پنج چالش اساسی از زبان وزیر اقتصاد
علی طیبنیا، وزیر اقتصاد در جمع اقتصاددانان، گفت: دو تکانه تحریمها و کاهش شدید قیمت نفت باعث کاهش میزان صادرات نفت، فشار روی منابع مالی و نیز محدودیتهای بانکی و بیمهای شد و اضافه کرد که پس از توافقات هستهای، کشور وارد شرایط جدیدی شد و برخی از محدودیتها که با آن مواجه بودیم کاهش پیدا کرد. وی همچنین گفت: با وجود بهبود نسبی شرایط، چالشهایی از جمله وابستگی به نفت، بیماری هلندی، اقتصاد دولتی، سطح پایین بهرهوری و تولید مشکلات ساختاری که از گذشته با آن مواجه بودیم، همچنان ادامه دارد. در ادامه این نشست، شاپور محمدی معاون امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز گزارشی تحلیلی از وضعیت تنگنای اعتباری کشور، علل پیدایش و راهکارهای خروج از آن ارایه کرد. وی در این گزارش به بررسی دو نیمه «امیدوارکننده» و «پرمخاطره» اقتصاد ملی، تبیین موضوعی تنگناهای مالی موجود در کشور، روشهای مختلف تامین مالی بنگاههای اقتصادی و اقدامات صورت گرفته دراین خصوص توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی پرداخت.
نیاز ١٠ هزار میلیارد تومانی برای توسعه صنعت پالایش ایران
حمید شریف رازی مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران گفت: پروژههای در دست ساخت پالایشی کشور بیش از ١٠ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز دارد. وی گفت: قصد داریم برای تامین این مقدار منابع مالی از روشهای مختلف استفاده کنیم. یکی از این روشها، مذاکره با شرکتهای لوله ساز خارجی برای فاینانس پروژه های خرید لوله است، زیرا در این گونه پروژه ها بیش از ۶٠ درصد هزینه را خرید لوله شامل می شود، ضمن این که بر اساس قانون بودجه می توانیم از منابع حاصل از فروش فرآورده های نفتی، پروژه های خود را تامین مالی کنیم. وی با بیان این که تکمیل و بهره برداری از پروژه های نیمه تمام، اولویت نخست شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت است، گفت: تامین منابع مالی از چالشهای موجود در پروژه های آتی این شرکت است و به دنبال آن هستیم از امکانات کشور همچون بانکها و شرکتهای سرمایه گذار داخلی استفاده کنیم. همچنین درباره وضع خط لوله حد فاصل سبزآب – تهران اظهار داشت: این خط لوله به طول ۶٢٠ کیلومتر نفت خام ترش را به پالایشگاههای امام خمینی (ره) شازند اراک و شهید تندگویان تهران منتقل خواهد کرد، این پروژه برای اجرا به پیمانکار ابلاغ شده و هم اکنون بخشی از طراحی تفصیلی آن انجام شده است. او گفت: تجهیز کارگاه از سوی پیمانکار مربوطه در حال انجام است و امیدواریم که ظرف سه سال آینده این پروژه یک هزار میلیارد تومانی به انجام برسد. طبق لایحه بودجه سال ١٣٩۵، شرکت ملی ﭘﺎﻻﻳﺶ و ﭘﺨﺶ ﻓﺮآوردهﻫﺎی ﻧﻔﺘﻲ اﻳﺮان مکلف شده اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮﺳﺎزی و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺧﻄﻮط لوله اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻔﺖ ﺧﺎم و میعاناتﮔﺎزی و ﻓﺮآوردههای نفتی و تأمین ﻣﻨﺎﺑﻊ مالی ﺳﻬﻢ دوﻟﺖ در ﺗوسعه ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎ و زیرساخت ﺗﺄمین، ذخیرهسازی توزیع فرآورده اﻗﺪام ﻛﻨﺪ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد نیاز را از ﻣﺤﻞ افزایش پنج درصد قیمت ﻫﺮ لیتر فرآورده نفتی تأمین و ﭘﺲ از واریز ﺑﻪ ﺧﺰاﻧﻪداری ﻛﻞ کشور ﺗﺎ ﺳﻘﻒ ١۵ هزار میلیارد ریال به ﻣﺼﺮف ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ. این ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺟﺰء درآﻣﺪ ﺷﺮﻛﺖ به شمار نمی رود و ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺎﻟﻴﺎت با ﻧﺮخ ﺻﻔﺮ است.
