خبرنامه خلیج فارس تازه ترین مقالات و اخبار سیاسی، فرهنگی، هنری و اقتصادی
آمارها سخن میگویند
در گزارش‌های رسمی صراحتا اعلام شده است که در سال‌های ۸۸ تا ۹۲ تعداد بنگاه‌های اقتصادی مشکل‌دار کشور ۷۵۰ درصد افزایش یافته است. بر اساس گزارش بانک مرکزی در فاصله سال‌های ۸۴ تا ۹۱ رقم خروج سرمایه از کشور ۵۰ برابر شده است. مقامات رسمی وزارت علوم اعلام کرده‌اند سالانه ۱۵۰میلیارددلار سرمایه نیروی انسانی از کشور خارج شده است. بر اساس گزارش سازمان توسعه تجارت سهم کالاهای سرمایه‌ای از کل واردات از ۳/۴۷ درصد در سال ۸۳ به ۱۲% درسال ۹۱ رسیده است.
در همین دوره میزان فروش مواد اولیه تحت عنوان صادرات غیرنفتی افزایش یافته ومیزان صادرات محصولات کشاورزی کاهش داشته است. کسری بودجه خانوار ایرانی طی سال ۸۵ تا ۹۰ حدود۵/۴ برابر افزایش یافته است. با کنار هم گذاشتن این ارقام می‌بینیم که با گسترش بیسابقه فقر عمومی مواجهیم. به تعبیر دکتر فیروزه خلعتبری مردم راهبرد مدارا با فقر را در پیش گرفته‌اند. بنحوی که ۷۰% مردم در سال ۹۲ کمبود مصرف پروتئین دارند. از هر سه مرد ایرانی دو نفر و از هر دو زن ایرانی یک نفر پوکی استخوان دارد. ۷۰% خانوارها کمبود آهن دارند و ۲۳% جمعیت دچارسوء تغذیه اند. این آمار بر اظهارات رییس دولت که میگوید شرایط حساس است صحه میگذارد. اما سوال این است مرحله پس از توصیف شرایط چیست؟ مگر نباید تحلیلی هم ارایه داد که چرا شرایط چنین شده است؟
درآمد۵۶ میلیارد دلاری ایران از نفت
صندوق بین‌المللی پول صادرات نفت و گاز ایران را در سال گذشته ۳/۵۶ میلیارد دلار تخمین زده که نشان ازکاهش صادرات نفت است. صادرات نفت، میعانات گازی و گاز طبیعی ایران در سال ۹۱ حدود ۹/۶۲ میلیارد دلار و در سال قبل آن ۱۱۸ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار بوده است. آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌ترنیز برآورد کرده بود که صادرات نفت و میعانات گازی ایران در سال گذشته میلادی به ۱.۰۷ میلیون بشکه در روز سقوط کرده است. این رقم در سه ماه گذشته قدری افزایش یافته و در ماه فوریه به ۱.۴ میلیون بشکه رسید. رشد اقتصادی ایران در سال ۹۰ حدود ۳%، سال ۹۱ منفی ۸/۵ % و در سال گذشته منفی ۷/۱ % بوده و پیش‌بینی کرد که رشد اقتصادی ایران برای سال شمسی جاری یک تا دو درصد باشد. در گزارش تولید نفت و میعانات گازی ایران در سال گذشته ۸/۲ میلیون بشکه در روز اعلام شده است. این رقم برای سال قبل آن روزانه ۲/۳ میلیون بشکه و برای سال ۹۰ حدود چهار میلیون بشکه در روز گزارش شده است. این گزارش نرخ تورم ۱۲ ماهه ایران منتهی به ژانویه ۲۰۱۴ (دی ۹۲) ۲۹ درصد عنوان کرده است، اما این رقم برای ۱۲ ماهه منتهی به جولای ۲۰۱۳ (تیر ۹۲) حدود ۴۵ درصد بود نرخ تورم ایران در سال ۹۰ حدود ۱۲ درصد بوده است.
