شصت و پنجمین جشنواره بینالمللی فیلم برلین، که از پنجم فوریه و با نمایش «هیچ کس شب را نمیخواهد» ساخته ایزایل کوشِت افتتاح شده بود، به نیمهی راه خود رسیده است.
در مراسم افتتاحیه این جشنواره، مونیکا گروتز، وزیر فرهنگ آلمان در برابر بیش از ۱۶۰۰ مهمان خارجی و داخلی از دیتر کوسلیک مدیر این جشنواره بابت دعوتهای هرساله و تلاشهای مستمر او برای حضور جعفر پناهی در برلیناله حمایت و سپاسگزاری کرد.
گروتز با اشاره به عدم حضور این کارگردان ایرانی برای نمایش فیلم تازه اش «تاکسی» – به دلیل ممنوعیت خروجش از ایران، بر ضرورت فعالیت آزادانه هنرمندان تاکید کرد.
جعفر پناهی در سال ۲۰۱۰ و پس از رویدادهای برآمده از انتخابات ۱۳۸۸، به اتهام «اجتماع و تبانی و تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی» به شش سال حبس تعزیری و بیست سال سال محرومیت از فیلمسازی و فیلمنامهنویسی محکوم شد، او اجازه خروج از ایران را ندارد و صندلی او در برلیناله همچنان خالی ست.
تاکسی که سومین فیلم جعفر پناهی پس از محکومیتش به بیست سال محرومیت از فیلسمازیست، با بودجه ای بسیار ناچیز ساخته شده و علاوه بر مولفههای سیاسی، انتقادی، به جنبههای قصهگویی و طنازی هم پرداخته است.
جعفر پناهی در این فیلم در کسوت یک راننده تاکسی در تهران ظاهر شده است و داستان فیلم او از خلال گفتوگوهای او با مسافرین تاکسیاش روایت میشود. در بین مسافران «تاکسی» جعفر پناهی، نسرین ستوده، حقوقدان سرشناس و منتقد حکومت ایران و یکی از اعضای کانون مدافعان حقوق بشر هم حضور دارد. بودجهی تهیهی این فیلم در مقیاس فیلمهای معمول امروز بسیار ناچیز برآورد شدهاست. این در حالی ست که فیلم «محمد» ساخته مجید مجیدی با بودجهای که حدود ۱۰۰ میلیون دلار تخمین زده شده، از شرکت در این جشنواره باز مانده است.
گفتنیست رسانههای نزدیک به حکومت ایران، این تصمیم جشنوارهی برلین را «بایکوت» این فیلم خوانده اند، از همین جمله سایت تابناک در مطلبی چنین نوشته است:
« [این فیلم] ترکیبی از بهترینهای سینمای جهان را در مراحل تولید دارد و اثری کاملاً بینالمللی است؛ اما فشارها به همراه موج اسلام هراسی به راه افتاده، «دیتر کاسلیک» مدیر برلیناله را به سمت و سویی برد که در نهایت این فیلم را کامل از جشنواره بیرون بگذارد!»
در همین حال، برخی رسانههای محافظه کار داخلی فیلم جعفر پناهی را فیلمی ضد ایرانی نامیده وآن را وسیلهای برای هموار کردن راه فیلمسازی پناهی تعبیر کردهاند.
از همین جمله، خبرگزاری فارس ضمن «سیاه» خواندن فیلم پناهی، فهرستی از نظرات مثبت منتقدین غربی را ارائه کرده که طی آنها مبارزه، خلاقیت و وجههی انتقادی فیلمهای او مورد تحسین قرار گرفته است.
خبرگزاری فارس همچنین فیلمسازی پناهی را مغایر با قوانین ایران خوانده و مقامات سینمایی را به خاطر عدم برخورد با این کارگردان مورد نقد قرار داده است.
علاوه بر فیلم «تاکسی»، دو فیلم دیگر نیز از ایران به نام های «پریدن از ارتفاع کم» و «مادر قلب اتمی» در بخش های مختلف جشنواره فیلم برلین شرکت کرده اند.
«پریدن از ارتفاع کم» به تهیهکنندگی مجید برزگر محصول مشترک ایران و فرانسه است، که در بخش «پانوراما» شرکت کرده است. این فیلم نخستین فیلم بلند سینمایی حامد رجبی است و رامبد جوان و نگار جواهریان نقشهای اول آن را به عهده دارند. داستان این فیلم درباره زن جوانی است که در چهارمین ماه بارداریاش دچار مرگ «داخلرحمی جنین» میشود و تصمیم میگیرد به کسی چیزی نگوید.
بخش «پانوراما» که به استعدادهای نوظهور سینمایی اختصاص دارد، با فیلم «خون آبی» ساخته لیریو فریرا، فیلمساز برزیلی افتتاح شد.