خانه » هنر و ادبیات » بازارچه کتاب ..تقابل تاریخ و خاطره/ بهارک عرفان

بازارچه کتاب ..تقابل تاریخ و خاطره/ بهارک عرفان

بازارچه‌ی کتاب این هفته‌ی ما سرکی‌ست به پیشخوان کتاب‌فروشی‌های گوشه‌گوشه‌ی جهان کتاب. عناوین برگزیده‌ی ما در این گذر و نظر اینهاست:

کتابها و آدمها

نویسنده: مهران افشاری
ناشر: چشنه
تعداد صفحات: ۱۵۹ صفحه
قیمت: ۱۴ هزار تومان

عنوان فرعی این کتاب به این ترتیب است: «پانزده گفتار ساده درباره ادبیات فارسی و تاریخ فرهنگی ایران همراه با گزیده ای از شعر و نثر فارسی». اثر پیش رو، به گونه ای، زندگی ادبی مولف را بازگو می کند و افشاری در آن، از آغاز آشنایی اش با ادبیات فارسی و اولین کتاب هایی که در این زمینه خوانده، می گوید. او سپس از دانشمندان و نویسندگانی می نویسد که در زندگی اش موثر بوده اند و او سالیان دراز با کتاب هایشان حشر و نشر داشته است.
این کتاب مجموعه ۱۵ گفتار ساده درباره ادبیات فارسی و تاریخ فرهنگی ایران را برای عموم علاقه مندان در بر می گیرد. این کتاب، با دیگر آثار منتشرشده از نویسنده اش این تفاوت را دارد که هیچ مقاله تحقیقی تخصصی یا سخنان علمی و پیچیده ندارد. افشاری درباره این کتاب به این مساله اشاره کرده که کوشیده با تالیفات متعدد خود فرق مقاله و یادداشت و گفتار را نشان دهد و ساخت این سه مقوله را از هم جدا کند. به این ترتیب، آن چه در کتاب «کتابها و آدمها» ارائه می شود، صرفا گفتار است.
عناوین بخش «کتابها»ی این اثر عبارت اند از:
شاهنامه شناسامه ماست، گزیده ای از پایان رزم رستم و اسفندیار، کلیله و دمنه و حکایتهای حیوانات، حکایتی از کلیله و دمنه بهرام شاهی، مثنوی معنوی، نمونه ای از اشعار عاشقانه و شورانگیز مثنوی، فخرالدین عراقی و شعر او، غزالی از عراقی، این گلستان همیشه خوش باشد، سه حکایت از گلستان، معمای حافظ، دو غزل از خواجه حافظ، امیرارسلان نامدار، پاره ای کوتاه از قصه امیرارسلان، قصه های صمد بهرنگی، نمونه ای از نثر داستانی بهرنگی، مهدی اخوان ثالث و آخر شاهنامه او، پاره هایی از شعر آخر شاهنامه، شاعر ستاره ها فروغ فرخزاد، نمونه هایی از اشعار فروغ فرخزاد.
بخش های مختلف قسمت «آدم‌ها»ی این کتاب هم به این ترتیب هستند:
مام استادم خانم دکتر مزداپور، نمونه‌ای از نثر خانم دکتر مزداپور، دانشمندی وارسته از عالم خاک، نمونه ای از نثر استاد عبدالحسین حائری، استاد دکتر زرین کوب مرد قلم، نمونه ای از نثر دکتر عبدالحسین زرین کوب، ایرج افشار آن پیر فرزانه، نمونه ای از نثر استاد ایرج افشار، مردی از تبار بزرگان تاریخ ایران، نمونه ای از نثر دکتر محمدامین ریاحی.
در قسمتی از این کتاب می خوانیم:
من یازده، دوازده ساله بودم که قصه امیرارسلان را براساس چاپ مرحوم دکتر محجوب شروع به خواندن کردم. پدرم دختر خاله ای بی سواد داشت به نام کبری خانم که خدا رحتمش کند. او از نظر سنی جای مادرِ پدرم و پسرش همسن و سال و دوست پدرم بود. کبری خانم به خانه ما بسیار رفت و آمد داشت و در ده، دوازده سالگیِ من، با پسر و عروس و نوه هایش همسایه ما شدند و هر روز او را می دیدم. دخترخاله کبری خانم بسیار قصه از بر داشت و بسیار هم مهربان و خوشرو بود. علاقه به قصه را در من او که برایم در کودکی قصه می گفت، پدید آورد. یک بار از قصه امیرارسلان تعریف کرد که در جوانیش تابستانی شوهرش کتاب امیرارسلان را برای پسرش خریده بود که به کوچه نرود و در خانه کتاب بخواند و پسرش آن کتاب را برای کبری خانم خوانده بود. من در همان یازده، دوازده سالگی وقتی کتاب امیرارسلان چاپ مرحوم محجوب را پشت شیشه کتابفروشی روبروی خانه مان دیدم، با ذوق و شوق آن را خریدم و با کبری خانم قرار گذاشتیم هر روز عصر به خانه ما بیاید و امیرارسلان را از آغازش برای او بخوانم. کبری خانم می گفت: مردم می گویند هر کس امیراسلان را از اول تا آخرش بخواند، آواره می شود اما ما نشدیم. به هر حال من هم با امیرارسلان آشنا شدم و ماجراهای آن در ذهن کودکانه ام نقش بست.