دادگاه اروپا درخواست شرکت ملی نفت ایران را رد کرد
دادگاه اروپا در هفته گذشته درخواست شرکت ملی نفت ایران برای تجدید نظر در حکم مسدودکردن اموال این شرکت توسط اتحادیه اروپا را رد کرد. شورای اروپا در سال ۲۰۱۲ وجوه تمامی مؤسسات تحت مالکیت دولت ایران در بخش نفت و گاز را به بهانه برنامه موشکی و هستهای مسدود کرد. بر همین اساس، این شورا در ۱۶ اکتبر سال ۲۰۱۲ رأی به مسدودکردن اموال شرکت ملی نفت ایران داد. شرکت ملی نفت ایران از دادگاه عمومی خواست رأی به ابطال این حکم دهد اما موفق نشد. این شرکت، سپس با درخواست تجدید نظر از دادگاه عدالت اروپا، خواستار ابطال حکم بدوی دادگاه عمومی شد.
فسخ قرارداد دکلهای چینی و هندی در صنعت نفت
از قرار پس از بی آبرویی بر سر ده ها میلیون دلار اختلاس در خرید و اجاره دکل های حفاری، گویا واسطه ها راه های جدیدی پیدا کرده اند. اخیرا با امضای سه قرارداد کرایه دکل از شرکتهای حفاری ایران، قرارداد کرایه ۱۶ دکل حفاری متعلق به شرکتهایی از چین، هند و ژاپن در میادین نفت و گاز ایران در خلیجفارس به تدریج فسخ میگردد. بر این اساس امروز قرارداد اجاره یک دستگاه دکل حفاری دریایی بین شرکت نفت فلات قاره ایران و حفاری شمال به منظور حفاری چاههای میدان مشترک نفت و گاز سلمان امضا شد. این قرارداد در راستای به کارگیری دکلهای ایرانی به جای دکلهای خارجی به ارزش ۱۶۰ میلیارد تومان منعقد شد و قرار است این دکل حفاری دریایی در میدان سلمان مشترک با امارات متحده عربی مشغول به کار شود. با امضای این قرارداد عملا در طول چند ماه گذشته، دومین دکل حفاری با مالکیت شرکتهای ایرانی جایگزین دکل حفاری خارجی در پروژههای حفاری نفت و گاز ایران در خلیجفارس شده است. سعید حافظی، مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره در حاشیه امضای این قرارداد، گفت: بهزودی سومین قرارداد اجاره دکلهای حفاری با شرکتهای ایرانی در سطح منطقه خلیجفارس امضا خواهد شد. حال باید منتظر ماند و دید رسوایی این معاملات چه وقت بر ملا خواهد شد.
تنها قرارداد نفتی با توتال امضا شده
قیصری مدیر امور بینالملل شرکت نفت با بیان اینکه تاکنون هیچ قرارداد فروش نفتی با شل و بریتیش پترولیوم انگلیس امضا نکردهایم، وی درباره امضای قراردادهای جدید فروش نفت خام با شرکتهای بزرگ نفتی اظهار داشت: تاکنون شرکت ملی نفت ایران تنها با شرکت توتال فرانسه برای امضای قرارداد فروش نفت خام به توافق رسیده است. مسئولین نفتی میگویند که صادرات نفت به ۵/١میلیون بشکه در روز رسیده و انتظار میرود بزودی به حدود ۶۵/١ میلیون بشکه در روز برسد. رویترز میگوید، انتظار میرود شرکت ملی نفت ایران که شرایط قراردادهای منعقده با توتال فرانسه و کپسای اسپانیا را نهایی کرده، در ماه جاری میلادی حدود ٢۵٠ تا ٣٠٠ هزار بشکه نفت به اروپا صادر کند. یکی از منابع نفتی اظهار نظر کرده است که شرکت توتال فرانسه قرارداد خرید روزانه ٢٠٠ هزار بشکه نفت از ایران را منعقد کرده و رقم قرارداد شرکت کپسا هم حدود ٣۵هزار بشکه در روز است.