بودجه پارس‌جنوبی ۷۰ درصد آب رفت
طی هشت سال گذشته کمترین اعتبار بودجه‌یی به میدان مشترک گازی پارس جنوبی در سال ۹۲ با رقم ۳/۲ میلیارد دلار به ثبت رسید که در مقایسه با سال ۹۱ حدود ۷۰ درصد کاهش داشته است. با وجود اینکه در هشت سال گذشته هیچ‌گاه کل بودجه مصوب طرحهای توسعه‌یی میدان گازی پارس جنوبی محقق نشد اما در طول این سال‌ها روند اختصاص بودجه به این طرح ملی روندی صعودی داشت، باوجود این در سال ۹۲ کمترین اعتبار به توسعه پارس جنوبی اختصاص یافت. رقم تخصیص اعتبار از بودجه مصوب طرح توسعه‌یی پارس جنوبی در سال‌های ۸۴ و ۸۵ به ترتیب ۲ و ۸/۲ میلیارد دلار بود که این رقم در سال ۸۶ به ۲/۳ میلیارد د?ر افزایش یافت. این روند صعودی در سال ۸۷ ادامه یافت و رقم جذب اعتبار به ۴ میلیارد د?ر رسید. البته اعتبار جذب شده در سال ۸۸ روی چهار میلیارد دلار ثابت ماند اما این رقم در سال ۸۹ با سه میلیارد دلار افزایش نسبت به سال پیش از خود به هفت میلیارد دلار رسید. در سال ۹۰ نیز بودجه پارس جنوبی ۲۲ میلیارد دلار تعیین شد اما در پایان آن سال نیز تنها هفت میلیارد دلار آن تحقق یافت. همچنین از بودجه ۲۱ میلیارد دلاری مصوب پارس جنوبی در سال ۱۳۹۱ حدود ۵/۸ میلیارد دلار آن محقق شد که با وجود این، این رقم بالاترین بودجه محقق شده در تاریخ توسعه میدان پارس جنوبی است.
جذب ۸ میلیارد دلار فاینانس چینی
محمدحسن پیوندی، معاون مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی با بیان اینکه ۳۰ میلیارد دلار طرح زخمی‌شده و در دست احداث از یک درصد تا ۹۰ درصد در کشور داریم، گفت: در میان این طرحها پروژه‌های خط لوله غرب مانند پتروشیمی‌های کردستان، مهاباد و لرستان پیشرفت ۹۰ درصدی دارد و بانکها برای به اتمام رسیدن همه پروژه‌ها باید کمک کنند و بدون کمک بانکها نمیشود این طرحها را پیش برد. امیدواریم روند جذب حداقل ۷ تا ۸ میلیارد دلار از فاینانس چینی در سال جاری به سرانجام برسد وهمچنین حداقل ۵۰ درصد منابع صندوق توسعه ملی به توسعه صنعت پتروشیمی اختصاص بیابد . او از افت قیمت متانول به دلیل افزایش شدید عرضه در آینده نزدیک خبر داد و گفت: کمبود پروپیلن عامل توسعه نیافتگی پایین دست پتروشیمی است. وی درباره برنامه شرکت ملی پتروشیمی در سال ۹۳ اظهار داشت: یکی از برنامه‌های اصلی ما در سال جاری اتمام طرحهای نیمه تمام است که در میان آنها اولویت با مجتمع های پتروشیمی مسیر خط لوله اتیلن غرب است. وی با اشاره به رسیدن خط لوله اتیلن غرب تا خرم‌آباد گفت: بوتن وان پتروشیمی لرستان به تازگی وارد تولید شده است و طرح هگمتانه همدان نیز پیشرفت بالایی دارد. تلاش میکنیم برای ۸ تا ۱۰ سال آینده طرحهای توسعه صنعت پتروشیمی را نهایی کنیم. با توجه به اینکه خود شرکت ملی پتروشیمی مجاز به سرمایه‌گذاری نیست تلاش میکنیم در آینده سرمایه‌گذاری‌ها به سمت تولید پروپیلن برود.
