خبرنامه خلیج فارس تازه ترین مقالات و اخبار سیاسی، فرهنگی، هنری و اقتصادی
آنچه در این شماره از ضمیمه اقتصادی خبرنامه خلیج فارس می خوانیم:۱۰۰۰۰میلیارد تومان سود سپاه ازشرکت مخابرات، ۱۰ شرکت اول بورس تهران معرفی شدند، پایان ماه عسل نفتی ایران- ونزوئلا ، خاموش شدن چراغ تجارت چین در ایران، توقف فروش نفت ایران به ۲ غول اروپایی، خرید ۹ هزار میلیارد تومان خودروی خارجی، استمداد شرکت نفت از مالزیایها. با ما همراه باشید و ضمیمه اقتصادی هفته را با دوستان خود به اشتراک بگذارید
۱۰۰۰۰میلیارد تومان سود سپاه ازشرکت مخابرات
مطفر پوررنجبر مدیر عامل شرکت مخابرات ایران درمجمع عمومی سالانه صاحبان سهام، درآمد شرکت مخابرات ایران در سال ۱۳۹۲ را مبلغ ۱۱.۵۶۶ میلیارد تومان اعلام کرد که این رقم در سال ۱۳۹۱ حدود ۹۷۰۰ میلیارد تومان بود. وی گفت: مخابرات‌های استانی نیز از نظر درآمد ۱۲ درصد رشد داشته اند و از رقم سه هزار میلیارد تومانی در سال ۹۱ به درآمد ۴ هزار میلیارد تومانی در سال ۹۲ رسیده‌اند. لازم به یادآوری است که ۱ + ۵۰% از سهام شرکت مخابرات در سه سال پیش در یک معامله بورسی بسیار مسئله دار و سازمان داده شده به شرکت اعتماد مبین وابسته به سپاه پاسداران فروخته شد.. سپاه این سهام را با تهدید و فشار بمبلغ ۸۵۰۰ میلیارد تومان آنهم بطور نقد و اقساط تصاحب کرد، درحالیکه رقم واقعی این ۵۰ درصد سهم بیش از ۲۰۰۰۰ میلیارد تومان برآورد شده بود. مبلغ سودی که دردو سال گذشته از این شرکت نصیب سپاه شده ، نه تنها کل پول خرید سهام از محل سود مستهلک شده ، بلکه رقم قابل ملاحظه ای هم نصیب سپاه کرده ، بطوریکه درحال حاضر شرکت مخابرات مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان هم به شرکت اعتماد مبین بدهکار است.
۱۰ شرکت اول بورس تهران معرفی شدند
اگرچه دو برابر شدن تعداد شرکتهای بورسی و افزایش آنها به بیش از ۴۰۰ شرکت سهامی عام نشان از توسعه یافتن بورس در چند سال اخیر دارد اما یک نگاه کلی به بازار سهام نشان میدهد که بورس تهران هنوز نه تنها درمقایسه با بورسهای منطقه وسعت چندانی نیافته است، بلکه حتا در اقتصاد کشور هم هنوز جایگاه مطمئنی بدست نیاورده است . براساس آمارهای منتشره هم‌اکنون ۱۰ شرکت غول‌پیکر بورسی که سهام آنها در دست دولتیها و شبه دولتیها است ارزشی درحدود ۵۱ میلیارد دلار در بورس دارند درحالیکه این رقم درمقایسه با شرکتهای بزرگ دنیا رقم قابل توجهی نیست ونشان میدهد هنوز در ایران که بخش خصوصی هنوز درایران از جایگاه چندان مناسبی برخوردار نمیباشد. درحال حاضر در دنیا وجود شرکتهایی به ارزش ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار چندان اتفاق عجیبی نیست اما در ایران بزرگ‌ترین شرکت بورسی به نام هلدینگ خلیج فارس ارزشی حدود ۵/۱۲ میلیارد دلار دارد. حاکم بودن فضای بسته اقتصادی از مهمترین دلایلی است که موجب شده در این چندسال شرکتهای ایرانی نتوانند رشد کنند، این در حالی است که هر روز در دنیا شاهد توسعه یافتن شرکتهای فراملیتی و بین‌المللی هستیم.
