کلاف سردرگم طرح های عمرانی دولت
یکی از دغدغه های دولت هزاران پروژه عمرانی بر زمین مانده میباشد، که به علت گذشت زمان بسیاری از آنها ارزش و اهمیت منطقه ای خود را از دست داده ، بسیاری فرسوده و مستهلک شده اند و بسیاری هم نیاز به فن آوری جدید دارند. به عبارت دیگر درصد بسیار بالایی از طرحها در حال حاضر توجیه اقتصادی ندارند. اسماییل جلیلی نماینده مجلس شورای اسلامی میگوید : برای سال جاری مبلغ ۲۱۰ هزار میلیارد تومان برای هزینه های جاری در نظر گرفته شده و قرار است ۷۰ هزار میلیارد در طرح های عمرانی هزینه شود. این دو رقم نشان می دهد که چقدر در منابع نابرابری وجود دارد و اضافه میکند که میانگین عمر طرح ها از زمان شناسایی تا هنگام بهره برداری به ۱۱ سال میرسد. او میگوید: هم اکنون ۳۰۰۰ طرح عمرانی نیمه تمام در کشور وجود دارد که حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی برای تکمیل آن نیاز است و این طرح ها برای دولت معضل ایجاد کرده است. یکی از علل انباشتگی طرح های نیمه تمام در کشور این است که این طرح ها بدون توجه به امکانات ، اعتبارات و نگرش های جهانی تصویب گردیده و به اجرا گذارده شده است.
۱۵ درصد از منابع بانکها از دسترس خارج است
براساس اظهارات مقامات بانک مرکزی، در حال حاضر حدود ۱۵ درصد از منابع شبکه بانکی در قالب مطالبات از دولت، غیرقابل استفاده است. به بیان دیگر بدهی دولت به بانکها موجب انجماد بخشی از داراییهای بانکها شده و در کنار حجم بالای مطالبات غیرجاری و دارایی های ثابت بانکها، موجب تشدید معضل تنگنای مالی شده است. حجم کل بدهی بخش دولتی به شبکه بانکی در پایان شهریور ۱۳۹۴ معادل ۱۱۰۰ هزار میلیارد ریال بوده است. از سوی دیگر نیز بدهی بخش دولت به بانک مرکزی در پایان شهریور ۱۳۹۴ معادل ۵۱۴ هزار میلیارد ریال بوده است. رشد این رقم در سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ به ترتیب ۲۰.۳ و ۱۶ درصد بوده است. اما طی شش ماهه سال ۱۳۹۴ حدود ۴۴ درصد بوده است که روند نامناسبی را نشان می دهد. آسیب جدی در خصوص بدهی های دولت به بانک مرکزی، عدم وجود قاعده مشخص در خصوص حجم و رشد این بدهی هاست به گونهای که عملا بانک مرکمزی به قرضدهنده نهایی دولت تبدیل شده است. در خصوص بدهی دولت به شبکه بانکی نیز آسیب اصلی، عدم وجود بازار برای این بدهیها و رسوب بدهی در ترازنامه بانکهاست. راه حل اصلی به منظور رفع هر دو مشکل فوق که از سالیان قبل همواره مورد تاکید قرار میگرفته بنا بر تاکید کارشناسان اول قاعدهگذاری مشخص برای تعیین سقف استقراض دولت و بانکها از بانک مرکزی و ثانبا تعریف یک ردیف بودجه مشخص برای بازپرداخت بدهی دولت به بانک ها و بانک مرکزی در لوایح بودجه سالانه است تا زمانی که دولت بازپرداخت مطالبات بانکها را در برنامه مالی سالانه خود قرار ندهد این معضل پابرجاست.
