خبرنامه خلیج فارس تازه ترین مقالات و اخبار سیاسی، فرهنگی، هنری و اقتصادی
مردم رعایت نکنند کشور خاموش می‌شود
هوشنگ فلاحتیان معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی از خاموشی برق در سال آینده اظهار نگرانی مرد و گفت: خاموشی تابستان ٩۵ وابسته به نوع مصرف مردم است، اگر مردم مصرف بی‌رویه داشته باشند و در صنعت برق مدیریت مصرف صورت نگیرد قطعا با خاموشی روبه‌رو خواهیم بود. هیچ کشوری نمی‌تواند بدون همکاری مردم خود انرژی مورد نیاز مشترکان را تامین کند، لذا ما نیز در فصل تابستان نیازمند همکاری مردم هستیم. وی با بیان اینکه مردم باید مصرف خود را در تابستان سال ١٣٩۵حئود ١٠ درصد نسبت به سال ١٣٩۴ کاهش دهند، ادامه داد: اگر این اتفاق بیفتد کشور با خاموشی روبه‌رو نخواهد شد، اما اگر مصرف برق به صورت بی‌رویه صورت بگیرد نمی‌توان به روشنایی کشور امید داشت. با توجه به شرایط فعلی کشور در صنعت برق باید گفت که نیازمند یک مدیریت اساسی برای تامین برق برای تابستان سال ١٣٩۵ هستیم. به گفته فلاحتیان با توجه به اینکه پیک بار تابستان سال آینده از مرز ۵٣ هزار مگاوات گذر می‌کند و در حال حاضر نیز پیک بار ٣٣ هزار مگاوات است لذا باید به ذخیره سازها توجه شود. وی با بیان اینکه اگر بتوانیم در بخش ذخیره سازی انرژی تمرکز کنیم می‌توانیم آلاینده‌ها را مدیریت و انرژی پاک را توسعه دهیم، اظهار کرد: این مساله می‌تواند موجب بهبود اصول اقتصادی در حوزه انرژی شود و از این طریق می‌توانیم در راستای بهره‌وری انرژی گام‌های موثری برداریم.
هزینه سبد ماهانه خانوار کارگری ٢/٣ میلیون تومان
غلامرضا عباسی رییس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران میگوید: بر اساس گزارش مرکز آمار سبد هزینه خانواده چهارنفره ۳ میلیون و ۲۰۰هزار تومان در ماه است، اما دستمزد کارگران برای سال جاری ٧١٢هزار تومان تعیین شد ، وی با اشاره به نشست شورای عالی کار در هشتم اسفند اضافه کرد: بحث بر سرتعیین دستمزد کارگران برای سال آینده زمان زیادی است که آغاز شده که در نهایت باید در صحن علنی شورای عالی کار مطرح شود. ریاست شورای عالی کار با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی است که وزیر صنعت، معدن و تجارت و وزیر اقتصاد نیز در این شورا شرکت می‌کنند. عباسی میگوید: دولت و کارفرمایان زمانی که تورم بالا بود برای حقوق کارگران تورم را در نظر نمی‌گرفتند و اکنون که تورم کاهش یافته است معیشت کارگران را در نظر نمی‌گیرند. دستمزد کارگران دست‌کم باید بر اساس معیشت آنها باشد که مطلقا چنین نیست. این مبلغ هزینه معیشت یک هفته کارگران را هم پوشش نمی‌دهد. عباسی میگوید: اکنون که دیگر تحریمی وجود ندارد و برجام اجرا شده است، دولت و کارفرمایان باید نگاه مثبتی به معیشت کارگران داشته باشند. در تعیین دستمزد کارگر برخی تسهیلات از جمله حق مسکن در نظر گرفته نشده است، هزینه معیشت هر نفر روزانه پنج‌هزار و ۲۴۵ تومان اعلام شده است که اگر آن را برای چهار نفر در نظر بگیریم این مبلغ ۶/٢٧ درصد حداقل دستمزدی است که انجمن‌های صنفی کارگران برای آنها در نظر گرفته است. به هرحال سبدی که انجمن‌های صنفی کارگران برای دستمزد تعیین کرده دست‌کم دو میلیون و ١۵٠ هزار تومان است که این سبد تاکنون نهایی نشده است.