بررسی فعالیت این ۱۰ شرکت که رهبریبورس را برعهده دارند اغلب آ نفتی یا معدنی هستند، هلدینگ خلیج فارس، پالایشگاه بندرعباس، فولاد مبارکه، تاپیکو، غدیر، نفت و گاز پارسیان، ملی مس، گل‌گهر، ارتباطات سیار و چادرملو، از نظر ریالی ارزشی حدود ۱۶۰ هزار میلیارد تومان و دلاری نیز ۵۱ میلیارد دلار دارند در صورتیکه درسطح دنیا این رقم بسیار ناچیز بوده و نشان از عدم رشد و توسعه بنگاه‌های اقتصادی ایران دارد. بسته شدن درهای اقتصاد ایران طی هشت سال اخیر، محدود شدن دیوارهای تحریم، خروج یکباره سرمایه‌گذاران خارجی از اقتصاد ایران، به روز نشدن قانون تجارت در ایران و تفکر ضد سرمایه‌داری، موجب شده که سرمایه‌گذاران خارجی در آن نقش چندانی نداشته باشند.
پس از این ۱۰ شرکت غول‌پیکر، بانک ملت با ۹.۴ هزارمیلیارد تومان، سرمایه‌گذاری امید با ۹.۲ هزارمیلیارد تومان، بانک پاسارگاد با حدود ۹ هزار میلیارد تومان، مپنا با حدود ۸ هزار میلیارد تومان، فولاد خوزستان با حدود ۷.۸ هزار میلیارد تومان، توسعه معادن و فلزات با ۶.۵ هزار میلیارد تومان، بانک پارسیان با ۶۸۸۹ میلیارد تومان، بانک صادرات با ۵۳۹۲ میلیارد تومان، صندوق بازنشستگی با پنج هزار و ۳۲۸ میلیارد تومان، بانک تجارت با پنج هزار و ۲۷۸میلیارد تومان و پتروشیمی پردیس با ۵ هزار و ۱۷۰ میلیارد تومان رتبه‌های بعدی را در اختیار گرفتند.
این در حالی است که شرکتهایی همچون کشتیرانی، پالایش نفت تبریز، پتروشیمی خارک، سرمایه‌گذاری توسعه ملی، پتروشیمی شازند، ایران خودرو، بانک اقتصاد نوین، خدمات انفورماتیک، پتروشیمی فناوران، سایپا، نفت بهران، بانک کارآفرین، سرمایه‌گذاری خوارزمی، سیمان فارس و خوزستان، داروسس تامین، بانک انصار، حفاری شمال، صنایع شیمیایی ایران، پتروشیمی کرمانشاه، سرمایه‌گذاری ملی ایران، گروه بهمن و داروپخش به ترتیب ارزشی معادل ۴ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان تا هزار و ۵۳۶ میلیارد تومان را در اختیار دارند.