مافیای بنزین و گاز همچنان فعال است
پس از مفقود شدن سالانه حدود ۹ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در سطح شبکه انتقال و توزیع حالا گم شدن محموله بنزینهای وارداتی هم به آن شده است. در طول دو سال گذشته حجم واردات بنزین ایران به صورت افسار گسیختهای افزایش یافته به طوریکه سال گذشته حدود سه میلیارد و ۲۰۰ میلیون لیتر بنزین به ارزش تقریبی یک میلیارد دلار وارد ایران شده است. درحالیکه دراثر اجرای طرح سهمیه بندی و عرضه کارتی بنزین هیچگاه واردات واردات آن به بیش از دو میلیون لیتر در روز نرسیده بود. نکته حائز اهمیت دیگر اینکه طرحهای مربوط به احداث پالایشگاه های جدید و همچنین در حال ساخت معوق مانده است. عباس کاظمی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی سال گذشته از بهره برداری واحد تقطیر پالایشگاه ستاره خلیج فارس تا بهمن و سپس اسفند ماه سال ۱۳۹۴ خبر داده بود. با این وجود، این وعده هیچگاه محقق نشد و قرار است خرداد ماه امسال راهاندازی شود که بعید به نظر میرسد. به استناد آمارهای رسمی سال گذشته بیش از ۳.۲ میلیارد لیتر بنزین وارد ایران شده که در مقایسه با سال ۹۳ رشدی حدود دو برابری را تجربه میکند. به عبارت دیگر در حالی رشد مصرف داخلی بنزین تنها دو درصد بوده که سال ۹۴ در مقایسه با سال ۹۳ حجم واردات بنزین از ۴.۵ میلیون لیتر به بیش از ۹ میلیون لیتر در روز افزایش یافته است. مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی درباره دلایل اختلاف ۹۸ درصدی بین مصارف داخلی و واردات بنزین در سال ۹۴ تنها به یک جمله بسنده میکنند: بنزین وارداتی را ذخیره سازی میکنیم. با این شرایط سئوالی که این روزها بیش از هر زمان دیگری مطرح بوده، آن است که با توجه به افزایش دو درصدی مصرف بنزین داخل چرا واردات این فرآورده نفتی ۱۰۰ درصد افزایش می یابد؟ و با توجه به نیاز شدید مالی پالایشگاه ستاره خلیج فارس، چرا دلارهای نفتی ایران خرج خرید بنزین از شرکتهای سوئیسی میشود.
قطع یارانه ۲۴ میلیون نفر تله انتخاباتی
محمدباقر نوبخت در نشست علنی امروز مجلس شورای اسلامی در جریان بحث و بررسی هدفمندی یارانهها با اشاره به چگونگی توزیع درآمد حاصل از محل حذف یارانه ۲۴ میلیون نفر اظهار داشت: طبق نظر کمیسیون تلفیق از درآمد حاصل از حذف یارانهها باید ۳۰ درصد به یارانه سود تسهیلات اشتغال با اولویت خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام و بهزیستی و ایثارگران و رزمندگان معسر و فارغ التحصیلان دانشگاهی و جوانان، ۳۵ در جهت پرداخت یارانه سود تسهیلات به واحدهای کوچک متوسط صنعتی، معدنی، کشاورزی، خدمات فنی و مهندسی، گردشگری و صادراتی، ۱۵ درصد جهت حمایت از نوسازی صنایع با رویکرد کاهش مصرف شدت انرژی و ۲۰ درصد جهت ارائه مشوقها و زیرساختهای صادراتی اختصاص یابد. نوبخت با اشاره به نظر مجلس در قانون بودجه سال ۹۵ افزود: مجلس در این قانون حذف ۲۴ میلیون نفر از دریافت یارانه را به دولت تحمیل میکند و اگر دولت به این قانون عمل نکند، مجرم شناخته شده و در اموال عمومی تصرف کرده است؛ این خواسته مجلس از دولت تکلیف مالایطاق است لذا از مجلس انتظار داریم که همانند گذشته در کنار دولت یازدهم قرار بگیرد. نوبخت در پایان با بیان اینکه قطع یارانه ۲۴ میلیون نفر اجرایی نیست، افزود: دولت با قانون حذف ۲۴ میلیون نفر در سال ۹۵ و نحوه توزیع آن مخالف است چراکه نمیتوان ۲۴ میلیون نفر را از دریافت یارانه حذف کرد. چنین به نظر میرسد که با توجه به زمزمه های انتخاباتی از طرف باند احمدی نژاد که درصورت انتخاب وی به ریاست جمهوری به هر ایرانی ۲۵۰ هزارتومان یارانه پرداخت میشود و انداختن سنگ بزرگ مجلس جلوی پای دولت مقدمات برای شکست روحانی در انتخابات ریاست جمهوری در سال آینده کلید خورده است.