شرکت نفت معادل ۱.۵ سال فروش نفت بدهی دارد
رکن الدین جوادی، معاون وزیر نفت با اشاره اختصاص ١۴,۵ درصد از درآمدهای نفتی به شرکت ملی نفت، گفت: چنانچه میانگین قیمت نفت را ۵٠ دلار برای هربشکه نظر گیریم سالی حدود ٣٧ میلیارد دلار عاید کشور می‌شود که سهم نفت از این ٣٧ میلیارد دلار حدود ۶ میلیارد دلار است که در طول برنامه ششم در مجموع ٣٠ میلیارد دلار خواهد بود. وی با اشاره به افزایش یک میلیون بشکه‌ای ظرفیت صادرات، اظهارکرد: برای افزودن یک میلیون بشکه به ظرفیت صادرات باید به فکر تامین منابع لازم باشیم تا بتوانیم اهداف برنامه را محقق کنیم که این موضوع یکی از چالشهای جدی ماست. وی درباره بدهی معوق شرکت نفت نیز گفت: بدهی معوق شرکت نفت بابت وامهای دریافتی و بهره آنها حدود ۵٢ میلیارد دلار به بانکها و حدود چهار میلیارد دلار هم بدهی جاری ارزی و ریالی به پیمانکاران، است. جوادی با بیان اینکه امروز با دو چالش جدی تامین منابع مالی و تامین منابع در قالب بودجه مواجه هستیم میگوید: به عنوان مثال زمانی که قیمت نفت حدود ١١٠ دلار و صادرات نفت ایران نیز روزانه ٢,۵ میلیون بشکه بود، سهم نفت از درآمدهای نفتی ١۴.۵ درصد بود و امروز هم که با افت قیمتها و همینطور کاهش صادرات مواجهیم بازهم سهم نفت همان ١۴.۵ درصد است که این امر به این معناست که ظرفیت توسعه صنعت نفت به یک ششم کاهش یافته است. این در حالی است که حتی تعهدهایی که در نظام بودجه ریزی ایجاد شده به دلیل محدودیتهای کشور محقق نشده است؛ از جمله تحریمها محقق نشده وهمه پول ناشی از فروش نفت را دریافت نکردیم. وی با بیان اینکه شرکت نفت با وجود همه محدودیتها به دنبال جذب منابع جدید رفت، ادامه داد: از جمله گامهایی که در این میان برداشته شد استفاده از اوراق سلف بود. البته استفاده از اوراق سلف نفت خام به دلیل مشخص نبودن سازوکارها چندان موفقیت آمیز نبود؛ با این حال از جمله روشهایی است که می توان از طریق آن به تامین منابع جدید پرداخت
یک سوم درآمدهای نفتی جذب پرداخت یارانه شد
زمانیکه اجرای برنامه هدفمندی یارانه‌ها به اجرا گذارده شد قیمت هر دلار اندکی بیش از هزار تومان بود. درسال چهارم اجرای هدفمندی به بیش از ٣٢٠٠ تومان رسید. به این ترتیب در سال‌های اولیه اجرای هدفمندی یارانه‌ها معادل دلاری یارانه نقدی توزیعی در کشور به بیش از سه میلیارد دلار در ماه می‌رسید. افزایش قیمت دلار سبب شد معادل یارانه نقدی توزیعی در کشور در حال حاضر ماهانه در حدود یک میلیارد دلار باشد. بر این اساس بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال اول اجرای برنامه هدفمندی یارانه‌ها ٣٣ میلیارد و ٨٠٠ میلیون دلار و در سال گذشته ١٢میلیارد و ۴٠٠ میلیون دلار یارانه نقدی در میان ایرانیان توزیع شده است. با توجه به جمعیت ۷۵ میلیون نفری یارانه بگیر، دولت هر ماه در حدود