پایان ماه عسل نفتی ایران- ونزوئلا
پس از تعطیلی دفتر شرکت ملی نفت ایران در سانتاکروز بولیوی، با تعلیق همکاری‌های نفتی بین شرکت پتروپارس ایران و شرکت ملی نفت ونزوئلا دومین دفتر نفتی ایران در امریکای جنوبی هم تعطیل شد. محمدجواد شمس، مدیرعامل پتروپارس درباره آخرین وضعیت مذاکرات طولانی مدت انجام گرفته بین شرکت پتروپارس ایران و شرکت ملی نفت ونزوئلا PDVSA گفت: در نهایت این مذاکرات منجر به آغاز همکاری‌های مشترک بین دو طرف برای توسعه میادین نفتی این کشور نشد. وی با اعلام اینکه این مجموعه نفتی آماده همکاری‌های مشترک نفتی با ونزوئلا برای اجرای پروژه‌های مشترک نفت و گاز بود، تصریح کرد: با وجود مذاکرات متعدد بین دو طرف، اما هر زمان که قرار بود فعالیتی انجام شود، طرف ونزوئلایی درخواست‌های جدیدی مطرح می‌کرد. در طول چند سال گذشته مطالعات مهندسی برخی مخازن نفتی ونزوئلا انجام شد، اما هم‌اکنون فعالیت‌های نفتی مشترک پتروپارس با ونزوئلا به طور کامل متوقف شده است. شمس با اشاره به تعطیلی دفتر شرکت پتروپارس در ونزوئلا تاکید کرد: این مجموعه نفتی در شرایط فعلی تمام تمرکز خود را برای ساخت، تکمیل و راه‌اندازی طرح توسعه فاز ۱۲ و ۱۹ پارس جنوبی متمرکز کرده است.
بدهیهای معوق بانکی در ایران ۴ برابر متوسط جهانی است
رویترز طی گزارشی از مشکل بدهیهای معوق در ایران نوشت بدهیهای معوق بانکی در ایران معادل ۶/۱۵ درصد کل وام‌های بانکی است که این رقم برابر با بدهیهای معوق بانکی در ایتالیا و ? برابر متوسط جهانی است. رویترز طی گزارشی نوشت: اقدام ایران برای بازپس‌گیری بدهیهای سنگین از سوی بانک‌ها، ابهامات موجود در مورد فساد احتمالی صورت گرفته در مورد اعطای وام در دوران رییس‌جمهور قبلی این کشور را از بین برده است و نشان‌دهنده روح جدید همکاری بین مراکز مختلف قدرت است. به گزارش تسنیم افزایش قابل توجه وام‌های بانکی بازپرداخت نشده در دوران ۸ ساله ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد، از سوی برخی تحلیلگران به عنوان نشانه‌یی دال بر اعطای وام‌های کلان بانکی به افراد دارای قرابت سیاسی با دولت و همچنین تاثیرگذاری تحریم‌های غرب بر فعالیت‌های تجاری ارزیابی میشود. مقامات ایرانی این هفته نام ۵۷۵ بدهکار بزرگ بانکی را به قوه قضاییه تحویل دادند تا بلکه بتوانند بخشی از بدهی ۳۳ میلیارد دلاری این افراد را به سیستم بانکی باز پس بگیرند. این فهرست به صورت عمومی منتشر نشده است اما برخی معتقدند، حجم عمده‌یی از تسهیلات بانکی به ۱۰۰ فرد و شرکت اعطا شده است. این نشان میدهد که بدهی برخی از این بدهکاران به میلیون‌ها دلار میرسد. این گزارش افزود: میزان مشکلات بانک‌های دولتی و خصوصی ایران مشخص نیست، اما حفره ایجاد شده ناشی از بدهیهای سنگین ممکن است طرحهای روحانی برای افزایش فرصت‌های شغلی و بالا بردن استانداردهای زندگی در کشور را با مشکل مواجه سازد. این موضوع به نوبه خود نقشی کلیدی در ایجاد محبوبیت برای روحانی دارد و می‌تواند رییس‌جمهور ایران را قادر سازد تا با قدرت‌های جهانی به توافق برسد.
