بازارچه کتاب … جعبه ابزار نظریه/ بهارک عرفان

بازارچه‌ی کتاب این هفته‌ی ما سرکی‌ست به پیشخوان کتاب‌فروشی‌های گوشه‌گوشه‌ی جهان کتاب. عناوین برگزیده‌ی ما در این گذر و نظر اینهاست:

 

جعبه ابزار نظریه

 

نویسنده: جفری نیلون و سوزان سرلز ژیرو
مترجم: عباس لطفی زاده و مرتضی خوش آمدی
ناشر: ققنوس
تعداد صفحات: ۳۵۲ صفحه
قیمت: ۲۲ هزار تومان

 

کتاب «جعبه ابزار نظریه» (مفاهیم اساسی در علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر) نوشته جفری نیلون و سوزان سرلز ژیرو با ترجمه مشترک عباس لطفی زاده و مرتضی خوش آمدی به تازگی توسط نشر ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۲ چاپ شده است.
آن طور که مترجمان کتاب آن را معرفی می کنند، این اثر جعبه ابزاری نظری برای مداخله در فرهنگ های معاصر است و فرصتی برای آزمون ان در متن پرهیاهوی زندگی امروز. مولفان کتاب، تمام سعی خود را صرف واکاوی مفاهیم بغرنجی کرده اند که به صورت طبیعی در زندگی روزمره تجربه می شوند. واکاوی و ساخت زدایی از این مفاهیم، ضمن شناخت عمیق تر پیچیدگی های فرهنگی، انسان را در مواجهه با نظام های قدرت تواناتر می سازد. از این متن پیش رو، سرشار از ارجاعات انضمامی به حیات فرهنگی و اجتماعی جامعه معاصر است.
بسیاری از ارجاعات کتاب، مختص فرهنگ آمریکای شمالی است که البته بسیاری از آن ها در بستر فرهنگ جهانی شده، موضوع امروز هستند.
این کتاب ۱۳ فصل اصلی دارد که عناوین شان به این ترتیب است: «چرا نظریه؟»، «مولف و اقتدارش»، «خوانش»، «سوبژکتیویته»، «فرهنگ»، «ایدئولوژی»، «تاریخ»، «فضا/زمان»، «پساها»، «تفاوت ها»، «زندگی»، «طبیعت» و «عاملیت».
در فصل «فرهنگ»، مطالبی درباره چند فرهنگ گرایی، فرهنگ عامه و فرهنگ رسانه ای درج شده است. در فصل «پساها» هم مکاتب پسامدرنیسم، پساساختارگرایی و پسااستعمارگرایی تشریح شده اند. جنسیت، کوئیر، نژاد و طبقه هم موضوعاتی هستند که در فصل «تفاوت ها» به آن ها پرداخته شده است. زیست قدرت، مقاومت و اقتصاد فرهنگ هم موضوعات مطرح شده در فصل «زندگی» هستند.
در قسمتی از این کتاب می خوانیم:
در «پسااستعمارگرایی» نیز همانند «پسامدرنیسم» و «پساساختارگرایی»، پرسش نخست به وضعیت و معنای واژه اصلی یعنی «استعمارگرایی» اختصاص دارد. اگر تاریخ جهان را مرور کنیم، «کشف» قاره آمریکا در قرن پانزدهم در واقع پیرنگ فرعی در تاریخ استعمارگرای بود: سیزده ایالت اصلی ایالات متحده نخستین مستعمرات انگلستان محسوب می شدند، فرانسه مدعی مالکیت بر بخش زیادی از کانادای امروزی و قسمت های مرکزی ایالات متحده بود، و بخش زیادی از آنچه را امروزه مکزیک و آمریکای جنوبی نامیده می شود، اسپانیایی ها استعمار می کردند. میراث این استعمارگری تا به امروز نیز باقی است، به ویژه این امر در زبان ملت های جدید مناطق استعماری نمود می یابد: برزیلی ها هنوز هم به زبان پرتغالی صحبت می کنند، مکزیکی ها در کنار بسیاری از زبان های بومی، اسپانیایی صحبت می کنند، در سراسر آفریقای استعماری به زبان فرانسه صحبت می شود، و همچنان نبرد فرهنگی شدیدی بین کانادایی های فرانسوی زبان و انگلیسی زبان وجود دارد. چنین نبردی در ایالات متحده پسااستعماری نیز وجود دارد، که در آن افرادی که به زبان اسپانیایی سخن می گویند، به زودی درصد چشمگیری از جمعیت کشور را تشکیل خواهند داد. این تضادها و میراث های زبانی آشکارترین یادگارهای استعمارگری در دنیای جدیدند.

