پایان تحریمها آغازگر شکوفایی اقتصادی، امیدواری کاذب

آقای روحانی در آخرین نشست خبری خود چنان نسبت به شکوفایی اقتصادی که قرار است از دو ماه دیگر که تحریمها برداشته میشود آغازگردد، داد سخن گفت که گویی زمان زیادی به باز شدن درب بهشت بر روی ایرانیان باقی نمانده و بزودی معجزه اقتصادی قرن در دوره ریاست جمهوری وی چشم جهانیان را خیره خواهد ساخت. آیا واقعیت امر چنین است؟ آیا تنها مشگل اقتصاد کشور تحریمها بوده است که با برداشتن آنها ( که این خود جای حرف بسیار دارد) موانع یکی پس از دیگری بر طرف میشوند. درست است که دادن امید به جامعه عملی مثبت تلقی میشود، ولی مشروط بر این است که واقعیتی هم به دنبال آن وجود داشته باشد که در غیر اینصورت خسارت تاثیر منفی آن و هزینه سرخوردگی جامعه بسیار بالاتر خواهد بود.

آقای روحانی میگوید: ” سال آینده وضع بهتری خواهیم داشت هم به خاطر اینکه فروش نفت ما محدودیت ندارد، هم به خاطر اینکه تحریم‌های بانکی و پولی کاملا برداشته می‌شود و هم این همه هجومی که الان در دنیا به سمت ایران شروع شده است، هر روز ١٠ یا ٢٠ شرکت به سمت ایران آمده‌اند. ” وی با ذکر این مثال که سمیناری بین‌المللی در تهران برگزار شد، هتل‌ها جا نداشتند، میگوید: همه آنها می‌دانند که اقتصاد ایران به خاطر امنیت، نیروی تحصیلکرده، انرژی و شرایط منطقه‌ای که ایران از لحاظ دسترسی‌ها دارد در آینده کاملا متفاوت خواهد بود. روحانی یادآور شد: ما در شمال، در کنار دریاچه و آب هستیم، در جنوب این همه ساحل طولانی در اختیار ما است و ایران اساسا یک مرکزیت در این منطقه دارد و همه به سمت ایران حرکت می‌کنند که نشان از شرایط متفاوت اقتصادی در سال آینده است.”
وی چنان با آب و تاب از امکانات بالقوه اقتصادی کشور سخن میگوید که گویی تازه این کشف تاریخی صورت گرفته است. اینکه ایران نیروی جوان وتحصیل کرده ، انرژی ارزان و موقعیت جغرافیایی ممتاز دارد مربوط به دیروز و امروز نیست، ولی آیا حکومت اسلامی تاکنون توانسته از این امکانات در جهت سازندگی کشور بهره گیرد. این موضوع ورود سرمایه های خارجی و اینکه هیات های خارجی به ایران هجوم آورده اند نیز از آن نوع تبلیغات پیش پا افتاده و کم ارزش رژیم است که شنیدن آن از زبان رئیس جمهور برای چند دهمین بار بسیار تعجب آور میباشد که در واقع نشان از بی محتوا بودن آن دارد. اگر به شهرهای بزرگ جهان نظری افکنده شود، مشاهده میگردد که هتل ها در تمام روزهای سال مملو از هیاتهای تجاری، بازاریابها و دلالانی هستند که برای معرفی و فروش کالاهای خود به هر دری میزنند و به دنبال خریدار میگردند. حال تعدادی از آنها هم روانه تهران شده اند تا سر و گوشی آب داده، برای فروش کالای خود بازاریابی کنند که این نه جای تعجب دارد و نه بیش از حد ی که نشان داده میشود امیدوارکننده است . متاسفانه چون حکومت اسلامی از علم اقتصاد بطور کلی پرت است و از اقتصاد و تجارت فقط دزدی و کلاشی و قاچاق را می شناسد،، تصور میکند که آمدن چند هیات تجاری به تهران به معنای آن است که جهان گرسنه و تشنه بازار ایران شده و منتظر فرصت است تا سرمایه های میلیاردی خارجی به سوی ایران سرازیر شوند.
