خبرنامه خلیج فارس تازه ترین مقالات و اخبار سیاسی، فرهنگی، هنری و اقتصادی
آیا ترس سرمایه گذاری در ایران باقی خواهد ماند
روزنامه ایندیپندنت انگلستان در مطلبی ضمن اشاره به موانع موجود برای اجرای توافق هسته‌ای بین ایران و کشورهای غربی آورده که خاورمیانه با فرصت های از دست رفته و شانس های شکست خورده و رویاهایی زیادی روبرو بوده که به واقعیت تبدیل نشده است. توافق هسته‌ای ایران نیز اکنون در همین مسیر پیش می رود. ظاهرا به نظر می رسد تحریم‌ها لغو شده ولی در واقع لغو نشده است. سرمایه گذاران غربی علی رغم همه قول و قرارها هنوز حاضر به بازگشت به ایران نیستند و علت اصلی آن نیز این است که بانک‌ها به خصوص بانک‌های اروپایی از نقض قوانین تحریم‌های آمریکا در ارتباط با همکاری با ایران، واهمه دارند. ایران هنوز به سیستم مالی جهان بازنگشته است و به نظر نمی رسد که در حال همگرایی مجدد با سیستم مالی جهانی باشد. بسیاری از بانک‌های بزرگ اروپایی به این دلیل حاضر به همکاری با ایران نیستند که از نقض دیگر تحریم‌های آمریکا که ارتباطی با توافق هسته‌ای ندارد، ترس و نگرانی دارند. بانک بی ان پی پاریباس فرانسه به خاطر همکاری با ایران طی سال های گذشته، بیش از ۶.۳ میلیارد پوند از سوی آمریکا جریمه شد و بانک استاندارد چارترد نیز به همین اتهام مجبور به پرداخت ۱۰.۷ میلیارد پوند جریمه به آمریکا شده است. بنابراین چه دلیلی دارد که بانک‌های استاندارد چارترد، سوسایت جنرال، کردیت سوییس یا دویچه بانک تنها به خاطر اینکه دولتهای آنها می خواهند با تهران همکاری تجاری و اقتصادی داشته باشند، جریمه بیشتری به آمریکا بپردازند؟
دومینوی فروپاشی واحدهای تولیدی
درهفته های اخیر سقوط و تعطیلی واحدهای تولیدی اهنگ سریعتری پیدا کرده و هنوز خبر بسته شدن دو کارخانه پیشکسوت تولید وسائل خانگی ارج و آزمایش با هشتاد سال سابقه کارو بازار صادراتی رو به گسترش در قبل از انقلاب و همچنین توقف کارخانه کاشی ایرانا که زمانی بزرگترین تولید کننده کاشی در آسیا به شمار میرفت در رسانه ها پاک نشده بود که خبر توقف هفت کارخانه روغن کشی منتشر شد و محمدرضا اسماعیلی مدیرعامل سابق اتحادیه تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی صحبت از تعطیلی ۳۵۰ واحد کوچک تولید کننده صنایع لبنی از مجموع ۷۰۰ کارخانه میکند.البته مدتهاست که صنعت فولاد کشور هم دچار بحران است وظرفیت تولید آن به نصف رسیده . در این میان جسته گریخته شنیده میشود که درب چنین کارخانه دیگر نیزدرهمین روزها قفل خواهد شد. آقای خامنه ای در یکی از سخنرانیهای خود اشاره به توقف ۶۰ درصد از واحدهای تولیدی کرده بود که اگر چنین پیش رود باید انتظار به تعطیل کشیدن بخش تولید به طور کامل را داشت. در واقع اگر کمکهای سخاوتمندانه دولت به بخش خود رو سازی نبود، صنعت خودرو سازی قطعا به تعطیل کشانده میشد که در آنصورت دومینوی سقوط صنعتی کشور تکمیل میگردید.