«فلسفه فیزیک» (فضا و زمان)

نویسنده: تیم مادلین
مترجم: رعنا سلیمی
ناشر: ققنوس
تعداد صفحات: ۲۶۱ صفحه
قیمت: ۱۷ هزار تومان

 

کل واقعیت فیزیکی ای که با روش عمومی سودمندی بررسی می شود، به فلسفه فیزیک مربوط است. مثلا دنیای فیزیکی با جنبه های فضایی و زمانی نمایان می شود، بنابراین وجود و ماهیت فضا و زمان ( یا فضا-زمان) مبحثی اساسی است. به طور مشابه، ماده یعنی خمیرمایه ای که میزها، صندلی ها و سیارات از آن ساخته می شوند، نیز مبحثی اساسی است. نویسنده کتاب می گوید داستان نگارش این کتاب به زمانی بر می گردد که دانشجوی دکترا بوده و استادش با درخواست دانشجویان دکترای فلسفه و تاریخ علم، برای تدریس سمینارهای یک ساله درباره نسبیت در دانشگاه پیت موافقت کرد.
تیم مادلین می نویسد: بدون ارائه مستمر آن سمینارها و معرفی تمام و کمال روش های ریاضی جدید، نمی توانستم به نظریه ای بیندیشم که در اصل به روش هندسی باشد. سمینارهای جان نورتون این پس زمینه تاریخی را فراهم کرد که به زمان نیوتن بازگردیم و سمینارهای پیتر ماچامر به سوی گالیله راهنمایی مان کرد. جان ارمان و نورتون قبلا مباحثه حفره را به روشنی بیان کرده بودند و در آن کاملا با آن معمای شگفت آور آشنا شدم. در مجموع، این کتاب حاصل یک ربع قرن بازتاب ایده های بسیاری است که نیروی حیات بخش سمینارهای ذکرشده بود.
به عقیده نگارنده این کتاب، پرسش از ماهیت بنیادی واقعیت های فیزیکی، همزمان، پرسشی فلسفی و فیزیکی است. فیزیک به بررسی سرگذشت جهان فیزیکی در فضا و زمان (یا فضا-زمان) می نشیند، اما خود فضا و زمان وجودهایی مبهم اند که بر حواس نیز پدیدار نمی شوند؛ آن ها نه هیچ رنگی دارند و نه هیچ طعم، صدا، بو یا شکلی عینی، بلکه ظاهرا ساختاری هندسی دارند. این کتاب در پی واکاوی ماهیت این ساختار، ابتدا نظریه نسبیت را به مثابه نظریه ای در باب هندسه فضا و زمان بررسی می کند و در گام بعدی، سراغ نسبیت خاص و نسبیت عام می رود.
کتاب «فلسفه فیزیک» ۷ فصل دارد که به ترتیب عبارت اند از: «روایت های کلاسیک فضا-زمان»، «شاهدی برای ساختارهای فضایی و زمانی»، «حذف ساختار مشاهده ناپذیر»، «نسبیت خاص»، «فیزیک اندازه گیری»، «نسبیت عام» و «جهت و توپولوژی زمان».
در قسمتی از این کتاب می خوانیم:
توجه کنید که، با پیروی از این روش، ما یک دستگاه مختصات لورنتس در فضا-زمان مینکوفسکی بنا کرده ایم. با انتخاب های متفاوت ساعت معیار، واحدهای زمان، مبدا زمان و جهت محورهای فضایی، مختصات لورنتس متفاوتی به دست می آید و هر مجموعه از مختصات لورنتس ناشی از چنین انتخابی است.
در این جا بهتر است که شرایط منطقی را روشن کنیم. ابتدا که مفهوم دستگاه مختصات لورنتس را مطرح کردیم، کاملا بی ربط به فرایندهای فیزیکی بود و مختصات صرفا روشی انتزاعی برای مشخص کردن هندسه ذاتی فضا-زمان مینکوفسکی بود. سپس این هندسه را با مجموعه اصول فیزیکی قانون نور، قانون لَختی نسبیتی و فرضیه ساعت به رفتار ماده ربط دادیم. سرانجام نشان دادیم که اگر این اصول پذیرفته شوند، با فرایند فیزیکی معینی، یعنی با استفاده از حرکت لختی ساعت های آرمانی و پرتوهای نور در خلا، می توان مختصات لورنتس را برای فضا-زمان مینکوفسکی به دست آورد. در هیچ مرحله ای از این فرایند به «سرعت نور» یا اصل «سرعت ثابت نور است» اشاره نکردیم: در فضا-زمان مینکوفسکی به هیچ وجه امکان اندازه گیری عینی سرعت چیزی وجود ندارد. ما هیچ جا مفهوم یک «دستگاه مختصات لخت» یا اصل «همه دستگاه های لخت هم ارزند» یا این که «قوانین فیزیک در همه دستگاه های لخت شکل یکسانی دارند» استناد نکردیم. بلکه یک ساختار هندسی معین برای فضا-زمان را اصل قرار دادیم، با برخی از اصول فیزیکی مفهوم فیزیکی آن ساختار را برای رفتار ماده قابل رویت بررسی کردیم و سپس شرح دادیم که چگونه از این مطلب برای بنا کردن دستگاه مختصات استفاده کنیم.
پس از انجام دادن همه این کارها، اینک می توانیم بفهمیم که معنی «ثابت بودن سرعت نور» و «دستگاه مختصات لخت» و «هم ارزی همه دستگاه های لخت» چیست.

