکنون ۵۳ میلیارد دلار بابت تجاوزش به این کشور غرامت داده است . اما در مورد ایران بخاطر در حاشیه رانده شدن جمهوری اسلامی در سیستم بین المللی که مربوط به سیاستهای منطقه ای علیه اسراییل و کشورهای عربی و نیز سیاست هسنه ای اتخاذ کرده بود نتوانست در شورای امنیت از حمایت قدرتهای بزرگ برای دریافات غرامتش استفاده کند وبعد از سقوط صدام نیز بخاطر پیوندهای جدیدی که ایجاد شده بود و نفوذی که ایران در زمینه های مختلف کسب در عراق کسب کرده بودکرده بود عملا بخاطر جلوگیری از ایجاد فضا علیه جمهوری اسلامی این موضوع هر گز مطرح نشد . اما با شکایت اخیر عراق از جمهوری اسلامی در حوزه حق آبه در دیوان لاهه اکنون این بحث دوباره مورد توجه قرار گرفته است ویکی از نمایندگان مجلس و عضو کمیسیون انرژی خواستار دریافت غرامت به خاطر جنگ ایران و عراق شد و اعلام کرد عراق باید بخشی از چاه‌های نفت خود را به عنوان غرامت جنگی به ایران واگذار کند.
علیرضا ورنصری عضو کمیسیون انرژی مجلس روز دوشنبه با اشاره به اینکه ایران به طور مستقیم باید هزار و صد میلیارد دلار غرامت ازعراق، محاسبه شده به نرخ روز، دریافت کند، خواستار آن شد که غرامت جنگی عراق به ایران توسط یک تیم تخصصی در مجامع بین‌المللی دنبال شود.
وی در عین حال خاطرنشان کرد با احتساب خسارات مستقیم و غیرمستقیم جنگ در ایران، این غرامت بیشتر هم خواهد بود.
این نماینده مجلس این اظهارات را در واکنش به سخنان مسئولان عراقی در خصوص شکایت از ایران بر سر ماجرای حق آبه در دیوان لاهه مطرح کرده است.
ورناصری در بخش دیگری از اظهاراتش ا اشاره به اینکه عراق در سال‌های گذشته هم بر سر مساله‌ی حق‌آبه از ایران به جامعه‌ی بین‌المللی شکایت کرده است، اظهار داشت عراق در حال حاضر هم مدعی شده است ساخت‌وساز سدها در ایران موجب آسیب زدن به حق‌آبه‌ی عراق در منطقه شده است.
این ادعای عراق در حالی مطرح شده است که پیش از این، جمهوری اسلامی هم از طریق یک کمپین محلی تلاش کرده بود که آسیب‌پذیری منابع آبی در ایران را به سدسازی در ترکیه نسبت دهد.
گرچه گروهی از کارشناسان آب و محیط زیست تاکید دارند سدسازی تاثیر چندانی بر ایجاد تنش آبی در سرزمین‌های هم‌جوار ندارد و سدسازی هر کشور بارش‌های جوی خود این کشور را کنترل می‌کند و با سدسازی عمدتا به سفره‌های زیرزمینی خود این کشورها آسیب وارد می‌شود، نه سفره‌های زیرزمینی هم‌جوار.
ضمن اینکه به گفته‌ی کارشناسان مساله‌ی تنش آبی یک تنش فراگیر در سطح خاورمیانه موسوم به منطقه‌ی منا است و تهدید تغییر اقلیم بر کل منطقه خاورمیانه و غرب آسیا مربوط می‌شود فقط شامل ایرن و یا عراق نیست.
ادعای عراق در خصوص تعدی ایران به حق‌آبه‌های سرزمین عراق از طریق سدسازی در حالی عنوان می‌شود که بسیاری از کارشناسان تاکید دارند بخش مهمی از مشکلات خوزستان به خطر خشکسالی‌های پی در پی و پیاپی است که در عراق رخ داده است و خشک شدن سرزمین‌های همجوار با خوزستان در عراق است که مسائل مربوط به خشکسالی را در خوزستان تشدید کرده است.
برخی از کارشناسان محیط زیست با خارجی دانستن منشا ریزگردهای استان خوزستان تاکید دارند منشا این ریزگردها فضاهای آسیب‌پذیر در عراق و عربستان است که به مشکلات گسترده‌ی محیط زیستی در خوزستان دامن زده است.
از نظر برخی از کارشناسان، تاثیر خشکیدگی‌ها در عراق در حدی در توسعه‌ی ریزگردها در خوزستان زیاد است که این کارشناسان در سال‌های گذشته تاکید داشتند که جمهوری اسلامی ایران باید بخشی از بودجه‌ی تخصیص‌یافته برای کاهش معضل ریزگردها در خوزستان و کاهش اثرات آن را به توسعه‌ی فضاهای سبز در مناطق همجوار خوزستان در عراق اختصاص دهد تا بتوان مساله ریزگردها در خوزستان را ریشه‌ای تر حل کند. به گفته‌ی برخی کارشناسان این عراق است که با بی‌توجهی به گسترش بیابان‌زایی در عراق و همچنین تحمیل جنگ به ایران و گسترش فضاهای بیابانی، به مشکلات محیط زیستی در داخل ایران دامن زده است.