اینکه پایان تحریمها میتواند فرجی درجهت بهبود نسبی اقتصاد کشور ایجاد کند بسیار محتمل است، ولی این به معنای آن نیست که امکاناتی ویژه و موقعیتی استثنایی پیش خواهد آورد؛ چون در بهترین شرائط تازه برمیگردیم به حالت قبل از تحریمها، آنهم نه بطور کامل ، زیرا که برای رفع کامل تحریمها ، کلی آما و آگر وجود دارد. بنا براین نبایستی بیهوده دل خوش کرد که دوران شکوفایی اقتصادی فرا رسیده است که اصلا چنین نیست. شکوفایی اقتصادی قانونمندیها و مکانیسم ویژه خود را می طلبد و زمانی فرا میرسد که ساختارهای متناسب با آن وجود داشته باشد تا بشود تدابیر اقتصادی را بر آن اساس پیاده کرد. تنها در آنصورت است که میشود امیدوار بود که سرمایه های خارجی جلب بازار ایران گردد. بنابراین اصلاح ساختارها شرط اساسی در جهت شکوفایی اقتصادی به شمار میرود. در این رابطه اصلاح ساختار مالیاتی، سالم سازی ساختار سیستم بانکی، اصلاح نظام ساختاری تولید، متناسب با تکنولوژی روز، اصلاح ساختاری نظام صادراتی شروط اولیه برای گام نهادن در پروسه شکوفایی اقتصادی است. تازه این اصلاحات ساختاری زمانی تاثیر مثبت خود را نشان خواهد داد که یک بخش خصوصی مستقل از حکومت و مقتدر و پویا وجود داشته باشد.
درحال حاضر تصویری که از اقتصاد کشور وجود دارد چنان ناامیدکننده است که کافی است فقط به چند مورد زیر توجه شود تا ابعاد فاجعه اقتصادی بهتر شناخته گردد:
اول – دولت رقمی حدود سیصد هزار میلیارد تومان به سیستم بانکی، پیمانکاران، سازمانهایی مانند تامین اجتماعی و غیره بدهکار است. دولت همچنین رقمی در همین حدود پروژه های نیمه تمام روی دستش ملنده
دوم – سیستم مالیاتی منطبق با اصول شناخته شده از مالیات وجود خارجی ندارد، آنچه که هست یک سازمان مالیاتی است که به شیوه سنتی عمل میکند و ربطی به سیستم مالیاتی مدرن که هرفرد دارای شناسنامه مالیاتی است ندارد.
سوم – سیستم بانکی کشور به کلی به هم ریخته است و نیاز به یک تحول ساختاری دارد
چهارم — سیستم تولید کشور عقب مانده و فرسوده است و برای رقابت در بازار جهانی نیاز به نوسازی بنیادی دارد. این درحالی است که بهره ۳۰ درصد راه هرگونه تسهیلات بانکی را بر روی بخش تولید بسته است.
پنجم — فساد مالی در دستگاه رهبری و سپاه بیداد میکند. در این رابطه سودآورترین شرکتها مانند مخابرات و تلفن همراه و غیره درتصاحب سپاه و سازمانهای اقتصادی زیر نظر ولی فقیه هستند که اگثرا هم معاف از پرداخت مالیات هستند.
ششم — تجارت غیر قانونی (قاچاق کالا) چنان نهادینه شده که بیش از ۲۵ درصد بازرگانی خارجی را در برگرفته است
این لیست میتواند همچنان ادامه پیدا کرده، بیش از ۱۵ درصد بیکاری، گسترش روز افزون فقر، مشگل فحشا و کودکان خیابانی و اعتیاد وبسیاری مسائل دیگر هم برآن اضافه شود که در آنصورت آیا وعده شکوفایی اقتصادی برون آمده از دهان آقای رییس جمهور ساده لوح فرض کردن ملت نیست.
لغو تحریم‌ها میتواند تاثیراتی آنی و گذرا براقتصاد داشته باشد، ولی اینکه انتظار داشت که تورم قوس نزولی به خود گیرد و یک رقمی شود، قیمتها به سطح قبل از تحریمها بازگردند و جامعه شاهد یک رشد اقتصادی معقول باشد، تنها میشود در حد یک آرزو تصور کرد. اتفاقا اینکه دولت یک چنین تبلیغات کاذبی را راجع به اقتصاد کشور به راه انداخته میتواند خود بدل به یک عگس العمل منفی گسترده ترگردد. سرمایه گذار اصولا از هیاهو و ایجاد بازارهای کاذب وحشت دارد و چه بسا که این جنجال آفرینی اقتصادی حکومت اسلامی در نهایت هیاهو برای هیچ باشد.