دزدهای ساحلی

نویسنده: پیام ابراهیمی
تصویرگر: آرزو قلی‌زاده
ناشر: پیدایش
تعداد صفحات: ۳۲ صفحه
قیمت: ۵ هزار تومان

 

داستان «دزدهای ساحلی» دربارهی یک خانواده پرجمعیت از لاک پشت هاست. در ابتدای این داستان یکی از لاک پشت ها گم شده است و خانواده تصمیم می گیرند به دنبال فرزند گم شده شان بگردند.
در بخشی از این کتاب می خوانیم: «لاک توز رفت و رفت تا به هتل بزرگ دریای عجیب نزدیک شد. خورشید تقریبا بالا آمده بود و چراغ های هتل خاموش شده بودند. سروصدای آدم ها از دور به گوش می رسید. صدای خنده هایشان، ترمز ماشین ها و شیرجه زدن توی استخر. لاک توز دیگر از صدای ماشین ها می ترسید. در طول راه چندبار با خودش فکر کرده بود نکند ماشین از روی لاک تاش رد شده باشد، اما چیزی توی دلش می گفت لاک تاش صحیح و سالم است.»
در ادامه کتاب «دزدهای ساحلی» کودک با رفتارهایی از انسان ها روبرو می شود که حیات لاک پشت ها را به خطر می اندازد.
آشنایی با زیستگاه لاک پشت دریایی، آلودگی های محیطی همچون «آلودگی نوری»، برخی از مواردی است که در این داستان مطرح شده است.

دن براون رمان‌نویس مشهور آمریکایی با کتاب جدیدش «منشاء» به کلی از دنیای کتاب قبلی خود «دوزخ» فاصله گرفته و نظرات جنجالی چون «کد داوینچی» را ارایه کرده است.

در این کتاب بار دیگر نشانه‌شناس محبوب هاروارد یعنی رابرت لنگدان بازگشته است و بار دیگر در معرض خطر قرار دارد.
کتاب «کد داوینچی» ‌که واتیکان را زیر سوال برده بود بیش از ۱۰ میلیون نسخه فروش کرد وبه چندین زبان ترجمه شد و در نهایت به آنجا منجر شد که براون بتواند صدها میلیون نسخه کتاب بفروشد.
داستان این بار براون به موزه گوگنهایم بیلبائو در اسپانیا مربوط می‌شود جایی که لنگدان باید ماجراهای جدیدش را دنبال کند. این کتاب به نوعی جنبه توریستی نیز پیدا می‌کند و بخش‌هایی از آن صرف معرفی بارسلون و معماری بی‌نظیرش می‌شود.
در این کتاب ادموند کرش دانشجوی سابق لنگدان و میلیاردر ۴۰ ساله امروز، درست وقتی آماده است تا از یک اتفاق علمی-تکنولوژیکی که انقلابی در زندگی مردم به وجود می‌آورد خبر دهد، ترور می‌شود.
براون در چند سال اخیر وقت و پول زیادی را در اسپانیا صرف تحقیق درباره موضوع این کتابش کرده و می‌گوید چون این کشور ترکیبی از المان های سنتی و مدرن است ، او را مجذوب خود می‌کند. او که می‌گوید خشونت پلیس در برابر رای‌دهندگان کاتالان موجب دلشکستگی وی شده؛ می‌افزاید: اما از این موضوع دچار شوک نشده چرا که خطوط درهم فرهنگ اسپانیا دلیلی بود که او می‌خواست درباره این کشور بنویسد.
این نویسنده ۵۳ ساله از زبان رابرت لنگدان در این کتاب به بیان نظراتش درباره تکنولوژی پرداخته است .
«منشاء» دیروز در ۱۳ کشور جهان همزمان منتشر شد و مترجمان آن به زبان‌های مختلف مثل کتاب‌های پیشین دن براون تحت تدابیر امنیتی و در حالی که دو ماه در خانه‌ای در بارسلون در قرنطینه بودند، این کتاب را ترجمه کردند.