قرارداد ٢۵ ساله با چین؛ باید عزای عمومی اعلام شود/عبدالستار دوشوکی

امروز شنبه ٧ فروردین ١۴٠٠ معاده ترکمانچای گونه ای که مفاد آن سرّی اعلام شده و مردم از جزئیات آن بی خبرند بین جمهوری اسلامی و چین امضا شد. سال گذشته خبرگزاری ایسنا گزارش داده بود که اژدهای چین وارد “مجموعه کاخ گلستان” می شود. اهمیت این امر از آنجاست که قرارداد ترکمانچای (١٢٠۶) شانزده سال بعد از عهدنامه ننگین گلستان (سال ١١٩٢) امضا شد. و اینگونه است که تاریخ تلخ و سیاه قراردادهای استعماری قاجار در حال تکرار است.

باید امروز روز عزای ایرانیان باشد. زیرا این قرارداد که جنبه های پنهان فراوان دارد از منظر استراتژیک و راهبردی یا بعبارتی “سند بالادستی” در یک فرایند یکطرفه و درازمدت ایران را به یک “نیمه مستعمره” چین تبدیل خواهد کرد. در طی دو دهه گذشته چین امتیازات فراوانی به کشورهای مختلف داده بود تا در پروژه “جاده راه ابریشم” شرکت کنند. اما ایران تنها کشوری است که بر عکس کشورهای شرکت کننده با تمکین مطلق و پذیرش نوعی کاپیتولاسیون (سرسپردگی حقوقی و قضایی) و برای فرار از فشار حداکثری آمریکا در مقابل چین تسلیم شده است تا چتر حمایتی چین را در شورای امنیت سازمان ملل در مقابل “جنگ با آمریکا و به اصطلاح استکبار” تضمین کند. این یعنی از ترس و توهم “مار غاشیه” به دامان اژدهای واقعی فرو رفتن! می توان از عضو شدن در سازمان همکاری شانگهای و اجرای طرح اینترنت ملی و کنترل فضای مجازی توسط تکنولوژی چینی بعنوان انگیزه های دیگر جمهوری اسلامی نام برد.

جمهوری اسلامی بدون پرداختن به جزئیات و انتشار مواد قرارداد اعلام کرده که این قرارداد در کلیت خویش جنبه های مختلفی را در بر می گیرد از جمله سرمایه‌گذاری های دراز مدت و استراتژیک در صنعت نفت ایران، شرکت ملی صادرات گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، کشاورزی, جهانگردی, فناوری, ارتباطات, بهداشت, تجارت و زیرساخت‌ها و همکاری نظامی، امنیتی، فرهنگی و قضایی. این دو جنبه آخری (فرهنگی و قضایی) اهمیت ویژه ای دارند. باید پرسید “ام القرای جهان اسلام” چه وجه مشترک فرهنگی با کشوری دارد که حداقل یک میلیون مسلمان خود را در اردوگاه های اجباری مغزشویی, اسلام زدایی و بیگاری زندانی کرده است؟ در مورد جنبه قضایی آن باید پرسید سیستم قضایی ایران که بر اساس شرع اسلام شیعه استوار است چه قرابت و همگونی با سیستم قضایی بنا شده بر مبنای آموزه های حزب کمونیست چین دارد؟ الا مستثنی شدن پاسخگویی حقوقی و قضایی شهروندان چینی شاغل در ایران بر اساس اصل کاپیتولاسیون؟ وانگهی بر طبق اصل ۷۷ قانون اساسی قبل از امضا و پذیرش, مفاد عهدنامه‌ها و قراردادها و موافقت‌نامه‌های بین‌المللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد. اما شوربختانه شاهد سکوت معنادار مجلسیان حلقه به گوش هستیم.