خاموش شدن چراغ تجارت چین در ایران
آیا زمان پایان ماه‌عسل چینی‌ها در بازار ایران فرا رسیده است؟ به نظر میرسد چنین باشد. رهبران حزب کمونیست چین که بی‌سروصدا و در غیاب شرکتهای بزرگ غربی، ذهن مسوولان ایرانی را تسخیر وتوانسته بودند بازار ایران را به مثابه آزمایشگاه طرحهای خود زیر سلطه درآورند، اکنون باید منتظر خاموش شدن چراغهای برافروخته خود باشند. پس از آنکه بیژن زنگنه در مقام وزیر نفت ایران قرارداد ۵/۲ میلیارد دلاری چینی‌ها را به دلیل تاخیر در اجرا کنار گذاشت و رییس اتاق ایران و چین نیز از رفتار چینی‌ها اظهار نارضایتی کرد، اکنون خبرها وتفسیرهای متعددی از تنگ شدن فضا برای چین در اقتصاد ایران منتشر میشود. فرانس پرس در گزارشی از همین موضوع به خروج احتمالی شرکتهای چینی پرداخته و به نقل از یک فعال اقتصادی نوشته است: ما امیدواریم اروپایی و ژاپنی‌ها برگردند. اگر چه یک بازرگان چینی می‌گوید اگر تحریمها برداشته شود کار ما نیز آسان‌تر خواهد شد اما رقبای وی که کار با کره‌یی‌ها و ژاپنی‌ها را شروع کرده‌اند معتقدند عمر شرکتهای چینی در انحصار بازار ایران به پایان خود نزدیک میشود.این گزارش می‌افزاید: به احتمال زیاد پایان بحران هسته‌یی نزدیک است و گرم شدن مناسبات ایران وغرب به معنای این است که بازرگانان چینی جای کمتری در بازار ایران خواهند داشت. کیفیت نازل انواع کالاهای صنعتی چین که در بازار ایران عرضه میشود با اعتراض شهروندان ایرانی همراه بوده است.
توقف فروش نفت ایران به ۲ غول اروپایی
دوشرکت انی ایتالیا و استات اویل نروژ معاملات نفتی خود با ایران را متوقف کردند. محسن قمصری مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران گفت: شرکت ملی نفت ایران هیچگونه محدودیتی برای فروش و صادرات میعانات گازی و نفت خام به این دو شرکت اروپایی ندارد. ولی این دو شرکت با یکسری مشکلات حقوقی و قانونی روبرو هستند و باید مجوز خرید نفت و میعانات گازی از ایران را از اتحادیه اروپا دریافت کنند که به نظر میرسد بزودی آنرا حل کنند. استات اویل از جمله معدود شرکتهایی بود که از تحریمها معاف شد. استات اویل گازمایع را برای بازپرداخت بدهیهای شرکت ملی نفت ایران بمنظور تکمیل طرح توسعه فاز ۶ تا ۸ پارس جنوبی و اکتشاف نفت در بلوک اناران و خرم‌آباد خریداری میکند. بر این اساس، ماهانه ۲ تا ۴ محموله گاز مایع فازهای پارس جنوبی از اسکله‌های عسلویه بارگیری و به این شرکت نفت نروژی تحویل داده میشود. علاوه بر این، این شرکت ایتالیایی با وجود تحریم نفتی ایران توسط ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا هم کماکان به خرید نفت خام ایران در قالب بازپرداخت منابع مایل قراردادهای بیع متقابل اقدام می کند و حتی از تحریم طلای سیاه ایران هم توسط اتحادیه اروپا و وزارت خزانه داری آمریکا مستثنی شده است. انی ایتالیا پیش از افزایش تحریم‌های بین‌المللی قصد داشت فاز سوم طرح توسعه میدان نفتی دارخوین و طرح توسعه فاز ۱۹ پارس جنوبی هم با ایران مشارکت کند و حتی توافق‌های اولیه برای توسعه همکاری‌های گازی در حوزه تجارت گاز با این شرکت انجام شده بود.
