تراز منفی ۶ میلیارد دلاری درآخرین آمار تجارت خارجی ایران
براین اساس آخرین آمارتراز تجاری ایران در ۹ ماهه سال جاری با صادرات غیرنفتی به ۳۱.۶ میلیارد دلار و واردات بالغ بر ۳۷.۶ میلیارد دلار بوده که بالغ بر ۱۸ درصد افزایش داشته، حدود منفی شش میلیارد دلار است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲.۳۹ درصد کاهش داشته است. در مجموع بیش از ۹۰ درصد از ارزش کل واردات ایران به ۳۹۰۰ شرکت تولیدی شناخته شده اختصاص دارد که بیش از ۳۳.۸ میلیارد دلار از کل واردات را در اختیار دارند. در این فهرست، شرکتهای فعال در صنعت خودرو در رتبههای نخست قرار دارند. پس از این شرکتها به ترتیب شرکتهای بنام و شناخته شده فعال در حوزه تامین کالاهای اساسی، نهادههای دامی، پالایشگاهی و پتروشیمی، فولاد، دارو و صنایع غذایی دیده میشوند. اقلام عمده صادراتی به ترتیب میعانات گازی به ارزش ۶ میلیارد دلار، پروپان مایع شده به ارزش ۱.۹ میلیارد دلار، متانول به ارزش ۸۳۵ میلیون دلار، روغنهای سبک و فرآوردهها به جز بنزین با ۸۱۰ میلیون دلار و سنگآهن هماتیت دانهبندی به ارزش ۷۵۶ میلیون دلار بوده است. اقلام عمده وارداتی شامل قطعات منفصله جهت تولید خودرو به ارزش ۱.۲ میلیارد دلار، ذرت دامی به ارزش ۱.۱ میلیارد دلار، برنج ۱.۱ میلیارد دلار، لوبیای سویا با ۷۴۹ میلیون دلار و وسایل نقلیه به ارزش ۶۶۰ میلیون دلار بوده است. عمدهترین خریداران کالاهای ایرانی به ترتیب شامل چین به ارزش ۶.۵ میلیارد دلار، عراق با ۴.۶ میلیارد دلار، امارات متحده با ۴.۵ میلیارد دلار، جمهوری کره با سه میلیارد دلار و افغانستان با ۲.۴ میلیارد دلار بوده است. کشورهای عمده صادرکننده کالا به ایران به ترتیب شامل چین با ۹.۵ میلیارد دلار، امارات متحده با ۶.۷ میلیارد دلار، ترکیه با ۲.۶ میلیارد دلار، کره با ۲.۶ میلیارد دلار و آلمان با ۲ میلیارد دلار بوده است.
لاشخورهای مذهبی نگران کاهش بودجه خود هستند
کفگیر به ته دیگ خورده و دولت مجبور است در تخصیص بودجه ۹۷ به شدت صرفه جویی کند. در این رابطه کاهش بودجه نهاد های مذهبی که در واقع باج خواهی از دولت است خواست جامعه است که مفتخوران این موسسات را نگران کرده است. حجتالاسلام پژمانفرنماینده مجلس میگوید: “با این وضعیت لایحه دولت، سال آینده در حوزه مدیریت فرهنگی کشور اتفاق ناخوشایندی را شاهد خواهیم بود. بودجه بخشهایی که امروز مأموریت فرهنگسازی و اسلامیسازی جامعه را بر عهده دارند، ازجمله حوزههای علمیه و دیگر مراکز فرهنگی مرتبط، افزایشی که متناسب با مأموریت این بخشها باشد، ندارد و در این میان، بخشهایی مانند جامعهالمصطفی وضعیت سختتری دارند”. جامعه المصطفی از جمله نهاد های مذهبی است که مبلغ ۳۰۰ میلیارد تومان از بودجه کشور را می بلعد. این یک نهاد آموزشی واقع در قم برای گسترش تشیع در سایر کشورها. پژوهشگاه بینالمللی المصطفی، مجتمع عالی فقه (مدرسه حجتیه)، دانشگاه مجازی امام خمینی، مدرسه المهدی، مدرسه بنتالهدی و انتشارات بینالمللی المصطفی، ازجمله نهادهای وابسته به جامعهالمصطفی بهشمار میآیند. این نهاد در ۶۰ کشور جهان شعبه دارد و از طریق این نمایندگان خود در این شعبات افراد مناسب برای آموزش اسلام را شناسایی و آنها را برای آموزش طلبگی به قم اعزام میکند. نگرانی دیگر پژمانفر با وجود آفزایش ده درصدی بودجه این نهاد آموزشی در سال ٩٧ در آنجا است که میگوید: “با بودجههای ریالی باید از بازار آزاد با این نابسامانی ارزی، ارز مورد نیاز خود را تهیه کند تا در مأموریتهای بینالمللی از آن استفاده شود؛ اما با وجود افزایش ده درصدی آن، به نوعی میتوان گفت با تبدیل ریال به دلار، بودجه آنها از سال قبل نیز کمتر شده و مشکلات عدیدهای خواهند داشت.