سه هزار و ۴٠٠ میلیارد تومان یارانه نقدی در کشور توزیع می‌کند. بر اساس گزارشات در حالی که ایران در سال ١٣٩٠ بیش از ١١٩ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته است نسبت به توزیع ٣٣ میلیارد و ٨٠٠ میلیون دلار یارانه نقدی در میان مردم اقدام کرده است. اما درآمد نفت ایران در سال گذشته به ۵۵ میلیارد دلار رسید، بنابراین میزان یارانه توزیعی برحسب دلار با توجه به نرخ متوسط دلار در بازار آزاد ١٢ میلیارد و ۴٠٠ میلیون دلار بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد مجموع یارانه پرداختی تا پایان سال جاری حدود ٩٣ میلیارد دلار خواهد بود که با توجه به درآمد ٣۶۴ میلیارد دلاری نفت در سال‌های اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، سهم یارانه‌های نقدی یک سوم خواهد شد. هر چند بسیاری از کارشناسان و دست‌اندرکاران اقتصادی معتقدند یارانه نقدی بحران اقتصاد ایران است اما تبعات اجتماعی حذف یارانه‌ها مانع از آن شده است که شیوه پرداخت یارانه نقدی تغییر کند. طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته پرداخت یارانه‌های نقدی در سال آینده نیز تداوم خواهد داشت.
تابستان سختی در راه است
خسرو ارتقایی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران میگوید: با توجه به اینکه میزان بارندگی‌ها در سال ١٣٩۴ مطلوب نبوده، پیش‌بینی می‌شود که اگر وضعیت به همین منوال پیش برود، تابستان سختی را در پیش خواهیم داشت. وی درخصوص میزان بارندگی‌ها اظهار کرد: از اول مهرماه تاکنون ١۴۵ میلی‌متر بارندگی داشته‌ایم که از متوسط بارندگی‌ها در درازمدت ۸% عقب افتاده‌ایم. وی با بیان اینکه وضعیت بارندگی‌ها نسبت به پارسال بهتر بوده است، تأکید کرد: عملا در بهمن‌ماه میزان بارندگی‌ها با کاهش روبه‌رو بوده و این در حالی است که باید ۴۰% بارندگی‌ها در فصل زمستان صورت بگیرد. وی با ابراز امیدواری از اینکه اسفند‌ماه و فصل بهار بتواند جبران‌کننده این وضعیت باشد، تصریح کرد: درغیر این صورت سال خوبی از نظر میزان ذخایر آبی نخواهیم داشت. به گفته ارتقایی، براساس پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی باید وضعیت بارندگی‌ها نرمال می‌بود، اما میزان دما از آنچه انتظار می‌رفت بیشتر افزایش یافت. وی با بیان اینکه این مسئله به معنای افزایش مصرف و نیاز به آب آشامیدنی و همچنین سایر مصارف آبی است، خاطرنشان کرد: براساس پیش‌بینی‌ها اگر شرایط به همین منوال پیش برود نیاز آبی نسبت به سال گذشته افزایش پیدا می‌کند و مشکلات زیادی در این راستا به وجود می‌آید
بحران دربازار سنگ آهن کشور