با وجود بیکاری دکلهای نفتی ایران اجاره دکلهای خارجی همچنان ادامه دارد
با سقوط قیمت نفت ، فعالیت دکلهای حفاری در جهان هم روبه کاهش نهاده است. شرکت «بیکر هیوز» آمریکا به عنوان یکی از بزرگترین شرکتهای حفاری نفت و گاز جهان در گزارش فروردین ماه امسال خود با اعلام اینکه هم اکنون تعداد دکلهای فعال حفاری نفت به کمترین میزان در طول ۷۵ سال گذشته رسیده ، اعلام کرد: تعداد دکلهای فعال حفاری آمریکا از یکهزار و ۴۸ دستگاه در سال ۲۰۱۵ هم اکنون به ۴۶۴ دستگاه کاهش یافته است. با کوچک شدن بازار دکلهای حفاری عملا شرکتهای دارنده دکلهای حفاری به دنبال بازاریابی و کاهش قیمت اجاره دکلهای خود هستند که به نظر میرسد این روزها صنعت نفت ایران به بهشت شرکتهای حفاری دست چندم آسیایی تبدیل شده است. بر این اساس شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی در طرحهای توسعه پارس جنوبی به جای استفاده از دکلهای حفاری ایرانی اقدام با انعقاد کرایه دکل با یک شرکت ناشناخته سنگاپوری کرده است. غلامرضا منوچهری مدیرعامل شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی با تاکید بر اینکه «اعتقادی به ساخت دکل دریایی در ایران نداریم»، از امضای قرارداد اجاره دکل حفاری برای فاز ۱۴ پارس جنوبی با یک شرکت سنگاپوری خبر داده است. با تاکید بر اینکه برای اجاره این دکل حفاری دریایی روزانه ۷۷ هزار دلار { حدود ۲۶۷میلیون تومان} به شرکت سنگاپوری پرداخت میشود، تصریح کرده است: فعلا امکان ساخت دکل حفاری در داخل کشور وجود ندارد. این در حالی است که در طول چند سال گذشته تاکنون براساس اعلام مسئولان صنعت حفاری، حدود ۱۶ دستگاه دکل حفاری متعلق به شرکتهایی از چین، هند و ژاپن در میادین نفت و گاز ایران در خلیج فارس مشغول به فعالیت بودهاند. درحالی شرکت تاسیسات دریایی اقدام به کرایه دکل حفاری سنگاپوری کرده است که برخی شرکتهای ایرانی دارای دکل حفاری تاکید میکنند: در حال حاضر دکل ایرانی سحر دو در منطقه خلیج فارس فعال بوده و در صورت فراهم شدن شرایط آمادگی داریم تا ۵ دکل دیگر در این منطقه مشغول به کار کنیم.
خرید هواپیما در هاله ای از ابهام
علی عابدزاده رییس سازمان هواپیمایی کشور در خصوص مذاکرات بوئینگ با ایران اظهار داشت: بوئینگ مایل است تا با شرکتهای ایرانی مذاکره داشته باشد اما در وهله اول مذاکره در خصوص ارائه خدمات به هواپیماهای موجود بوئینگ در ایران مطرح است. وی با اشاره به اینکه خدمات دهی بوئینگهای موجود در ایران از محورهای اصلی مذاکره میان ایران و این شرکت هواپیمایی است، گفت: هواپیماهای این شرکت نسبتا مناسب بوده و مورد تایید سازمان است و مسلما این شرکت هواپیمایی هم تمایل به خرید این هواپیماها دارد.
علیزاده درباره ورود نخستین ایرباس در سالجاری به کشور گفت: براساس مذکراتی که با ایرباس انجام شده بود، توافقاتی در این زمینه انجام گرفت، اما تامین منابع مالی یکی از مسائل مهم این قرارداد است. او همچنین اضافه کرد که حل و فصل مسائل مالی وقتگیر است و باید به آن بیشتر پرداخته شود، اظهار داشت: شرکتها در حال مذاکره هستند و نمیتوان به زودی این مسئله را حل کرد اما به طور حتم با حل این موضوعات، ورود هواپیمای ایرباس به کشور انجام میگیرد. عابدزاده با اشاره به شروع دوباره پروازهای ایرباس به ایران افزود: با توجه به اهمیتی که کشور ما دارد، ایرفرانس تمایل زیادی به برقراری ارتباط دوباره با ایران دارد و حضور وزیر حمل و نقل فرانسه در این پرواز نشانگر اهمیت آن است. وی با بیان اینکه طرف ایرانی و فرانسوی مایل بودند که هر چه زودتر این پرواز انجام شود، گفت: در چند ماه اخیر موضوعات مهمی بین ایران و فرانسه مطرح شده که از سرگیری پروازهای این ایرلاین یکی از آنها بوده است.