مانند ماههای دیگر سال برای ماه خرداد نیز روزهایی در گستره ملی و شماری جهانی در تقویم ها دیده میشود که برجسته ترند و برخود نامی دارند و به فراخور همراه با بزرگداشت و یادبودهایی می باشند، مانند روز بهره وری ، روز بزرگداشت ملاصدرا، روز آزاد سازی خرمشهر ،روز جهانی بدون دخانیات،زاد روز امام حسین و ابوالفضل العباس ، سالمرگ روح الله خمینی ، روز جهانی محیط زیست و…(۱ )
نامهای جهانی در یونسکو و مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب می رسند و براستی جای کار و درنگ دارند که شماری برای روزهای سال مانند روز جهانی غذا یا روز جهانی زن و شماری برای یک سال مانند سال جهانی نزدیکی فرهنگ ها یا سال جهانی شیمی و نیز برای یک دهه نامگذاری شده مانند دهه بین المللی سواد آموزی یا دهه بین المللی آموزش در خدمت توسعه پایدار و… به چشم می خورند که در سایت یونسکو می توان دنبال کرد (۲)
برای نامهای روزهایی که کاربرد درون کشوری دارند سخن بسیار است و بسیار کسان از سویه های گوناگون بدان پرداخته اند و برای همگان روشن است که این نامگذاری ها برچه پایه اند و اگر نامهای جهانی بیشتر برپایه و برای نزدیکی فرهنگ ها ، دانش،محیط زیست ، بهداشت ، آشتی ،دوستی و شادی است ،وارونش، نام روز های سال در ایران بیشتر دینی ، در پیوند جنگ و جهاد و سیاسی است و شماری هم تاریخی و فرهنگی و…
جدای از این نامگذاری های تقویمی و حکومتی ، ما به گروهی دیگر از یادبودها و آیین ها که به گروهها ، حزب ها ، نهادهای مردمی و مانند آن بر می خوریم که در حوزه های گوناگون است پیوند دارد ، یکی از این روزها ۲ خرداد است که این روزها در بسیاری از رسانه ها، به گونه ای از آن یاد میشود، بویژه پس از سال ۱۳۷۶ به مدت هشت سال هر ساله این روز، آیین و برنامه های گسترده ای را می دیدیم و دیگری ۳ خرداد که روز آزاد سازی خرمشهر است که اصولگرایان رقیب دوی خردادی ها، برای کم رنگ نشان دادن و به حاشیه راندن رقیب تا می توانستند روی این روز مانور می دادند، این میان یک روز بسیار مهم و پرارزش جهانی در تقویم سازمان ملل متحد نوشته شده که همواره در ایران نادیده گرفته میشود به عبارت بهتر در هیاهوی روز سیاسی دوم خرداد اصلاح طلبان و روز جنگ و جهاد سوم خرداد اصولگرایان ” له ” میشده و همچنان میشود،درست مانند ۱۵ خرداد که روز جهانی محیط زیست است و همزمان با درگذشت آقای خمینی.
یک دهه ، یک سال و یک روز از سوی سازمان ملل متحد به نام ” گوناگونی (تنوع)زیستی ” نامگذاری شده است، ۲۲ ماه می هر سال که برابر با یک خرداد خورشیدیست ” روز جهانی گوناگونی زیستی” نامیده شده ، همچنین از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ نیز در مجمع عمومی سازمان ملل به نام “دهه بین المللی گوناگونی زیستی ” به تصویب رسیده و سال ۲۰۱۰ نیز سال جهانی “گوناگونی زیستی” بوده ، همه اینها نشان دهنده اهمیت و ارج بسیار بالای” گوناگونی زیستی” برای جامعه جهانی می باشد ولی برای کشور ما داستان وارونه است این روز مهم در تقویم رسمی کشور دیده نمیشود وکمترین بها به این رویداد بسیار ارزشمند داده میشود بنابراین جا دارد همگان نسبت به ارزش گوناگونی زیستی که شالوده یا بنیه کره زمین به شمار می آید درنگ بیشتری نمایند، گوناگونی زیستی ارزشمندترین گنجینه و سرمایه کره زمین است که همه جانداران زنده از انسان،جانوران، گیاهان ، ژن ها و اکوسیستم ها و جامعه زنده و جای زندگی و زیستگاه های همه ما ، شهر و روستا ،هوا، خوراک ، آب ، پوشاک و بسیارچیزهای دیگر را در بر میگیرد
“گوناگونی زیستی برای توسعه پایدار” شعار این روز جهانی درسال ۲۰۱۵ است( ۳ ).پیوند این دو ،یعنی گوناگونی زیستی و توسعه پایدار ، اهمیت و بهای ویژه به این روز و برنامه ریزی دراز مدت برای آن را در خود نهفته دارد و هشداری است به همگان ، به ویژه دولت ها ،که از توسعه یک سویه بپرهیزند و به دنبال توسعه پایدار و در خور باشند و چیزی نیست که به سادگی از آن گذشت و تنها به برگزاری چند آیین و برنامه بسنده کرد، که باید راهی یافت و بویژه رسانه ها و سازمانهای غیردولتی حکومت ها را زیر فشار گذارند تا در همه برنامه ها بویژه هنگام بودجه بندی و تصویب قوانین نگاه و راهبرد توسعه پایدار باشد و جا دارد بدان اندیشید که چرا دانش و خرد جهانی به این باور رسیده که نه تنها یک روز از سال ، نه تنها یک سال تمام ، بلکه یک دهه را به نام “دهه بین المللی گوناگونی زیستی “بنامد .
حسن احمدپور اردیبهشت ۱۳۹۴
عضو پیشین هیات مدیره سازمانهای غیر دولتی زیست محیطی ایران
عضو انتخابی سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی ایران
منابع :
۱ – مرکز تقویم دانشگاه تهران
calendar.ut.ac.ir/Fa/Tyear/Data/Full-1394.pdf –
۲- برگرفته از سایت یونسکو
http://www.irunesco.org/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=29&Itemid=77
۳ – سایت سازمان حفاظت محیط زیست
http://www.doe.ir/Portal/Home/Default.aspx