خاطره علیه تاریخ

مولف: فرزاد آبادی
ناشر: مهرگان خرد
تعداد صفحات: ۲۲۹ صفحه
قیمت: ۲۳ هزار تومان

 

مطالب کتاب «خاطره علیه تاریخ» درباره شاعر بیرونات، در دو قسمت اصلی جا می گیرند که «نقدها» و «گفتگوها» نام دارند. آبادی در بخشی از مقدمه این کتاب درباره گردآوری مطالب آن می نویسد: دست به کار شدم، نقدهای شفاهی که هر جا امکان ضبط آن بود، ضبط کردم و به قول روزنامه‌نگاران صدا را پیاده. همیشه دوری کردم از یارکشی ها و سنگربندی ها و تقسیم شاعران به شهرستانی و غیره … تقسیم بندی و صف آرایی. خسته از سکوت شاعران و منتقدان پیر که زیرلفظی می خواستند. خسته بودم از دکان های ادبی که نان نقد به هم قرض می دهند. حرف از نبودن تریبون و مجله و سنگر نمی زنم؛ که بود و با مرام من همخوانیش نبود و نیست.
برخی از مطالب چاپ شده در بخش «نقدها» ی این کتاب به این ترتیب اند:
«خاطره علیه تاریخ» از کورش کرم پور، «ساختن یک جهان» از مجید پروانه پور، «سال هاست فرزاد را می شناسم» از داوود صالحی، یادداشت بر «من اگر دو نفر بودم» از ایمان صفری، پیوند شعر و جنگ و شعر «آوانگارد» از امیرحسین بریمانی، درباره فرزاد آبادی از داریوش معمار، شاعر بیرونات از ابراهیم دمشناس، «خیابانی بلند بر فراز بیغوله ها» از حسین ایمانیان، «از حرف زدن بپرس چرا حرف نمی زند» از مسیحا ابوعلی و …
گفتگوهای چاپ شده در این کتاب شامل مصاحبه هایی است که فرزاد آبادی با رسانه ها داشته و به این ترتیب اند:
با محمد آسیابانی، با نسترن سلیمانی (روزنامه تهران امروز)، با پرویز گراوند (سایت ادبی نورهان)، با سردار شمس آوری (روزنامه آرمان)، با هادی حسین نژاد (روزنامه آرمان) و با مریم زمانی (روزنامه صبا).
در قسمتی از این کتاب می خوانیم:
یکی دیگر از نقاط برجسته و قابل ذکر در آثار مجموعه انسجام درونی قالب آن هاست که علارغم سیالیت ذهن و ورود به فضاهای موازی در هر سروده، هماره بر اثر تناظر معنایی شبه روایتی منسجم در اشعار حس می شود که هرگز متن را دچار چالش گنگی بیش از حد و انتزاف نمی کند و به انسجام درونی و مضمونی آن منجر می شود، به طوری که قبول متن در ذهن مخاطب بدون هیچ تحمیلی صورت می گیرد.
در اصل شاعر به دنبال موضع گیری نیست و تنها به نمایندگی از خودش حرف می زند؛ مانند موقعیت یک درخت در جنگل، همان طور که موضع گیری نمی کند در مقابل درخت های دیگر، اگر کوتاه است یا حتی بلند و هیچ وقت به جای جنگل نیز حرف نمی زند.
اما اگر بخواهیم به زبان مجموعه اشاره ای دقیق تر داشته باشیم باید به این نکته توجه داشته داشت که در کنار هم قرار گرفتن مجموعه ای از عناصر که ما در شعر (مانند اندیشه، معنا، تصویر، طنز، تخیل) از آن ها نام می بریم به نسبتی است که هیچ کدام منجر به حذف و کمرنگ شدن دیگری نشده و باعث گردیده زبان در وضعیت صمیمی، شاعرانه و از طرفی برجسته در مجموعه رخ نماید.