کمتر از یک هزارم معوقات بانکی وصول شد
رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در حالی از وصول بخشی از مطالبات معوق بانکی در سال گذشته خبر داده که حجم مبلغ وصول شده از کل مطالبات معوق بسیار ناچیز و حتی کمتر از یک هزارم است؛ رقمی که تاثیری در کاهش مطالبات معوق بانکی نخواهد داشت. احمد تویسرکانی در گفت‌وگو با تسنیم اعلام کرد که «در سال گذشته حدود ۳۲ میلیارد ریال یا به عبارتی بیش از سه میلیارد تومان از کل مطالبات معوق بانکی با شناسایی اموال بدهکاران از طریق سیستم مطالبات وصول و در اختیار بانکها قرار گرفت.» این در حالی است که در سال گذشته حجم کل مطالبات معوق بانکی به بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان رسیده بود. براین اساس حجم منابع استرداد شده از کل معوقات در سال گذشته حتی کمتر از یک هزارم کل مطالبات بوده است. براین اساس پیش بینی می‌شود که این حجم از منابع بازگردانده شده به بانکها نیز به بدهی‌های بسیار خرد و جزیی اختصاص داشته و سیستم بانکی همچنان در برابر بازگرداندن بدهی‌های کلان عاجز است. رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در بخش دیگری از اظهارات خود اعلام کرده بود که «آمادگی داریم تا در مورد شناسایی اموال بدهکاران مساعدت لازم را از طریق ادارات اجرایی ثبت انجام دهیم.» این در حالی است که نظام بانکی تمام اطلاعات بدهکاران بزرگ بانکی را در اختیار دارد.
هشدار بی‌آبی به ۳۷ میلیون ایرانی
رحیم میدانی معاون وزیر نیرو درامورآب گفت: تهران و ۱۰ کلانشهر ایران در معرض تنش آبی قرار دارند و چنانچه ۱۰ درصد در مصارف مشترکان صرفه جویی شود، میتوانیم تابستان امسال را با کمترین محدودیت و مشکل سپری کنیم . وی از اراک، اصفهان، شیراز، قزوین، قم، کرج، کرمان، مشهد، همدان و یزد به عنوان سایر کلان شهرهایی که در معرض تنش آبی قرار دارند، نام برد . وی با بیان آنکه برای تامین آب شرب مورد نیاز کشور در تابستان جاری با ۳۸ مترمکعب در ثانیه کمبود مواجه هستیم تصریح کرد: چنانچه ۱۰ درصد در مصارف مشترکان صرفه جویی شود، می توانیم تابستان امسال را با کمترین محدودیت و مشکل سپری کنیم. بگفته وی، در شرایط کنونی ۳۷ میلیون نفر از جمعیت کشور در معرض تنش آبی قرار دارند که این میزان ۵۰ درصد جمعیت کشور را شامل می شود . وی همچنین شمار شهرهای در معرض تنش آبی در کشور را ۵۱۷ شهر اعلام کرد و افزود: مصارف و منابع قابل تامین در این شهرها در نقطه سر به سر قرار دارد در حالی که باید ۲۵ درصد ضریب اطمینان وجود داشته باشد. میدانی شمار مشترکان آب کشور را ۱۹ میلیون فقره شامل پنج میلیون مشترک روستایی و ۱۴ میلیون مشترک آب شهری اعلام کرد و گفت: برای تامین آب این میزان مشترک، حدود ۶.۶ میلیارد مترمکعب ظرفیت تولید در کشور ایجاد شده است..