بازار سنگ آهن در سال ۲۰۱۵ درگیر رکود شدیدی شد و همین امر قیمت این ماده معدنی را تا حد زیادی کاهش داد و قیمت سنگ آهن ایران که یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن در دنیا به شمار می‌رود، رو به کاهش رفت. چنین پیش‌بینی میشد که وضعیت سنگ‌آهن تا دو سال آینده چندان روشن نباشد، ولی از ابتدای سال ۲۰۱۶ نقاضا برای آن درحال افزایش است، بطوریکه بهای هر تن آن که حدود ۴۰ دلار معامله میشد، درحال حاضر به بالای ۵۰ دلار رسیده و باعث امیدواری تولیدکنندگان شده است. کارشناسان علت اصلی کاهش قیمت سنگ آهن در سال گذشته میلادی را کاهش رشد اقتصادی چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده سنگ آهن در جهان و به تبع آن کاهش میزان تقاضا در بازار می‌دانستند. از سوی دیگر سنگ آهن اصلی‌ترین ماده اولیه تولید فولاد است و کاهش قیمت این ماده در حالی اتفاق افتاد که بازار فولاد نیز درگیر رکود شد و به همین دلیل تقاضای چین برای سنگ آهن کاهش پیدا کرده بود تا جایی که چین تصمیم گرفت تا حدودی طرفیت تولید فولاد خود را کاهش دهد. بر همین اساس، شاخص قیمت سنگ آهن ایران که در هفته‌های انتهایی سال گذشته میلادی به حدود ۳۵ دلار هم رسیده بود و کارشناسان ایرانی هم پیش‌بینی می‌کردند که در سال ۲۰۱۶ این شاخص از ۴۰ دلار بالاتر نرود، در هفته گذشته بیش از ۴۷ دلار رسید. بر پایه آمار اعلام شده از سوی موسسه بین‌المللی متال بولتن، شاخص قیمت سنگ آهن ایران در ۲۴ فوریه ۲۰۱۶ به ۴۷ دلار و ۱۷ سنت به ازای هر دلار رسید. این در حالی است که متال بولتن این شاخص را در هفته پیش از آن یعنی ۱۷ فوریه برابر ۴۲ دلار و ۸۴ سنت اعلام کرده بود و به این ترتیب در راستای افزایش قیمت جهانی سنگ آهن، سنگ آهن ایران نیز افزایش قیمت ۴ دلار و ۳۳ سنتی را تجربه کرده است.
حجم تجارت خارجی در ١١ ماه
گمرک ایران حجم تجارت خارجی غیر نفتی کشور را در ١١ ماه گذشته، ٧۵ میلیارد و ٨٣۵ میلیون دلار گزارش کرد. در این رابطه واردات کشور در یازده ماهه امسال به ٣٧ میلیارد و ٧٧ میلیون دلار رسید که این میزان واردات ٣٣/٢٣ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل بوده است. همچنین در ١١ ماهه امسال میزان صادرات غیرنفتی کشورمان به ٣٨ میلیارد و ٧۵٨میلیون دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه پارسال ۶٩/١۶ درصد کاهش داشت. اقلام عمده صادرات غیرنفتی در مدت یاد شده شامل گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل، پروپان مایع شده و قیر نفت بوده و عمده‌ترین خریداران کالاهای صادراتی کشورمان هم به ترتیب چین، عراق، امارات متحده عربی، افغانستان و هند بوده‌اند. عمده واردات به ایران هم به ترتیب به ذرت دامی با سهم ۴٧/٣ درصدی از کل ارزش واردات تعلق داشت، بعد از آن به گندم با ١/٢ درصد، لوبیای سویا با ٨۵/١ درصد، برنج با ۶٨/١ درصد و قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری با ۶٣/١ درصد اختصاص دارد که به ترتیب از کشورهای چین، امارات متحده‌عربی، کره جنوبی، ترکیه و سوییس وارد کشور شده است.