این نماینده مجلس در بخش دیگری از سخنانش با بیان این موضوع که عدم اتخاذ تدابیر مناسب از طرف دولت‌های متوالی عراق در اجرای پروژه‌های توسعه،‌موجب آسیب رسیدن به زیرساخت‌ها و عدم استفاده بهینه از منابع آبی، شده که بحران آبی را در کشور عراق تشدید کرده است. همچنین به گفته‌ی این عضو کمیسیون انرژی، این ترکیه است که با سدسازی بر روی دجله و فرات، موجب کاهش منابع آبی عراق شده است، نه ایران.
ورناصری در بخش دیگری از سخنانش با بیان این موضوع که کویت در سال‌های اخیر ۵۲ میلیارد دلار از عراق غرامت گرفته است، اظهار داشت اخیرا عراق اعلام کرده است روند کسر سه درصد از مبلغ هر بشکه نفت صادراتی در ازای غرامت حمله صدام به کویت، به زودی با تسویه یک میلیارد دلار باقیمانده به اتمام می‌رسد.وی افزود گرفتن غرامت از دولت عراق، حق مشروع آسیب‌دیدگان جنگ است که باید استرداد شود.
ورناصری با اشاره به اینکه ایران به طور مستقیم باید هزار و صد میلیارد دلار غرامت ازعراق، محاسبه شده به نرخ روز، دریافت کند،‌ تاکید کرد متولیان این امر ایران باید با رویه جدید در جهت گیری‌ها، اقدامات لازم را برای پیگیری حقوق ملت ایران در مجامع حقوقی بین المللی انجام دهند و با تشکیل یک کمیته متشکل از نماینده ایثارگران، نهاد‌های مسئول و کارشناسان حقوقی، غرامت جنگی از عراق را محقق سازند. وی افزود عراق با توجه به شرایط مطلوب در صادرات نفت، می‌تواند با واگذاری تعدادی از چاه‌های نفتی‌اش به ایران برای تامین غرامتش به جمهوری اسلامی، اقدام کند.
وی در ادامه با مقصر دانستن امریکا در صورت عدم پرداخت غرامت جنگی توسط عراق به ایران اظهار داشت مطمئنأ امریکا از حق وتو در شورای امنیت علیه دعوی ایران استفاده خواهدکرد، اما در عین حال تاکید کرد دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با استناد به مستندات بی‌شمار موجود، در این خصوص رسما اقدام کند.
ادعاها در خصوص دریافت غرامت از عراق به دلیل جنگ تحمیلی در حالی عنوان می‌شود، که در سال‌های اخیر و با تشدید مشکلات و چالش‌های بین‌المللی ایران، به ویژه در حوزه‌ی اقتصادی، ایران حتی قادز نبوده است که طلب‌های خود از عراق دز زمینه‌ی فروش برق و آب را وصو‌ل کند، چه رسد به اینکه قادر باشد غرامت جنگی از عراق بگیرد.
تنش‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی، بیش از هرچیز به منافع ملی مردم ایران آسیب زده و موجب شده است تا جمهوری اسلامی ایران به خاطر چالش‌هایی که با جهان بر سر برنامه‌های هسته‌ای دارد، از بسیاری از منافع خود و ملت ایران چشم‌پوشی کند و از مطالبه‌ی بسیاری از آنها دست بکشد . سیاستهای جمهوری اسلامی و رهبران سیاسی ان بخاطر خارج کردن ایران از مدار عادی بودن یک کشور ضربه هعای سنگینی به کشور زده اند . ایران در حوزه پولی و مالی عملا از نظام بین المللی حذف شده است . و از جنبه سیاسی نیز به حاشیه رانده شده است . ورود دولت رییسی به قدرت با توجه به نحوه به قدرت رسیدنش در انتخابات غیر رقابتی و نیز سوابقش در حوزه حقوق بشر که با اعدامهای سال ۶۷ گره خورده است . عملا این وضعییت را دشوار تر کرده است . در چنین وضعییتی تند روها فقط میخواهند از عراق استفاده ایدئولوژیک کنند و حامیان رهبر درعراق را ساماندهی کنند و مجهز سازند و لذا در چنین وضعی بیش از انکه منافع کشور را دنبال کنند و خسارت جنگ با عراق را اخذ کنند اکنون در عراق بیشتر پول هزینه میکنند و ایران انقدر ضعیف شده که عراق پولهای گاز در یافتی را به ایران نمیدهد و حتی مجلس این کشور حاضر نشده که قرار داد ۱۹۷۵ الجزایردر مورد مرزهای دو کشور را که صدام بعد از حمله به کویت مجددا موذد تایید قرار داده است هنوز مورد تایید قرار نداده است . روند زوال سیاست خارجی جمهوری اسلامی برخلاف ادعاهای پرطمطراق مقامات جمهوری اسلامی مدتهاست آغاز شده است و میتواند نتایج مخاطره آمیزی برای کشور داشته باشد.