آیا حباب بورس تهران درحال ترکیدن است؟
روند نزولی بورس که از ابتدای سال و با کسب بازدهی منفی ۲ درصدی آغاز شده است،در روزهای گذشته و با افت ۹۰۰ واحدی شاخص شدت یافت و بازدهی بورس به بیش از سه درصد رسید. این در حالی است که روند نزولی بورس در همین جا متوقف نشد و فعالان تالار شیشه‌ای روز یکشنبه نیز شاهد افت بیسابقه شاخص بورس تهران بودند بطوریکه روند نزولی شاخص از همان دقایق ابتدایی معاملات شروع شد و در نهایت با ریزش ۱۵۸۱ واحدی شاخص و رسیدن به کانال ۷۴ هزار و ۹۲۰ واحد پایان یافت. با این اتفاق اولین ریزش بیش از ۲ درصدی شاخص در سال ۹۳ رقم خورد و با افزایش جو نا امیدی در بورس تهران، بازدهی بورس به حدود پنج درصد رسید. در حالی که اکثر کارشناسان بازار افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی و اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها را از عوامل افت بورس از سال گذشته تاکنون میدادند که مسئولان و حتی کارشناسان بازار در خصوص علت ریزش بیش از ۲ هزار واحدی شاخص در ۲ روز گذشته اظهار بی اطلاعی می کنند.این در حالی است که با افت بیش از ۱۵۰۰ واحدی شاخص در معاملات روز یکشنبه صف‌های فروش متعدد و پرحجم در بازار تشکیل شد و بازار شاهد تحولات اندکی بود. بر این اساس در بازار سرتاسر منفی موجود قیمت اکثر شرکتهای بورسی افت کرده بطوریکه شرکتهای هلدینگ خلیج فارس، مخابرات، تاپیکو، نفت و گاز پارسیان، غدیر، بانک ملت، پاسارگاد، مپنا، ارتباطات سیار، بانک تجارت، پارسیان، سرمایه گذاری امید، پالایشگاه بندرعباس، ملی مس، توسعه معادن و فلزات، ایران خودرو، پتروشیمی شازند، سایپا، بانک صادرات و سرمایه گذاری توسعه ملی تاثیر ۳۰۰ تا ۱۵ واحدی بر شاخص بورس گذاشتند.
آرزوی انجام نشدنی وزیر نفت
بیژن زنگنه وزیر نفت که درشهریور ماه سال گذشته ، یکماه پس از در دست گرفتن سکان هدایت وزارت نفت از افزایش ظرفیت تولید نفت ایران به روزانه ۴ تا ۴.۵ میلیون بشکه نفت در مدت ۶ ماه یعنی تا پایان سال گذشته خبرداد. پس از عدم تحقق این وعده ، حال وعده جدیدی مبنی برافزایش ظرفیت تولید نفت به ۵.۷ میلیون بشکه تا سال ۱۳۹۷ را مطرح کرده . این درحالی است که شرکت ملی نفت از عدم تحقق نیمی از اهداف تزریق گاز در سال گذشته خبر می‌دهد. محمود محسن پوریان معاون مدیر امور فنی شرکت مناطق نفتخیز جنوب با بیان اینکه باید سالانه حدود ۶ میلیارد فوت مکعب گاز به مخازن نفت مناطق نفتخیز جنوب تزریق شود، گفت: سال گذشته تنها ۵۰ درصد اهداف تزریق گاز به مخازن نفتی محقق شد. این مقام مسئول با بیان اینکه بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، ۱۲ میدان به تاسیسات تزریق گاز مجهز می شوند، افزود: هم اکنون تاسیسات تزریق گاز پرنج به ظرفیت تزریق روزانه ۴۴ میلیون فوت مکعب و قلعه نار با ظرفیت تزریق ۱۱ میلیون فوت مکعب در روز، در حال نصب است. وی میدان های ۱۲ گانه نیازمند تزریق گاز را میدان های آغاجاری، کرنج، پارسی، رامشیر، مارون آسماری، کوپال آسماری، هفتگل، گچساران، بی بی حکیمه، نرگسی، پازنان و لب سفید اعلام کرد. با این وجود رکن الدین جوادی مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران فروردین ماه سال جاری ظرفیت تولید نفت ایران را ۳.۶ تا ۳.۷ میلیون بشکه در روز عنوان کرده و اعلام می کند: ظرفیت تولید طلای سیاه در سال ۹۳ افزایش می یابد. مطابق با ماده ۲۲۹ قانون برنامه پنجم گفته شده که وزارت نفت باید با اجرای طرح های صیانتی و به طور پیاپی و به تدریج در ۱۰ تا ۱۰۰ درصد مخازن خود پروژه های ازدیاد برداشت را اجرا کند.بر اساس اهداف تعریف شده در سطح شرکت ملی نفت ایران به طور متوسط روزانه باید ۱۱۴ میلیون مترمکعب گاز به میدان های نفتی کشور تزریق شود که این رقم تا پایان برنامه پنجم به حدود ۲۲۰ میلیون مترمکعب در روز باید برسد