نیمه شب دریاچه

نویسنده: عباس عبدی
ناشر: پیدایش
تعداد صفحات: ۱۸۶ صفحه
قیمت: ۱۶ هزار تومان

 

این کتاب داستانی محیط زیستی دارد و در راستای حمایت و حفاظت از حیات وحش و محیط زیست است.

در رمان «نیمه شب دریاچه» ماجرای پسری به نام سورنا بیان می‌شود که در عید نوروز برای دیدار پدربزرگش به قشم می‌رود. پدربزرگ در گروه حمایت از حیوانات و محیط زیست کار می‌کند. آنان متوجه می‌شوند مسئولین سیرک بزرگ شهر با حیوانات بدرفتاری می‌کنند؛ ازجمله با بچه‌خرسی که مادرش را تازه از دست داده است. آنان نقشه می‌کشند تا بچه خرس را نجات بدهند. اما تربیت بچه خرس کار ساده‌ای نیست.

در بخشی از این رمان می‌خوانیم: سوراخ بزرگی روی سنگواره ای مثلثی که تیزی گوشه‌هایش با شیارهای کم عمق ساییده شده بود.
چیلیک!
صخره‌ای سر که لکه‌های قهوه‌ای از شکاف‌های نازکش بیرون زده بود. آه… بوی تندت خبر می‌کند اینجایی نهنگ. این سر، با سوراخ‌های جای چشم و جمجمه چرب بودار. مغزت کو نهنگ پیر که در آب‌های این طرف به دام افتادی؟ دنبال کی آمده بودی به ساحل قشم؟ به جای مردنت برگشته بودی؟ اوف، از بوی روغن مغزت! نمی‌گذاری نفس بکشم.
چیلیک!
بالا… صیقل خورده و سخت و بالاتر و خط استخوانت می‌رود در تاریکی. یک شکاف و درزی آن بالا. کی شکسته تورا؟ کی بر استخوان شانه‌ات پتک کوبیده؟ کی تکه‌ای از قوس گرده‌ات را کنده و جایی گم کرده؟ کی به آواز تو از راه برگشته؟

عباس عبدی نویسنده ایرانی متولد سال ۱۳۳۱ است. از او مجموعه داستان‌های کوتاه با نام «قلعه پرتغالی» از سوی نشر چشمه منتشر شده ‌است.

 

آرزوی قطره ها

نویسنده: مجید درخشانی
تصویرگر: منصوره محمدی
قیمت: هزار تومان
تعداد صفحات: ۲۴ صفحه

 

«آرزوی قطره‌ها» داستان چهار قطره آب در آسمانی آبی است که درباره خودشان حرف می‌زنند؛ قطره‌های آبی که آرزو می‌کنند مردم دنیا شاد باشند.
مجید درخشانی نویسنده تفتی که در کارنامه خود نگارش ده‌ها عنوان کتاب در حوزه ادبیات کودک و نوجوان را ثبت کرده است، نویسندگی این کتاب و منصوره محمدی نیز تصویرگری آن را برعهده داشته‌اند.
«قطره‌های آب توی آسمان آبی نشسته‌ بودند و درباره خودشان حرف می‌زدند. آن‌ها می‌خواستند دوباره باران شوند و به زمان برگردند؛ هریک به سویی: رود، دشت و دریاچه. قطره‌های آب از آرزوهای‌شان می‌گفتند که ناگهان بادی وزید و آن‌ها را به هم نزدیک کرد تا ابری شدند و…»

جوابی بنویسید

ایمیل شما نشر نخواهد شدخانه های ضروری نشانه گذاری شده است. *

*