تکرار خطای گذشته در نحوه تامین مالی بنگاه‌های کوچک
بانک مرکزی بار دیگر برای رهایی از رکود اقتصادی، تسهیلات‌دهی به بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط را انتخاب کرده تا شاید از این طرق بتواند بر رکود اقتصادی غلبه کند. بانک مرکزی تاکنون به دفعات دستورالعمل هایی در جهت تامین مالی بنگاه‌ها و بخشش بدهی‌ها وسایر تسهیلات خطاب به نظام بانکی صادر کرده که تاثیر چندانی نداشته است. حال به نظر می‌رسد که بانک مرکزی این بار تسهیلات دهی به بنگاه‌های کوچک و متوسط را مد نظر دارد، برنامه ایکه چند بار در گذشته اجرا اما با شکست مواجه شد و کمتر از ۳۰ درصد تسهیلات در مسیر واقعی مصرف شد و ادامه کار هم متوقف گردید. اما گویا دوباره بانک مرکزی برای فرار از زیر بار فشار و انتقادات راه تسهیلات دهی به بنگاه‌های خرد پیش گرفته، راهی که قبلا با شکست مواجه شده و به بن بست رسیده است. بانک مرکزی قبلا هم برای رهایی از رکود اقتصادی و رسیدن به رونق راه‌های متعددی، مانند پرداخت تسهیلات به خرید خودرو، پرداخت تسهیلات برای خرید لوازم خانگی، برای کمک به خرید این کالاها در جهت تولید بیشتر و در نتیجه حمایت از این بخش‌ها، اما هیچیک کارساز نبود. البته به گفته مسوولان بانک مرکزی، تسهیلات دهی به بنگاه‌های کوچک و متوسط و کاهش سهم بنگاه‌های بزرگ از وام‌های بانکی بر اساس دستورالعمل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ابلاغی به بانک مرکزی است و تامین مالی بنگاه‌های بزرگ باید از طریق بازار سرمایه انجام شود؛ این در حالی است که بازار سرمایه نیز این روزها خود به کمک و تامین مالی نیاز دارد.
ریزش ۱ میلیون اشتغال در صنعت فرش دستباف
عبدالله بهرامی مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های تولیدکنندگان فرش دستباف با بیان اینکه بدترین ضربه به این صنعت در سه سال گذشته وارد شد گفت: بعد از برجام امید داشتیم که وضعیت بهتر شود اما اینطور نشد و این معضل به عدم برنامه‌ریزی صحیح درباره بازار صادراتی این صنعت توسط مسئولان کشور باز می‌گردد. وی افزود: قیمت تمام شده تولید فرش دستباف در سه سال گذشته از سال ۹۲ سیر نجومی و یکباره داشته است که در بازار داخلی مصرف فرش دستباف از ۱۵ درصد به ۳ درصد کاهش یافته است. وی با بیان اینکه بسیاری از فروشندگان فرش دستباف تغییر شغل داده و مغازه‌های خود را بسته‌اند، تصریح کرد: قیمت مواد اولیه تولید فرش ۳۰۰ تا ۴۰۰ درصد افزایش پیدا کرد به طوریکه ابریشم از هر کیلو ۵۲ هزار تومان به کیلویی ۳۵۰ هزار تومان و پشم از کیلویی ۱۷ هزار تومان به ۵۰ هزار تومان رسید. بهرامی با بیان اینکه بزرگترین لطمه و آسیب به صنعت فرش کشور از سال ۹۲ به بعد رخ داده است،گفت: تولید فرش دستباف در مقایسه یک دهه گذشته از ۹ میلیون متر مربع به ۳ میلیون مترمربع و اشتغال این بخش از ۲ میلیون نفر به یک میلیون نفر رسید و این در حالی است که هنوز مسئولان برای پایداری اشتغال یک میلیون نفری باقیمانده نیز برنامه‌ای ندارند. وی افزود: ایده‌ال صادرات فرش در سال‌های گذشته یک میلیارد دلار بود اما هم اکنون صحبت از صادرات ۴۰۰ میلیون دلاری است که آن هم محقق نشده است،بطوریکه از ابتدای سال تا کنون یعنی پس از برجام تنها ۹ میلیون دلار صادرات انجام شده که رقم بسیار ناچیزی است.