سهم واحدهای تولیدی از واردات
بر اساس اعلام گمرک ایران، بیش یک میلیون و ۲۰۰ هزار کانتینر ورودی در بخش واردات و ترانزیت در سال جاری از مرز گذشته و در مجموع امسال تاکنون ارزش کالاهای وارداتی ۳۹۰۰ شرکت تولیدی و تجاری معتبر بیشترین حجم از واردات را به خود اختصاص داده است و این شرکتها در مجموع ۹۳ درصد از کل ارزش واردات کشور را به خود اختصاص دادهاند. از این فهرست ۳۹۰۰ عددی سهم شرکتهایی که دارای پروانه بهرهبرداری بوده و به عنوان برندهای معتبر تولیدی در کشور فعالیت دارند، ۸۹.۳ درصد و سهم بازرگانان و افراد شناخته شده و معتبر ۷.۱ درصد بوده است. به این ترتیب، در مجموع در ۹ ماهه سال جاری، شرکتهای تولیدی، بازرگانی و افراد حقیقی فعال در واردات کالا به تعداد ۱۷ هزار و ۵۵۰ عدد بودهاند.
مافیای برنج دوباره فعال شد
هرگاه تصمیماتی مبنی بر ممنوعیت یا عدم ممنوعیت واردات کالایی توسط یکی از سازمانهای دولتی اعلام میگردد، تردید نداشته باشید که در ورای آن یکی از مافیاهای قدرت و ثروت ذینفع است. یک مورد آن بازار سردرگم واردات برنج است که سالها است با شل کن سفت کن کردنهای وزارت جهاد سازندگی و وزارت صنعت و معدن، ارقامی نجومی سود نصیب دست اندرکاران واردات برنج کرده است. در چند سال اخیر وزارت جهاد کشاورزی ظاهرا برای حمایت از تولید داخلی و جلوگیری از واردات بیرویه برنج خارجی ممنوعیت فصلی واردات در زمان برداشت برنج به مدت ۴ ماه را در دستور کار قرار داد، اما شرکت بازرگانی دولتی راسا اقدام به برگزاری مناقصه برای واردات در زمان ممنوعیت کرد. موضوع ممنوعیت و عدم ممنوعیت واردات برنج در سال جاری با بیبرنامگیهایی همراه بود که نمیتوانست عمدی و برنامه ریزی نشده نبوده باشد، لغو ممنوعیت امسال بدون اطلاع قبلی از ابتدای شهریورماه آغاز شد و از طرفی بعد از طی فصل برداشت بعد از باز شدن محدودیت واردات در آذر، به یکباره بعد از ۴ روز دوباره اعلام شد که به دلیل واردات بیرویه و اشباع بازار باید جلوی واردات گرفته شود، اما خود شرکت بازرگانی دولتی ایران اقدام به برگزاری مناقصه خرید ۳۰ هزار تن برنج هندی ۱۲۱ در زمان ممنوعیت کرد.