خرید ۹ هزار میلیارد تومان خودروی خارجی
آرش محبی نژاد، عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان با اعلام اینکه مردم در سال ۹۲ حدود ۹ هزار میلیارد تومان صرف خرید خودروهای خارجی کردند، گفت: مجلس و دولت باید این موضوع را مدیریت کنند تا به مرور شاهد زوال صنعت خودروی کشور نباشیم. وی با اشاره به اینکه طی چند سال اخیر وضعیت تولید خودرو با وخامت شدیدی روبه رو شده است، اظهار داشت: علاوه بر مشکلات داخلی، تحریم‌های بین‌المللی نیز مشکلات مضاعفی را برای صنعت خودرو داشته است. وی با بیان اینکه از سال ۹۰ تا ۹۲ محدودیت تامین مواد اولیه و قطعات باعث شده تا واردات خودرو در کشور افزایش پیدا کند، افزود: به واسطه پراکندگی قطعات رقم دقیقی از میزان واردات قطعات خودرو به کشور وجود ندارد. اما باید بگویم ارقام واردات قطعه بسیار وخیم‌تر از واردات خودرو به کشور است. در حال حاضر قاچاق قطعه خودرو به راحتی در کشور انجام میشود و حتی قطعات خودرو به نام‌های غیر از تعرفه قطعات خودرو وارد کشور می‌شوند. وی در ادامه صحبت‌های خود به آمار تکان‌دهنده واردات خودرو اشاره کرد و افزود: در سال ۹۰ حدود ۳۹ هزار دستگاه خودرو وارد کشور شده که این رقم با توجه به تولید یک میلیون و ۴۰۰هزار دستگاه خودرو نشان از آن دارد که حدود ۸/۲ درصد کل تولیدات داخل خودرو وارد کشور شده است. در سال ۹۱ نیز حدود ۴۵ هزار دستگاه خودروهای سواری وارد کشور شده است که این رقم در مقایسه با ۷۵۰ هزار خودروی تولید داخل رشد ۷/۵ درصدی واردات خودرو را به کشور نشان میدهد.
استمداد شرکت نفت از مالزیایها
با گذشت بیش از یک دهه از امضای قرارداد طرح توسعه لایه نفتی پارس جنوبی هنوز امکان تولید و انتقال حتی یک بشکه نفت خام از این میدان مشترک وجود ندارد و این در حالیست که قطر روزانه بیش از ۷۰۰ هزار بشکه طلای سیاه از این مدیان مشترک برداشت میکند. در حال حاضر حفاری هفت حلقه چاه توسعه ای این لایه مشترک نفتی با قطر به پایان رسیده است اما ساخت و راه‌اندازی تنها سکوی دردست ساخت این میدان نفتی از پیشرفت اجرایی لازم برخوردار نبوده و تاکنون هیچگونه برنامه زمان بندی برای نصب و راه اندازی این سکوی دریایی در خلیج فارس توسط شرکت ملی نفت اعلام نشده است. نحوه انتقال نفت تولیدی لایه نفتی پارس جنوبی هم یکی دیگر از چالش‌های استخراج پایدار طلای سیاه در این میدان مشترک است به طوری‌که تاکنون سناریوهای مختلفی همچون خرید کشتی ویژه استخراج، ذخیره سازی و فرآورش نفت “FPSO” و یا احداث خط لوله دریایی پیشنهاد شده که هیچ یک از این پیشنهادها حتی به مرحله تصویب هم نرسیده است. در همین حال با توجه به سنگین بودن نفت استحصالی لایه نفتی پارس جنوبی مهمترین سناریوی روی میز شرکت ملی نفت ایران برای آغاز توسعه این میدان مشترک، ساخت و یا خرید کشتی های FPSO به منظور استخراج، فراورش، ذخیره سازی و صادرات نفت این میدان مشترک است. همزمان شرکت نفت برای تامین کشتی جنوبی، دور جدید مذاکرات نفتی ایران و مالزی برای ساخت ویا خرید این کشتی نفتی آغاز شده است. هدف از طرح توسعه لایه نفتی پارس جنوبی تولید روزانه ۳۵ هزار بشکه نفت از بخش غیر مشترک این سازند هیدروکربوری است هر چند قطر از سال ۱۹۹۱ میلادی تولید نفت از این میدان مشترک را آغاز کرده است.
