جلوه هایی تازه از زن در آثار برت استرن / مینا استرابادی

زن، زیبایی و اغوای آسمانی…
روزهای واپسین ژوئن مصادف است با سالروز در گذشت “برت استرن” عکاس شهیر آمریکایی. مردی که با شیفتگی جنون آلودش به عکاسی توانست انقلابی عظیم در صنعت عکس، تبلیغات و فرهنگ چاپ به پا کند.

برت استرن در سوم اکتبر سال ۱۹۲۹ در بروکلین نیویورک به دنیا آمد و با عکسهای تبلیغاتی قدم به دنیای عکاسی گذاشت. از جمله آثار مشهور او در این دوران عکسی ست که یک گیلاس ودکا ی”اسمیرن اُف” را روبروی یک هرم مصری نشان می دهد، حیلتی هنرمندانه که حرف “وی (V)” را دربطن گیلاس انعکاس داده است. در ادامه همین تصاویر با مفهوم و خلاقانه بودند سبب ساز ماندگاری استرن در حرفه ی عکاسی شدند.

برت استرن متعلق به نسل عکاسانی چون “ایروینگ پن” و “ریچارد اودون” بود، نوابغی که عکاسی مد و پرتره را با مولفه هایی دگرگونه نمایاندند و خالق تصاویری اغواگر و تاثیر گذار شدند.
استرن از تلفیق دلبستگی اش به زن ها و عشقش به عکاسی، خالق مجموعه ای بی نظیر از عکسهای زنانه شد، او که زنان را “الهه” توصیف می کرد، در طول پنجاه سال فعالیت هنری اش، زیباترین زنان هنرمند زمانه ی خود را از دریچه ی لنز دوربینش نگریست و شکارچی لحظاتی شد که در آنها فیگورهای معمولی زنانه به رقصی طراحی شده مانند شده بود، فیگورهایی محصور در قاب با روحی زنده. زیبارویانی چون “الیزابت تیلور”، “بریژیت باردو”، “آدری هپبورن”، “سوفیا لورن” و “ناتالی وود” از جمله بازیگران معروف هالیوود بودند که سوژه ی عکس- پرتره های استرن شدند، اما با این حال این عکاس آمریکایی، آوازه ی جهانی خود را وامدار عکاسی روایت گونه اش از واپسین روزهای زندگی “مرلین مونرو” این ستاره ی نامی اما تنها ست.

استرن در سال ۱۹۶۲ چند هفته پیش از مرگ مریلین مونرو این امکان را یافت که سه روز تمام، در هتلی در لس‌انجلس با مرلین مونرو تنها باشد و زنی – که تا آن روز تنها ویژگیهای تنانه اش دیده شده بود- را از دریچه ی دیگری نگریست. استرن دوربینش را به مثابه ی چاقوی جراحی به کار گرفت تا با پس زدن نقاب از روی پیکر دلربای مونرو، آشفتگی های ذهنی و روح زخمی او را عیان سازد و زنی بی پناه، دلواپس و دلسرد را به نمایش گذارد. این عکسها از زوال ستاره ای محزون و سرگشته روایت می کردند که میان تمنای یافتن پناهگاهی گرم و ساده ازسویی و اسارت در شهرت و دنیای پر زرق و برق هالیوود، از سوی دیگر، دست و پا می زد.

استرن در این تور سه روزه ، دو هزار و پانصد و هفتاد و یک پرتره ی برهنه و نیم برهنه از مرلین مونرو تهیه کرد و بخشی از آنها را پس از مرگ غم انگیز او در پنجم آگوست همان سال منتشر کرد.
او خود در این باره گفته بود : ” شما هرگز نخواهید فهمید که با رفتن مرلین من چه احساسی دارم .او سرشار از احساس بود حتی اگر این احساس آمیخته با درد بود.[…] من در [ مرلین ] اینها را دیدم: خدا، زندگی ، عشق.”
اما مجله ی ووگ از انتشار تعدادی از این عکس‌ها سرباز زد، عکسهایی که ۲۰ سال بعد در سال ۱۹۸۲ میلادی در قالب کتابی با عنوان “آخرین نشست” و تعدادی دیگر در کتاب دیگری در سال ۲۰۰۰ میلادی انتشار یافت.
مردان و زنانی که تصاویرشان از ورای عدسی دوربین استرن به ثبت رسیده است، همگی علاوه بر حالات ظاهری، از جهت خصایص روحی هم مورد توجه قرار گرفته اند، تک چهره هایی که هریک وجه متمایز کننده ی خود را در مقابل نگاه جادویی “استرن” پررنگ تر ساخته اند، از ملاحت “آدری هپبورن” و غرور “سوفیا لورن” گرفته تا سبک سری ” سو لیون ” (“لولیتا” ) و خونسردی “مارلون براندو”. چنان که خود او می گوید : ” نیروی نگاه بسیار شگفت انگیز است.زمانی که در آرزوی کسی هستی که درست مقابل توست نیروی خاصی وجود دارد و تنها با نگاهت می توانی احساست را منتقل نمایی.”