ناتوانی ایران در صدور گاز
ایران هر چند در تلاش برای رساندن سطح تولید گاز خود از میدان گازی پارس جنوبی در حد تولید قطر و بیشتر است اما احتمالا نخواهد توانست به اندازه ای که قصد دارد گاز صادر کند، زیرا بخش عمده ای از تولید گاز صرف داخل خواهد شد. ایران دارای ۱۸.۲ درصد از ذخایر گازی اثبات شده جهان است و بالاتر از روسیه و قطر به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر جهان شناخته می شود. اما این کشور بر خلاف رقبایش، که خطوط لوله و مجتمع های ال ان جی متعددی را برای رسیدن به بازارهای خارجی ایجاد کرده اند، در سال ۲۰۱۵، تنها توانسته ۸.۴ میلیارد متر مکعب گاز صادر کند، در حالی که در همان سال ۷.۵ میلیارد متر مکعب گاز وارد کرده است. تا همین اواخر، ایران در مجموع یک وارد کننده گاز محسوب می شد و به دلیل ناکافی بودن شبکه توزیع گاز داخلی اش، از ترکمنستان و آذربایجان گاز خریداری یا تهاتر می نمود. بر اساس آمارهای موسسه تحقیقات صنعتی سدیگاز، نیمی از گاز تولیدی ایران صرف گرم کردن خانه ها می شود، ۲۱ درصد صرف تولید برق و ۱۸ درصد صرف تولیدات صنعتی . بر اساس آمارهای بی پی، مصرف گاز در ایران نسبت به ۱۰۲.۷ میلیارد متر مکعب در سال ۲۰۰۵ دو برابر شده و به ۱۹۱.۲ میلیارد متر مکعب در سال ۲۰۱۵ رسیده است. این در حالی است که میزان تولید گاز این کشور در همین بازه زمانی از ۱۰۲.۳ به ۱۹۲.۵ میلیارد متر مکعب رسیده است.
سهم ۵۰.۱ درصدی شرکت توتال در پارس جنوبی
شرکت توتال در نشستی با مقامات آمریکایی به تشریح جزئیات مذاکرات با ایران پرداخت و اعلام کرد دنبال دریافت بیش از ۵۰ درصد سهم توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی است که سهم شرکت سینوپک چین ۳۰ درصد و شرکت پتروپارس ۱۹.۹ درصد خواهد بود. توتال در نشستی به جزئیات مذاکرات با مقامات ایرانی بر سر چندین پروژه در سال ۲۰۱۶ پرداخت و اعلام کرد که به دنبال دریافت ۵۰ درصد سهم توسعه یک پروژه ۴ میلیارد دلاری در میدان گازی پارس جنوبی است. توتال سال گذشته یک قرارداد اولیه برای پروژه پارس جنوبی با ایران به امضا رساند و نخستین شرکت بزرگ نفتی غربی بود که پس از لغو تحریمها یک توافق انرژی با ایران امضا کرد. پاتریک پویانه، مدیر ارشد اجرایی توتال در ماه فوریه گفته بود، انتظار می رود که توتال تا تابستان تصمیم نهایی برای سرمایه گذاری در پارس جنوبی را اعلام کند، هرچند که این تصمیم به تجدید دوباره معافیت تحریمهای آمریکا بستگی دارد. ایران اعلام کرده است که قراردادها حدودا در آوریل نهایی میشود. همچنین توتال در این نشست توضیح داد با مقامات ایرانی در سال ۲۰۱۶ در مورد پروژههای دیگری مذاکره کرده و بررسی های فنی انجام داده است که این پروژهها شامل سرمایهگذاری در تاسیسات تولید سالانه ۱۰ میلیون تن الانجی در شهر تمبک در سواحل خلیج فارس است. توتال تصریح کرد روابط تجاری با ایران را از فوریه ۲۰۱۶ از سر گرفته است و حدود ۵۰ میلیون بشکه نفت به ارزش حدود ۱.۹ میلیارد دلار در سال گذشته میلادی از ایران خریده که بیشتر آن برای استفاده در پالایشگاههایش مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین این شرکت ۱۱ میلیون بشکه محصولات پتروشیمی به ارزش ۳۹۴ میلیون دلار خریده که سود ۲.۸ میلیون دلاری داشته است.
توافق نفتی ایران و عراق برای توسعه میادین مشترک
زنگنه وزیر نفت با اشاره به توسعه مشترک یک میدان نفتی با کشورعراق که برای اولینبار در ایران اتفاق افتاده است، گفت: براساس توافق بین دوکشور سهم نفت هر کشور مشخص میشود و هریک از طرفین در صورت تمایل میتواند سهم خود را به دیگری بفروشد یا سهم دیگری را بخرد. او درباره موضوع تفاهمنامه ایران و عراق بر سر میادین مشترک اظهارداشت: ما درباره تولید در دو میدان نفتشهر و یک میدان دیگر در خوزستان مذاکره کردیم که بهطور مشترک توسعه داده شود؛ یعنی یک طرح توسعه و یک پیمانکار داشته باشد. وی با اشاره به اینکه این طرح توسعه مشترک برای اولینبار در ایران اتفاق افتاده است، افزود: براساس این تفاهمنامه هر کشوری مجبور نیست بهطور جداگانه چاه، تأسیسات یا واحد بهرهبرداری احداث کند. زنگنه تصریح کرد: در میادین کوچک باید دو تا سه چاه احداث شود و یک واحد بهرهبرداری کوچک نیز نیاز دارد. بر این اساس نیاز نیست هر کشوری بهصورت جداگانه چاه، واحد بهرهبرداری یا خط لوله احداث کند. . وزیر نفت یادآور شد: در این طرح شرکتها کار را انجام میدهند و به آن معنا نیست که دولتها پروژه را اجرا میکنند و اگر بخواهیم این کار را انجام دهیم باید ببینیم اجازه قانونی به ما داده میشود یا خیر.
رشوه خواری کلان و بدون سروصدا
از قرار وزارت نیرو قرارداد ایجاد ۵ نیروگاه گازی به ارزش ۴.۲ میلیارد دلار را با شرکت ترک یونیت اینترناشنال امضا کرده است. نکته قابل تعمق اینکه این شرکت هیچگونه تجربه عملیاتی در سطح اجرای چنین پروژه سنگینی را در کارنامه کاری خود ندارد. سایت شرکت یونیت اینترنشنال نشان می دهد که این شرکت فقط در ساخت ۵ نیروگاه تجربه کاری دارد که هر ۵ نیروگاه در ایران است. بهعبارتی تاکنون در هیچ نقطه از جهان به توانایی این شرکت ترکیهای در نیروگاه سازی اعتماد نشده است. از این رو ظاهرا مقامات شرکت ترکیه ای برای اجرای این پروژه عظیم در ایران مستقیما با مسئولین رده اول حکومت اسلامی در تماس هستند. از اینرو این شرکت ترک با نظر موافق دست اندرکاران در دولت اسلامی برای احداث و بهره برداری از این پنج نیروگاه قراردادی با شرکت کره ای مهندسی ساخت و ساز اس کی منعقد میکند. مقامات کره ای افزودند، این ۵ نیروگاه قرار است مجموعا ظرفیت تولید ۵ هزار مگاوات برق داشته باشند و بزرگترین نیروگاه های ایرانی توسعه یافته توسط بخش خصوصی لقب بگیرند. چنین پیدا است که حق و حساب های دوگانه – هم از شرکت ترک و هم شرکت کره ای – به مسئولین حکومت اسلامی چنان چرب شیرین است که مقامات ریسک پنهان کاری را به جان خریده اند.