وزارت نیرو در مرز ورشکستگی و سقوط
وزارت نیرو با چالش‌های متفاوتی روبرو شده است تا جایی که مسوولان این وزارتخانه اذعان دارند که صنعت آب و برق از تعادل اقتصادی خارج شده که می‌تواند تاثیرات مخربی در ادامه و احیا پروژه‌ها داشته باشد. بر اساس آخرین آمار موجود سالانه صنعت برق کشور ۱۰ هزار میلیارد تومان ضرر می‌هد که همین مساله نیز موجب عدم جذب سرمایه گذار و وجود ۳۰۰ مگاوات نیروگاه اسقاطی شده است. در حال حاضر وزارت نیرو مبلغی حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بدهی انباشته به بخش خصوصی و بانک‌ها بدهکاراست و علی‌رغم اینکه طی سال‌های گذشته این وزارتخانه با یارانه دولت در بخش آب و برق و همچنین تزریق اعتبارات دولتی سرپا مانده بود اما اکنون به مرز وزشکستگی و سقوط رسیده است. در این بین دولت توزیع اسناد خزانه اسلامی به میزان ۴۵۰ میلیارد تومان و اوراق تسویه خزانه به میزان ۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان را در قانون برای سال ۱۳۹۵در نظر گرفته، همچنین قرار است که در سال جاری تهاتر بدهی‌ها صورت بگیرد اما با این وجود بخش خصوصی بر این باور است که نه تنها مانند سال قبل این مبالغ وصول نخواهد شد بلکه با توجه به اینکه بخش خصوصی برای نقد کردن این اوراق باید آنها را ۲۰ درصد زیر ارزش ریالی در بازار بورس به فروش برسانند سود چندانی برای آنها ندارد. نبود نقدینگی وزارت نیرو را هر روز به سقوط بیشتر سوق می‌دهد و به‌نظر می‌رسد که باید هرچه زود‌تر برای رفع مشکلات این وزارتخانه تدابیری لحاظ شود البته در این میان علیرضا دائمی معاون وزیر نیرو در امور اقتصادی و برنامه‌ریزی وعده‌هایی را برای رفع مشکلات جاری این وزارتخانه داده اما کماکان معتقد است که وزارت نیرو با مشکلات عدیده‌ای دست‌و‌پنجه نرم میکند. در حال حاضر تنها در بخش آب ۶۰۰ طرح نیمه‌تمام وجود دارد که نیاز به ۲۰۰ میلیارد تومان سرمایه است و وضعیت کلی وزارت نیرو شرایط نا مساعدی را در حوزه آب و برق نشان می‌دهد و می‌توان گفت تا زمانی که بدهی‌های این وزارتخانه به‌طوور کامل وصول نشود شرایط کماکان وخیم خواهد ماند.
ساخت پروژه نبمه کاره بید بلند دو ۱۵ ساله شد
بیدبلند دو نام یکی از پروژه‌های نیمه‌کاره پتروشیمی است، که از سال ۱۳۸۰ که استارت آن زده شد تاکنون که ۱۵ سال از آن روز می‌گذرد با موانع زیادی مواجه بوده که باعث شده نه تنها این طرح تکمیل نشود بلکه واحدهای پایین دستی آن نیز به دلیل نبود خوراک پیشرفت لازم را نکنند. این پروژه بزرگ حدود یک سال پیش به هلدینگ خلیج فارس سپرده شد، طرحی که پیشتر در دست شرکت گاز و پس از آن بر عهده شرکت سپهر انرژی بود، اما عدم توفیق آن ها در رساندن زمان اجرای پروژه و افتتاح فاز نخست، در مدت مقرر باعث شد، پروژه بار دیگر به امید اجرایی شدن به هلدینگ خلیج فارس سپرده شد. در پی اخرین واگذاری، کنسرسیومی شش‌ضلعی شامل بانک های ملی، سپه، تجارت، ملت، پارسیان و صنعت و معدن تشکیل شد تا اجرای این پروژه بزرگ ملی از سر گرفته شود، طبق آنچه بین این شش بانک و البته هلدینگ خلیج فارس به امضا رسید، هزینه اجرای این طرح حدود سه میلیارد دلار برآورد شده و هریک از بانک‌ها در تفاهم بعمل آمده متعهد به تامین ۳۵۰ میلیون دلار شده‌اند. طبق آخرین آمار این پروژه برای رسیدن به مرحله اجرایی فاز نخست به ۲.۸ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد و البته انتظار می‌رود بر اساس این گفته‌ها در پی فعال شدن فاینانس این پروژه تا سال ۱۳۹۷ نخستین فاز آن روی مدار بیاید. ازقرار ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی برای این پروژه بودجه تخصیص داده شده و مابقی نیاز مالی این پروژه تا سقف ٣ میلیارد دلار از محل منابع داخلی هلدینگ تامین می شود، از سوی دیگر با توجه به اینکه ۹۹.۹ درصد پالایشگاه گاز بید بلند دو متعلق به هلدینگ خلیج فارس است و اسم این پالایشگاه به شرکت پالایشگاه گازی بید بلند خلیج فارس تغییر یافته است. ساخت پالایشگاه بید بلند ۲ از بزرگترین پروژه‌های صنعت گاز در برنامه پنجم توسعه محسوب میشود؛ پرو ژه‌ای که طبق آنچه در گذشته اعلام شده است ارزش تولیدات آن به بیش از یک میلیارد دلار در سال می‌رسد. همچنین محصولات این پالایشگاه سالانه حدود ۱۵ میلیارد مترمکعب گاز شیرین، ۱.۴۸ میلیون تن اتان، ۱.۵۱ میلیون تن پروپان و بوتان (LPG) و ۸۶۰ هزار تن در سال بنزین طبیعی است.