این قرارداد که بانی آن لاریجانی رئیس سابق مجلس به نیابت از رهبر جمهوری اسلامی است آنقدر سرّی و مخفی بود که اگر احمدی نژاد رئیس جمهور سابق آن را افشاء نمی کرد, هیچگونه حدس و حدیثی در مورد آن صورت نمی گرفت. و بقول سنایی “دُزد چینی” در تاریکی شب با چراغ می آمد و گزیده‌تر کالا می بُرد. در طی دهه گذشته چین زیست محیط دریایی خلیج فارس و سواحل مکران را با حضور کشتی های ترال خود نابود کرد. بر اساس این قرارداد آنها نه تنها برخی از جزایر ایرانی خلیج فارس را با ایجاد پایگاه های نظامی عملا اشغال بلکه به سواحل مکُرّان در هرمزگان و جنوب بلوچستان نیز قدم خواهند گذاشت تا پروژه های مختلفی را در زمینه نفت, گاز, پتروشیمی, شهر سازی و زیرساخت های متعدد در دست بگیرند که در عمل باعث تغییر کامل بافت ژئوپلیتکی و ژئواکونومیک منطقه خواهد شد. سرمایه گذاری بین ٢٨٠ تا ۴٠٠ میلیارد دلاری چین با بهره بالا ایران را برای همیشه با لگام پذیری مطلق تحت استیلا و انقیاد چین خواهد کرد. چین, بخصوص در رابطه با کشورهای فقیر و ضعیف آفریقایی و آسیائی مثل پاکستان, بنگلادش, برمه (میانمار) و سریلانکا تجربه فراوانی در دیپلماسی اقتصادی سیاسی “قرض-تله” (وام ـ تله) و انعقاد قراردادهای نابرابر بین دو کشور نابرابر دارد. بسیاری از این کشورها به دلیل ناتوانی در بازپرداخت بدهی های سنگین ناچار شده اند بنادر مهم کشور خود را کاملا و با حفظ کاپیتولاسیون بمدت ٩٩ سال در اختیار چین قرار بدهند. اژدهای چین گربه ای نیست که محض رضای خدا موش بگیرد. چین معمولا بین ۶ تا ١١ درصد سود طلب می کند. با توجه به حداقل ٢٨٠ میلیارد دلار سرمایه گذاری چین و سقوط ممتد ارزش ریال ایران, در طی ٢۵ سال آینده ایران به کشوری ورشکسته و فروپاشیده تبدیل خواهد شد. زیرا هرگونه اصلاح در ضمائم این قرارداد باید با رضایت متقابل طرفین انجام شود. به همین دلیل حتی در فردای یک ایران آزاد و دموکراتیک و مستقل اما متمایل به غرب, باز هم گروگان “اژدها” خواهد بود.

از هموطنان تقاضا می کنم با مخاطرات دراز مدت, ماندگار و پر اهمیت این قرارداد احساسی و شعارگونه برخورد نکنند. زیرا همانگونه که ایرانیان در طی دو قرن گذشته نتوانستند جز نوحه سرایی ذره ای کار در مورد ضرر و زیان های دوام دار قراردادهای گلستان و ترکمانچای انجام بدهند, اکنون نیز با تکرار تاریخ بقول حکیم سعدی دریغ سود ندارد چو رفت کار از دست؛ وگرنه سیل چو بگرفت سد نشاید بست. به احتمال زیاد در طی ٢۵ سال آینده چین ابرقدرت اقتصادی, نظامی و حتی سیاسی جهان خواهد شد. در آن صورت فسخ یکجانبه معاهده و لغو قرارداد های تجاری منبعث از آن بیشتر شبیه خودزنی از نوع عاشورایی خواهد بود و بس! دریغا تنها کاری که در این روز تلخ تاریخی از ما بر می آید, روشنگری, اعتراض, سازماندهی و شوربختانه تسلیت گویی و سوگواری و عزاست؛ و حقا باید عزا گرفت.

عبدالستار دوشوکی
شنبه ٧ فروردین ١۴٠٠