سهم ۶٩ درصدی دولت در تولید فولاد
١۶میلیون و ٧۵٩ هزار تن محصول فولادی در شرایطی تولید شد که سهم دولت از این تولیدات ٩/۶٨ درصد برآورد شده است. مادر صنایع ایران امروز یک سوم راه را طی کرده است. راهی که ١٠ سال پیش در سند بلندمدت کشور که به چشم‌انداز ٢٠ ساله مشهور است؛ ترسیم شد. فولاد ایران قرار است تا سال ١۴٠۴ به تولید ۵۵ میلیون تنی دست پیدا کند. دلیل پیش‌بینی این هدف بزرگ در سند چشم‌انداز هم ظرفیت بسیار عظیم سنگ‌آهن در کشور است. مزیت‌ها در این بخش فراوان است. ۵/۴میلیارد تن ذخایر قطعی سنگ‌آهن در ایران می‌تواند نقطه امید تحقق هدف تعیین شده باشد. امروز و درحالی که ١٠ سال از زمان سند بلندمدت کشور سپری شده است؛ در شرایطی صحبت از تحقق هدف میکنیم که تنها یک سوم از راه را پیموده‌ایم. برنامه‌ریزی‌ها برای دست‌یابی به ۵۵ میلیون تن فولاد تا ٣٠ درصد جامه عمل پوشیده است. آمارها میگوید سال گذشته ١۶ میلیون و ٨٠۵ هزار تن فولاد خام و ١۶ میلیون و ۴١٣ هزار تن محصولات فولادی در کشور تولید شده است. سرجمع این تولیدات عدد ٣٣ میلیون و ٢١٨ هزار تن را نشان می‌دهد اما تولید فولاد خام از ١۶ میلیون تن تا ۵۵ میلیون تن فاصله بسیار دارد.
وجود بیش از ١۶٠٠ قانون مزاحم در تجارت کشور
محمد لاهوتی رییس کنفدراسیون صادرات میگوید: در حال حاضر بیش از ١۶٠٠ قانون مزاحم در تجارت کشور وجود دارد که به نظر می‌رسد با توجه به مجموعه شرایط اقتصادی کشور، اولویت اصلی مجلس آینده باید اقتصادی باشد. وی درباره اهمیت بعد اقتصادی مجلس آینده و اینکه نمایندگان مجلس آینده چه ویژگی‌هایی به لحاظ اقتصادی داشته باشند میگوید: وجود بیش از ١۶٠٠ قانون مزاحم در تجارت کشور نشان می‌دهد که ما با تورم قوانین مواجه هستیم. قوانینی که بعضا در تضاد و تقابل با یکدیگر قرار دارند. با توجه به تکلیف برنامه چهارم و پنجم توسعه که یکی از بندهای آن ساماندهی قوانین تجاری بوده است و اینکه هیچ کدام از دولت‌ها این بند را اجرا نکرده‌اند، به نظر می‌رسد که مجلس جدید باید مجددا این کار را مد نظر قرار دهد و از دولت بخواهد که آن را اجرا کند تا حداقل قوانین تجاری با کشورهای پیرامون مساوی باشد. وی با بیان اینکه در حال حاضر شرایط سختی از جنبه قوانین برای سرمایه‌گذاری خارجی و ثبت یک شرکت وجود دارد، تصریح کرد: همان‌گونه که به مجلس سیاسی نیاز است مجلس باید مباحث اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را هم مدنظر قرار دهد و به تمام وظایف حاکمیتی که در اختیار دارد توجه داشته باشد. با توجه به شرایط اقتصادی کشور به نظر می‌رسد اولویت اول برای مجلس دهم باید اولویت اقتصادی باشد. مطمئنا افرادی که به لحاظ تئوری و عملی با اقتصاد آشنایی دارند می‌توانند بهتر از دیگران برای رفع مشکلات اقتصادی پیشنهاد دهند. رییس کنفدراسیون صادرات با اشاره به یکی از مطالبات اصلی بخش خصوصی از مجلس گفت: انتظار ما به عنوان بخش خصوصی از مجلس دهم این است که مجلس فقط معطوف به تقنین و مصوب کردن قانون نشود و بُعد نظارتی مجلس را نیز احیا کند و از دولتمردان چه در دولت کنونی و چه در دولت آینده مطالبه کند که قوانین مصوب تا کجا و به چه صورت اجرا می‌شود و از اول روند قانون‌گذاری از زمانی که قانون وضع می‌شود تا مرحله‌ای که ابلاغ می‌شود وظیفه نظارتی خود را به طور جدی توجه کنند.