تسویه بدهیهای دولت با طلبکاران
رحمت الله اکرمی معاون نظارت مالی و خزانهدار کل کشور میگوید: وزارت اقتصاد مجاز شده تا مبلغ یکصد هزار هزار میلیارد ریال بدهی قطعی دولت به اشخاص متقاضی را تسویه کند. به گفته وی، بر این اساس وزارت امور اقتصادی و دارایی مجاز شده تا مبلغ یکصد هزار میلیارد ریال بدهیهای قطعی دولت به اشخاص متقاضی را با مطالبات قطعی دولت به همان اشخاص، از طریق صدور اوراق تسویه خزانه، تسویه کند. اکرمی از کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی تعاونی و خصوصی که به دولت بدهکار و متقابلا از دولت بابت اجرای طرحهای تملک داراییهای سرمایهای از محل بودجه عمومی دولت و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی (بابت اجرای طرحهای تملک داراییهای سرمایهای از محل بودجه عمومی دولت) طلبکار هستند تقاضا کرد، تمایل خود را با تکمیل درخواست صدور اوراق تسویه (به تفکیک دستگاههای اجرایی بدهکار و طلبکار) به اداره کل مدیریت بدهیها و تعهدات عمومی دولت در وزارت اقتصاد ارسال کنند. وزارت امور اقتصادی و دارایی سپس، ضمن تحویل اوراق تسویه به اشخاص متقاضی، نتیجه را به دستگاه بدهکار، دستگاه طلبکار، سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و دیوان محاسبات اعلام میکند.
موافقت کمیسیون تلفیق با نفت۴۰دلاری
پورابراهیمی سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس گفت: در آخرین جلسه این کمیسیون با حضور وزیر نفت تذکرات و انتقادات نمایندگان در مورد بودجه به بحث گذارده شد و در نهایت اعضا پیشنهادات دولت در بخش درآمدهای نفتی مبنی بر نفت ۴۰ دلاری و فروش روزانه ۲ میلیون و ۲۵۰ بشکه در روز را به تصویب رساندند. وی در ادامه توضیحاتش گغت: بر این اساس در صورت تایید نهایی مجلس، دولت روزانه دو میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه نفت با قیمت ۴۰ دلار با تبدیل هر دلار به نرخ ۲.۹۹۷ تومان در سال ۹۵ خواهد فروخت . بنابراین درآمدهای نفتی در صورت تصویب نهایی مجلس در سال آینده ۶۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان خواهد بود. وی همچنین با اشاره به بررسی بخشهایی از درآمدهای مالیاتی در جلسه امروز کمیسیون گفت: با موافقت نمایندگان مقرر شد مالیات بر واردات کشور ۱۳۵۰ میلیارد تومان افزایش یابد که این درآمد در صورت تصویب نهایی مجلس به سرجمع درآمدهای دولت اضافه خواهد شد. پورابراهیمی تصریح کرد: علاوه بر این ۱۷۰ میلیارد تومان به مالیات شرکتهای دولتی اضافه شد که موجب خواهد شد ۳۳۰ میلیارد تومان سهام شرکتهای دولتی افزایش یابد و بر این اساس مجموع مالیاتها و سود سهام شرکتهای دولتی در سال آینده ۱۸۵۰ میلیارد تومان خواهد بود.
حال و روز سنگ تزئینی خوب نیست
ابوالقاسم شفیعی رئیس انجمن سنگ ایران با بیان اینکه واردات سنگ تزئینی ارزانتر از تولید داخل است، اعلام کرد: بیش از ۴۰ درصد صادرات سنگهای تزئینی در سال ۹۴ نسبت به ۹۳ کاهش داشته و این در حالی است که ایران در مرکز اقتصاد جهان قرار دارد و در مجاورت بازارهای حوزه اکو و روسیه با تقاضای ۸۰۰ میلیون دلاری برای صادرات این کالا قرار گرفته است. وی با اشاره به موقعیت ژئوپلیتیک ایران در منطقه ادامه داد: اگر قوانین کشور در برخی حوزهها اصلاح نشود این مزیت تبدیل به یک تهدید جدی خواهد شد. وی وضعیت تولید سنگ تزئینی در ایران را به دلیل هزینه بالای تامین مواد اولیه بسیارنا مطلوب خواند و گفت: هزینه تامین مواد اولیه کارخانههای سنگبری کشور به حدی بالاست که در شرایط فعلی با وجود تعرفه ۱۰۰ درصدی، ورود سنگهای تزئینی بریده شده به ایران ارزان تر از تولید داخل است. همچنین واردات کوپ این محصول از ایتالیا به دبی خیلی کمهزینهتر از تامین از کشورمان است. لازم به گفتن است که تنوع سنگ تزیینی معادن ایران در بازار جهانی معروفیت دارد و با سنگهای ایتالیا برابری میکند. ولی متاسفانه چون این صنعت صادراتی هم مانند سایر کالاهای صادراتی مورد توجه نیست، لذا به تدریج در حال از دست دادن بازار خارجی خود میباشد.